خطر تکرار تاریخ/ نفت ایران چه نقشی در معادلات جنگی ایفا می‌کند؟

در پی تداوم حمله‌ی رعدآسای حماس به سرزمین‌های اشغالی، بازارهای جهانی نفت دستخوش تغییر شدند.

به گزارش اقتصاد 100، از پی بازگشایی بازارها بعد از تعطیلی روز یکشنبه، همان طور که انتظار می‌رفت، بازارهای جهانی نفت با رشد محسوس قیمت مواجه شدند اما آنچه در این میان بیش از قیمت‌ها کنونی نفت حائز اهمیت است پیش‌بینی‌هایی است که در خصوص رشد قیمت‌ها در بازار از سوی کارشناسان ارائه می‌شود.

تنش‌ها در منطقه بیش از پیش می‌تواند جریان عرضه‌ی نفت را دستخوش تغییر کند خصوصا آنکه معادلات بازارهای جهانی نفت پس از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین و اعلام تحریم نفتی روسیه دستخوش تغییر شد .

پیش از این برخی مقامات غربی تاکید داشتند با هدف تخلیه‌ی قدرت روسیه لازم است بهای نفت در محدوده‌ای کاهش یابد که درآمدهای نفتی نتواند به عنوان سوخت موتور جنگی روسیه به کار آید حالا اما جنگ غافلگیرانه‌ی حماس علیه اسراییل این فرضیه را تقویت کرده که قیمت نفت می‌تواند دستخوش افزایش جدی شود.

بر اساس آخرین گزارش‌های اعلامی نفت برنت با 3.42 درصد افزایش به بشکه ای 87.47 دلار رسید. نفت تگزاس نیز با 3.70 درصد افزایش به بشکه ای 85.85 دلار رسید.

تاریخ تکرار می‌شود؟

درست ۵۰ سال پیش وقتی اعراب در جنگ یوم کیپور سال ۱۹۷۳ به اسرائیل حمله کردند قیمت نفت خام طی ۷ سال از ۵ دلار به ۵۰ دلار رسید. هرچند که شرایط ژئوپولتیک جنگ ۱۹۷۳ با طوفان الاقصی ۲۰۲۳ متفاوت است اما بسیاری این سئوال را مطرح می‌کنند که آیا تبعات این جنگ نیز بر بازارهای جهانی نفت تا این اندازه گسترده خواهد بود .

باید در نظر داشت این بار رفتار اعراب در قبال ماجرای جنگ با پنجاه سال پیش تفاوت ماهوی دارد .

رویترز در گزارشی به اخبار رسمی منتشر شده از سوی عربستان استناد کرده تا نشان دهد قرار نیست کشورهای عربی این بار دست به کاهش عرضه یا تحریم نفتی بزنند. خبر مورد استناد رویترز این است: «خبرگزاری دولتی عربستان سعودی روز یکشنبه اعلام کرد: بحرین، عراق، کویت، عمان، عربستان سعودی و امارات متحده عربی بر تعهد خود به "تعدیل داوطلبانه جمعی و فردی" در تولید نفت تاکید کردند.»

بسیاری از تحلیلگران بر این اعتقادند عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل احتمالاً اقدامات اخیر به سمت تنش زدایی بین عربستان سعودی و ایران را که آشکارا از حملات حماس تمجید کرده است، متوقف می کند.

البته یورونیوز در گزارش اعلام کرده است: ‌کاهش تولید به حدود ۹ میلیون بشکه در روز به ریاض ظرفیت عظیمی از ظرفیت تولید مازاد داده است که اگر بحران فعلی منجر به ایجاد اختلال در عرضه شود، می‌تواند از آن استفاده کند. بر اساس برآوردهای بلومبرگ، پادشاهی عربستان حدود ۳ میلیون بشکه در روز ذخایر دارد و همسایه آن یعنی امارات عربی متحده هم یک میلیون بشکه ذخیره دارد.

آیا جریان تامین نفت دستخوش تغییر می‌شود؟

نکته دیگری که در این فضا نظر تحلیلگران را جلب کرده، ایران است. صادرات نفت ایران به بالاترین میزان در پنج سال اخیر رسیده است. بسیاری معتقدند تداوم این درگیری ممکن است تاثیراتی را بر جریان تامین نفت به جا بگذارد . در حالی که رویترز در گزارشی اعلام کرده هر گونه فشار بر ایران می‌تواند سه درصد از عرضه جهانی نفت را در خطر قرار دهد، تحلیلگران بانک ANZ در یادداشت مشتری گفتند: «افزایش ریسک ژئوپلیتیکی در خاورمیانه باید از قیمت نفت حمایت کند... نوسانات بالاتری را می‌توان انتظار داشت».