بزرگ ترین هاورکرافت جهان، یک هیولایی دو زیست از روسیه است

پیش از بررسی ویژگی‌های هاورکرافت کلاس زوبر، بهتر است به چیستی یک هاورکرافت بپردازیم.

هاورکرافت یا هواناو چیست؟

هواناو یا هاورکرافت گونه‌ای شناور دریایی است که بر روی بالشتکی از هوای فشرده تکیه دارد. این شناور توانایی گذشتن از پهنه‌های گوناگون بر روی زمین و همچنین گذر از روی آب را دارد.

هواناو در سال ۱۹۵۲ توسط مخترع بریتانیایی کریستوفر کاکرل ساخته شد. وی با آزمایش‌های ساده‌ای به‌وسیله موتور یک جاروی برقی و دو قوطی استوانه‌ای اصول کاربردی یک وسیله نقلیه متکی به بالشتک هوا را ثابت کرد و نشان داد زمانی که بالشتک با فشار به بیرون بدمد، وسیله نقلیه به آسانی بر روی سطح جنبش‌پذیر خواهد بود.

کشورهای متعددی دارای هواناو برای یگان نیروهای نظامی آبی-خاکی خود هستند. روسیه با بزرگترین هواناو دنیا به‌نام Zubr، آمریکا با هواناوهای LCAC و انگلیس با هواناوهای مشهورش در زمره این کشورها هستند.

وسایل نقلیه بالشتک هوایی (ACV) که به عنوان هاورکرافت‌های نظامی نیز شناخته می‌شوند، کلاس خاصی از وسایل نقلیه آبی خاکی هستند که از دهه 1960 توسط نیروهای مسلح در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

این وسایل نقلیه سازگار می‌توانند از روی موانعی حرکت کنند که حرکت قایق‌های معمولی یا وسایل نقلیه چرخدار را متوقف می‌کند و می‌توانند روی خشکی، آب و حتی یخ حرکت کنند.

یک هاورکرافت در عملیات‌های نظامی و غیرنظامی شامل نبرد آبی-خاکی، حمل و نقل نیرو و تدارکات و امداد رسانی در بلایای طبیعی کاربرد دارد. در ادامه به بررسی قابل‌ توجه‌ترین نوع هواناو یعنی هاورکرافت کلاس زوبر روسیه خواهیم پرداخت.

هواناو کلاس زوبر، یک دارایی ارزشمند برای پاسخ به بحران‌ها

این هاورکرافت روسی در سال ۱۹۸۶ وارد نیروی دریایی شد و هدف از طراحی آن کمک به انجام عملیات‌های سریع ساحلی از طریق جابجایی سریع ادوات زرهی و پیاده‌نظام به خاک دشمن است. این هاورکرافت همچنین توانایی حمایت از گروه‌های عملیاتی و عبور از مناطق مین‌گذاری شده را داراست.

شرکت روسی Almaz Shipyard در سنت پترزبورگ، هواناو Zubr را توسعه و تولید کرد. تاکنون تنها ده هاورکرافت کلاس زوبر ساخته شده است که بخش عمده آنها توسط نیروی دریایی روسیه اداره می‌شود. لازم به ذکر است که ابزار و تسلیحات نظامی اغلب طبقه‌بندی می‌شوند، بنابراین ممکن است تعداد دقیق هواناوهای کلاس Zubr در دسترس عموم قرار نگیرد.

بر اساس گزارش‌ها، نیروی دریایی روسیه حداقل از شش هواناو کلاس زوبر استفاده می‌کند. سایر کشورهایی که هواپیماهای کلاس زوبر را به دست آورده‌اند عبارتند از یونان (که یکی از آنها در خدمت است)، اوکراین (که هاورکرافت کلاس زوبر را خریداری کرده‌اند) و چین.

ویژگی‌های بزرگ ترین هاورکرافت جهان

زوبر بزرگ‌ ترین هاورکرافت‌ جهان است که تقریباً ۱۸۷ فوت (۵۷ متر) طول و ۷۳ فوت (۲۲.۳ متر) عرض دارد، و ارتفاع آن از پای بدنه تا بالای ابرسازه حدود ۵۹ فوت (۱۸ متر) است.

سرعت یک هاورکرافت نیروی دریایی می‌تواند بر اساس مدل، اندازه و کاربرد آن تغییر کند. به‌طور کلی، هاورکرافت‌ها برای حرکت سریع بر روی سطوح مختلف مانند آب، ماسه و خاک شناخته می‌شوند.

به‌عنوان مثال، LCAC نیروی دریایی ایالات متحده نوعی هواناو با برد بیش‌از 200 مایل دریایی (370 کیلومتر) و حداکثر سرعت 50 گره (57.5 مایل در ساعت یا 92.6 کیلومتر در ساعت) بر روی آب است. ال‌سی‌ای‌سی کلاس زوبرا حداکثر سرعتی در حدود 60 گره دریایی (69 مایل در ساعت یا 111 کیلومتر در ساعت) بر روی آب آرام دارد.

بسیار مهم است که به یاد داشته باشید سرعت هواناو بسته به شرایط خاصی که تحت آن کار می‌کند و عوامل خارجی مانند باد و امواج می‌تواند تغییر کند.

این هواناو می‌تواند تا ۵۰۰ سرباز، ۱۳ تانک یا ۴۰ خودروی زرهی را حمل کند و بزرگترین هاورکرافت نظامی در کل جهان است.

اندازه و ظرفیت زیاد این شناور، آن را به وسیله‌ای موثر برای عملیات نظامی تبدیل کرده است. برد آن در حدود 300 مایل دریایی (560 کیلومتر) است. چهار موتور توربین گازی که هشت فن پیشرانه در هاورکرافت کلاس Zubr را تامین می‌کنند، آن را قادر می‌سازد تا با سرعت 111 کیلومتر در ساعت روی آب حرکت کند.

علاوه‌براین، این هواناو دارای سیستم‌های ردیابی و ارتباطی پیشرفته و سلاح‌های دفاع شخصی مانند مسلسل و موشک‌های زمین به هوا است. اگرچه هاورکرافت کلاس زوبر عمدتاً برای مأموریت‌های حمل و نقل و حمله آبی خاکی در نظر گرفته شده، اما برای دفاع از خود نیز مسلح است.

تسلیحات هواناو زوبر

وسایل نقلیه نظامی دارای سیستم‌های تسلیحاتی یا قابلیت‌هایی هستند که برای عموم ناشناخته است، زیرا تسلیحات این گونه وسایل نقلیه اغلب طبقه‌بندی می‌شوند.

هواناو Zubr به‌عنوان پیچیده‌ترین و موثرترین هاورکرافت جهان در نظر گرفته می‌شود و به چندین کشور از جمله یونان، چین و اوکراین فروخته شده است.

بسته به کشوری که از هواپیما استفاده می‌کند، تسلیحات خاص هواناو زوبر می‌تواند تغییر کند، اما معمولاً شامل موارد زیر است:

• دو سیستم تسلیحاتی نزدیک (CIWS) با حداکثر برد ترکیبی 4 کیلومتر. این CIWS از نزدیک شدن موشک‌ها، کشتی‌ها و هواپیماها جلوگیری می‌کند.
• چهار موشک زمین به هوا (SAMs) از خانواده Strela-3 یا Igla-1E که در بالای این سازه نصب شده‌اند. برای مبارزه با تهدیدات هوایی مانند هلیکوپتر و هواپیما، از این SAM ها استفاده می‌شود.
• دو مسلسل 14.5 میلی‌متری MTPU که می‌توانند با اهداف سطحی مانند کشتی‌های دشمن یا افراد درگیر شوند.

هاورکرافت چگونه کار می‌کند؟

هاورکرافت برای بلند شدن از روی زمین یا آب و حرکت روی سطوح مختلف با اصطکاک کمتر، از یک بالشتک هوا استفاده می‌کند. این شناور از یک فن موتوری برای حرکت بهره می‌برد. از طریق ایجاد یک بالشتک بادی، این شناور از روی زمین بلند شده و آزادی حرکت در هر جهتی به آن داده می‌شود.

هنگامی که هاورکرافت به سمت جلو حرکت می‌کند، بالشتک هوا نیز همراه با آن پیش می‌رود. این یک مانع کم اصطکاک بین کشتی، زمین یا آب است. در نتیجه، هاورکرافت می‌تواند از زمین‌هایی مانند گل، ماسه، یخ و آب کم‌عمق عبور کند که برای انواع دیگر وسایل نقلیه چالش‌برانگیز یا دست نیافتنی است.

هاورکرافت از ترکیبی از سکان‌ها و فن‌ها برای تغییر جهت و کنترل جریان هوا استفاده می‌کند. هواناوها همچنین می‌توانند به‌لطف سیستم‌های محرکه خود که شامل موتورها و ملخ‌ها هستند، به جلو یا عقب حرکت کنند.

چند نمونه از هواناوهای نظامی در ارتش‌های سراسر جهان

LCAC (بالشتک هوایی کرافت فرود):  نیروی دریایی ایالات متحده از LCAC، یک کلاس از کشتی‌های فرود سریع آبی خاکی استفاده می‌کند. حداکثر سرعت آن بیش‌از 50 گره دریایی است و می‌تواند پرسنل، وسایل نقلیه و تجهیزات را از کشتی به خشکی منتقل کند.

وسیله نقلیه جنگی اعزامی (EFV)، یک خودروی زرهی آبی-خاکی شبیه هاورکرافت، وسیله نقلیه دیگری است که توسط ارتش ایالات متحده استفاده می‌شود.

نیروی دریایی این کشور در حال توسعه یک وسیله نقلیه رزمی آبی-خاکی (ACV) برای جایگزینی برنامه EFV است. هواناوها عموماً ابزاری ارزشمند و قابل انطباق برای ارتش ایالات متحده هستند و راهی سریع و مؤثر برای جابجایی پرسنل و تجهیزات در مناطق مختلف و در محیط‌های مختلف ارائه می‌دهند.

Griffon Hoverwork 8000TD:  نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا از Griffon Hoverwork 8000TD به عنوان هاورکرافت استفاده می‌کند که می‌تواند تا 70 سرباز یا 10 تن بار را حمل کند و حداکثر سرعت آن 45 گره دریایی است.

هاورکرافت ۷۲۶:  ارتش چین از تعدادی هواناو همچون 726 LCAC یا کلاس Yuyi که یک هواناو دوزیست است، استفاده می‌کند. با حداکثر سرعت 60 گره در هنگام بارگیری کامل، هاورکرافت 726 حداکثر ظرفیت حمل 50 تن انسان و بار را دارد.

هواناو کلاس نایرانا:  نیروی دریایی هند از هواناوهای این کلاس استفاده می‌کند که با حداکثر سرعت ۵۰ گره دریایی می‌تواند تا ۲۵ سرباز یا ۳ تن بار را حمل کند.

هواناو زوبر دارایی ارزشمندی برای نظامیان در سراسر جهان است؛ زیرا راهی سریع و موثر برای انتقال نیرو و واکنش به بحران‌ها در مناطق ساحلی ارائه می‌دهد. هواناو کلاس زوبر اندازه، سرعت و برد قابل توجهی دارد و عمدتاً برای استفاده نظامی در نظر گرفته شده، اما برای حمل و نقل تجاری و مأموریت‌های جستجو و نجات نیز استفاده شده است.

این هاورکرافت خارق‌العاده با پیشرفت فناوری و مواجه شدن با مشکلات جدید، نقش مهمی در برآوردن نیازهای در حال تغییر ارتش‌ها و سایر سازمان‌ها خواهد داشت.