روز جهانی آب با شعار حمایت از یخچال‌های طبیعی

به گزارش گروه دانش و فناوری، یخچال‌های طبیعی ایران، این ذخایر ارزشمند و پنهان آب شیرین، به دلیل تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین در حال نابودی هستند؛ مسئله‌ای که نه‌تنها منابع آبی کشور را تحت تأثیر قرار داده، بلکه می‌تواند تبعات اجتماعی، اقتصادی و امنیتی به همراه داشته باشد.

ایران به دلیل اقلیم خشک و نیمه‌خشک خود، به‌شدت وابسته به منابع آبی حاصل از ذوب برف و یخچال‌های طبیعی است. کوهستان‌های البرز، زاگرس و سبلان میزبان یخچال‌های مهمی همچون تخت سلیمان، سبلان، دماوند، زردکوه و اشترانکوه هستند که نقش مهمی در تغذیه رودخانه‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی دارند. اما بر اساس پایش‌های علمی، یخچال‌های کشور در نیم‌قرن گذشته بیش از ۵۰ درصد از حجم اولیه خود را از دست داده‌اند و این روند کاهشی همچنان ادامه دارد.

به گفته محمدرضا کاویانپور، رئیس مؤسسه تحقیقات آب، پایش‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهند که ضخامت یخچال‌های ایران سالانه حدود ۲۵ سانتی‌متر کاهش می‌یابد. این کاهش تدریجی اما مداوم، تأثیر مستقیمی بر حجم آب رودخانه‌ها، افت سطح آب‌های زیرزمینی و خشک شدن چشمه‌های طبیعی دارد.

پیامدهای اجتماعی و زیست‌محیطی کاهش یخچال‌ها

نابودی یخچال‌های طبیعی فقط به کمبود آب منجر نمی‌شود، بلکه می‌تواند بحران‌های اجتماعی و اقتصادی را نیز تشدید کند. بسیاری از مناطق شهری و روستایی کشور به‌طور مستقیم از منابع آبی حاصل از ذوب یخچال‌ها تغذیه می‌شوند و کاهش این منابع می‌تواند به تنش‌های اجتماعی، مهاجرت‌های اجباری و بروز ناپایداری معیشتی در جوامع محلی منجر شود.

افزون بر این، کاهش آب ورودی به رودخانه‌ها، منجر به نابودی زیستگاه‌های طبیعی، تشدید پدیده بیابان‌زایی و افزایش طوفان‌های گرد و غبار می‌شود. این مسائل، سلامت و کیفیت زندگی مردم را نیز تحت تأثیر قرار داده و فشار مضاعفی بر منابع آبی کشور وارد می‌کند.

برای مقابله با این بحران، کارشناسان و نهادهای علمی پیشنهاد می‌کنند که پایش و ارزیابی دائمی یخچال‌ها با استفاده از فناوری‌های نوین مانند تصاویر ماهواره‌ای، پهپادها و سنجش زمینی مورد توجه قرار گیرد، علاوه بر این تدوین راهبرد ملی برای مدیریت منابع آبی با درنظر گرفتن کاهش یخچال‌ها و تغییرات اقلیمی امری مهم است، تقویت همکاری‌های علمی بین‌رشته‌ای میان متخصصان آب، اقلیم‌شناسان و پژوهشگران علوم اجتماعی برای تحلیل پیامدهای بحران یخچال‌ها و افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت یخچال‌های طبیعی و تأثیر آن‌ها بر زندگی روزمره از طریق آموزش و رسانه موضوعاتی مهم و قابل توجه است.

در شرایطی که بحران آب به یکی از چالش‌های جدی کشور تبدیل شده، حفاظت از یخچال‌های طبیعی باید به‌عنوان یک اولویت ملی در نظر گرفته شود. این ذخایر ارزشمند، نه‌تنها برای تأمین آب، بلکه برای حفظ تعادل زیست‌محیطی و ثبات اجتماعی کشور حیاتی هستند.

انتهای پیام