رقابت بانک‌ها با سود ۳۰ درصدی/ چه بانکی را انتخاب کنیم؟
اقتصاد 100- رقابت داغ بانک‌ها برای جذب سپرده‌گذاران با پیشنهاد سود ۳۰ درصدی، در حالی ادامه دارد که بانک مرکزی نرخ سود سپرده‌ها را به ۲۵ درصد کاهش داده است؛ اما برخی بانک‌ها با تمدید نرخ‌های قبلی، تلاش می‌کنند سرمایه و اعتماد مشتریان را حفظ کنند.
این تفاوت رویکردها نشان می‌دهد که حفظ منابع مالی و جلب رضایت سپرده‌گذاران برای بانک‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است، تا جایی که برخی از آنها حاضرند مابه‌التفاوت سود سپرده‌ها را از محل منابع داخلی خود پرداخت کنند. این رویکردهای متنوع و گاه متضاد، بیانگر اهمیت رقابت در نظام بانکی و تلاش بانک‌ها برای مدیریت منابع مالی در شرایط کنونی می‌باشد. برخی بانک‌ها بیش از آنکه صرفاً تابع سیاست‌های ابلاغی باشند، حفظ سرمایه و اعتماد مشتریان را در اولویت قرار داده‌اند.
بلاتکلیفی در اجرای سیاست
در حالی که بانک مرکزی در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۴۰۳ اعلام کرد که از ۱۱ بهمن‌ماه نرخ سود سپرده‌های گواهی خاص از ۳۰ درصد به ۲۵ درصد کاهش یافته و مدت سررسید آن به چهار سال افزایش خواهد یافت، برخی بانک‌ها همچنان در وضعیت بلاتکلیفی به سر می‌برند. مشاهدات نشان می‌دهد که برخی بانک‌ها به‌منظور جذب مشتریان و حفظ منابع مالی، برخلاف دستورالعمل بانک مرکزی، سپرده‌های مذکور را با نرخ ۳۰ درصدی تمدید کرده‌اند.
سوال اصلی این است که چرا بانک‌ها در اجرای این سیاست رفتارهای متفاوتی داشته‌اند؟ پاسخ به این پرسش را می‌توان در عوامل زیر جست‌وجو کرد:
فلسفه شکل‌گیری گواهی‌های سپرده ۳۰ درصدی در بهمن ۱۴۰۲ برای کنترل نرخ ارز و جلوگیری از افزایش قیمت طلا بود.
این اقدام بانک مرکزی باعث شد نقدینگی از بازارهای موازی به سمت بانک‌ها هدایت شود.
افزایش منابع بانکی قدرت تسهیلات‌دهی بانک‌ها را تقویت کرد.
با این حال، اجرای دستورالعمل جدید بانک مرکزی نشان داد که برخی بانک‌ها به دلیل ملاحظات رقابتی و نیاز به حفظ منابع مالی مسیر متفاوتی را انتخاب کرده‌اند. این تفاوت‌ها بار دیگر باعث شده تا سوالاتی درباره یکپارچگی سیاست‌های پولی و نقش نظارتی بانک مرکزی مطرح شود.
رقابت بانک‌ها با سود ۳۰ درصدی
اقدام برخی بانک‌ها که گواهی‌های سپرده خاص را با نرخ ۳۰ درصدی تمدید کرده‌اند، به عوامل دیگری نیز وابسته است. این عوامل عبارتند از:
روند صعودی قیمت دلار و طلا در ماه‌های اخیر که باعث شد بانک‌ها به دنبال حفظ مشتریان خود باشند.
رقابت با صندوق‌های درآمد ثابت که بازدهی ۳۰ درصدی دارند و این جذابیت را برای سپرده‌گذاران فراهم کرده است.
نیاز بانک‌ها به جلوگیری از خروج نقدینگی و حفظ منابع مالی موجود در شبکه بانکی.
در این شرایط، عدم اتخاذ یک سیاست قاطع از سوی بانک مرکزی باعث شده برخی بانک‌ها سیاست‌های متفاوتی را پیش بگیرند. این تفاوت‌ها چالش‌هایی را برای نظام اقتصادی و کنترل نقدینگی کشور به همراه داشته است.
آشفتگی در نرخ‌های سود
عدم اجرای صحیح سیاست‌ها تنها به گواهی‌های سپرده ۳۰ درصدی محدود نمی‌شود. بانک‌ها برای جذب مشتریان، وعده‌هایی نظیر وام‌های کم‌بهره در ازای میانگین حساب ارائه می‌دادند. این مساله باعث شد افراد دارایی‌های ارزشمند خود از جمله طلا و ارز را بفروشند تا در قرعه‌کشی‌ها شرکت کنند. اما با آزاد شدن وجوه پس از این فرآیند، سیلی از نقدینگی وارد بازار شد که به نوبه خود تأثیرات شدیدی بر قیمت ارز و طلا گذاشت
