افزایش یارانه رسما کلید خورد/ یارانه تشویقی به چه کسانی تعلق می گیرد؟!

سه‌دهک اول یارانه‌بگیران که خرداد سال ۱۴۰۲ دل به‌دریا زدند و با شجاعت عوض دریافت پول نقد از خودپرداز، سراغ کالابرگ رفتند بالاخره یارانه تشویقی خود را دریافت کردند.

 یارانه تشویقی قابلیت برداشت نقدی ندارد و باید حتما در قالب طرح کالابرگ الکترونیکی استفاده شود. یارانه تشویقی به خانوار‌هایی پرداخت شد که از بیستم تا ۲۸ خرداد امسال حداقل ۸۰ درصد یارانه خود را در طرح کالابرگ صرف خرید اقلام ضروری کردند.

افزایش ۲۰ درصدی یارانه به این ترتیب رسما کلید خورد. اگر دوست دارید بدانید مشمولان یارانه تشویقی چه‌کسانی هستند و چطور می‌توان از اعتبار اضافی استفاده کرد، این نوشته اطلاعات به‌دردبخوری در اختیارتان می‌گذارد.

سه دهک اول یارانه‌بگیران چه کسانی هستند؟

کالابرگ الکترونیکی برای تمام مشمولان یارانه درنظر گرفته شده، اما تنها بخشی از خانوار‌های حاضر در دهک اول تا سوم توانستند به مبلغ اضافی دست پیدا کنند که ۸۰ درصد یارانه خردادشان را صرف خرید اقلام خوراکی کرده بودند. جمعیت سه دهک اول درآمدی، ۲۴ میلیون نفر است که از این تعداد دو میلیون و ۲۰۰ هزار خانوار، معادل حدود ۸.۵ میلیون نفر، زیر پوشش کمیته امداد و بهزیستی قرار دارند.

مقامات دولتی وعده داده‌اند به‌زودی پس از سه دهک اول یارانه‌بگیران، امکان استفاده از یارانه تشویقی برای مشمولان حاضر در سایر دهک‌های درآمدی فراهم خواهد شد.

یارانه هر عضو خانوار حاضر در دهک اول تا سوم، ۴۰۰ هزار تومان است. به این ترتیب در موعد پرداخت یارانه که فعلا بیستم هر ماه است، ۸۰۰ هزار تومان به حساب سرپرست خانوار دونفره ریخته می‌شود. یارانه واریزی به حساب خانوار سه‌نفره حاضر در دهک درآمدی یک تا سه، یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، برای خانوار چهار‌نفره یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و برای خانوار پنج نفره، دو میلیون تومان است.

یارانه خانوار دهک چهار تا ۹ به‌ازای هر نفر ۳۰۰ هزار تومان محاسبه می‌شود. خانوار دونفره ماهی ۶۰۰ هزار تومان، خانوار سه‌نفره ماهی ۹۰۰ هزار تومان، خانوار چهارنفره ماهی یک میلیون و ۲۰۰ هزار و خانوار پنج‌نفره ماهیانه رقم یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان یارانه دریافت می‌کنند. همین ترتیب در پرداخت کالابرگ رعایت می‌شود.

کالابرگ الکترونیک قرار است بدون تغییر در رقم و جزییات به روال جاری در حساب بانکی سرپرست خانوار‌ها شارژ شود تا خود مردم تصمیم بگیرند یارانه را در قالب کالابرگ برای خرید اعتباری ۱۱ قلم کالا شامل خواروبار، لبنیات، پروتئین هزینه کنند یا همچون گذشته به‌شکل نقدی از عابربانک‌ها برداشت کنند. اولویت، اما با خرید کالا، حمایت از سبد غذایی و جلوگیری از تزریق نقدینگی مضر به اقتصاد کشور است.

خانوار‌هایی مشمول یارانه تشویقی می‌شوند که در قالب طرح کالابرگ الکترونیکی سراغ خرید اقلام خوراکی می‌روند. افزایش ۲۰ درصدی یارانه به‌ازای هر نفر جداگانه محاسبه خواهد شد. در این حالت یک خانوار چهارنفره حاضر در دهک اول تا سوم، علاوه بر یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان یارانه معمول، بابت افزایش ۲۰ درصدی یارانه، می‌تواند از ۳۲۰ هزار تومان اضافی برخوردار شود. برداشت مبلغ یارانه تشویقی به‌شکل پول نقد امکان‌پذیر نیست و باید آن را حتما صرف خرید ۱۱ قلم کالای ضروری کرد. شیر، پنیر، تخم‌مرغ، مرغ، روغن مایع، ماکارونی، قند و شکر، ماست پرچرب، برنج ایرانی، حبوبات و گوشت منجمد گوساله از جمله اقلامی هستند که در طرح کالابرگ ارائه می‌شوند.

کالابرگ به سرپرست خانوار اجازه می‌دهد تقریبا حدود یک ماه قبل از واریز یارانه نقدی، خرید اعتباری کالا‌هایی پرمصرف مانند قند، شکر، برنج، ماکارونی، روغن، تخم‌مرغ، مرغ، انواع لبنیات و گوشت را انجام دهد. محاسبه و مدیریت یارانه و اعتبار تشویقی با مراجعه به سامانه «شما» به نشانی shoma.sfara.ir، دانلود اپلیکیشن شما یا با استفاده از کد دستوری ستاره، ۵۰۰، ستاره، ۱۴۶۳، مربع امکان‌پذیر است. این کددستوری اجازه می‌د‌هد حتی بدون داشتن گوشی هوشمند، باقیمانده اعتبار و جزییات تراکنش‌های یارانه و کالابرگ را زیر نظر بگیرید.

کالابرگ الکترونیکی به‌صورت اختیاری در دسترس مردم قرار می‌گیرد و به سرپرست خانوار اجازه می‌دهد یک ماه زودتر از یارانه در قالب اعتبار استفاده کند. چنانچه سرپرستان خانوار به کالابرگ الکترونیکی و یارانه اضافی تمایل نداشته باشد، می‌تواند در موعد همیشگی، مبلغ یارانه نقدی را از خودپرداز بگیرد.

نحوه اطلاع از دهک یارانه خانوار

نحوه اطلاع از دهک یارانه به‌صورت سیستمی است. سرپرست خانوار باید به سامانه حمایت در نشانی  hemayat.mcls.gov.ir  بروید و با ارائه یک‌سری اطلاعات مثل شماره‌ملی، شماره‌حساب، تعداد اعضای خانوار و شماره‌ملی یکی از اعضای خانوار، ابتدا وضعیت پرداخت یارانه خانوار را بررسی کند. با کلیک روی گزینه نمایش شناسنامه اقتصادی خانوار، نتیجه بررسی دهک‌بندی یارانه شما توسط دولت که براساس اطلاعات دارایی و مالی خانوار شما انجام شده است، نمایش داده می‌شود.

دهک‌بندی خانوار توسط دولت طبق داده‌های آماری انجام می‌شود و به‌همین دلیل ممکن است برای عموم مردم غریب باشد. مرکز آمار هرسال در گزارش بودجه خانوار، بر اساس مجموع درآمد و هزینه‌های سالانه، خانوار‌ها را در ۱۰ گروه دسته‌بندی می‌کند. دهک اول کم‌درآمدترین گروه و دهک دهم پردرآمدترین گروه خانوار‌ها را تشکیل می‌دهند. آخرین گزارش رسمی مرکز آمار در سال ۱۴۰۰ ارائه شده و به دهک‌بندی خانوار‌های ایرانی در سال ۱۳۹۹ پرداخته است. انتشار آمار از آن سال به‌بعد متوقف شده تا مجبور شویم برای اطلاع از دهک یارانه و محاسبه تقریبی جایگاه خانوار خود بین دهک‌های درآمدی در سال ۱۴۰۲، دو تا تورم ۵۰ درصدی را به فرمول رسمی اضافه کنیم. پس از این راه ممکن نیست به نتیجه برسیم.

دهک اول تا نهم درآمدی چگونه طبقه‌بندی می‌شوند؟

دهک یارانه خانوار براساس میزان درآمد و هزینه‌هایشان مشخص می‌شود و برای این منظور یک‌سری فرمول وجود دارد. مرکز آمار بر اساس همین محاسبات می‌گوید پایین‌ترین طبقه اقتصادی در کشور، افرادی هستند که در دهک اول هزینه و درآمد قرار می‌گیرند.

دهک اول یارانه ضعیف‌ترین قشر هستند و هزینه‌های ماهانه‌شان پایین‌تر از سایر دهک‌ها است. خانوار دهک اول در خانه‌ای زندگی می‌کنند که به طور متوسط ۷۵ مترمربع زیربنا دارد. حدود ۲۰ درصد این خانوارها، اجاره‌نشین هستند. گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد جمعیت خانوار حاضر در دهک اول به طور متوسط ۲.۶ نفره است و نصف جمعیت خانوار یعنی ۱.۳ نفر درآمد دارند. سرپرست خانوار دهک اول عموما به‌عنوان کارگر ساده فعالیت می‌کند و کارکنان خدماتی یا فروشندگان در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.

دهک دوم، از خانوار‌هایی تشکیل شده که متوسط متراژ محل سکونت‌شان بر اساس گزارش‌های مرکز آمار، حدود ۸۲ مترمربع است. ۱۹ درصد خانوار‌های دهک دوم در خانه اجاره‌ای زندگی می‌کنند. خانوار دهک دوم به طور متوسط ۳.۱ نفر عضو دارد و از این بین آنها، ۱.۴ نفر درآمد دارند. شغل اغلب سرپرستان خانوار دهک دوم کارگر ساده است و مشاغلی مثل صنعتگران و کارکنان بخش صنعت، رانندگان و متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات در رتبه‌های بعدی قرار دارد.

خانوار دهک سوم براساس گزارش رسمی مرکز آمار در خانه‌ای زندگی می‌کند که به طور متوسط ۸۷ مترمربع زیربنا دارد. ۲۱ درصد خانوار‌های دهک سوم اجاره‌نشین هستند. ۱.۴ نفر از اعضای این خانوار ۳.۳ نفره به‌طور معمول، درآمد کسب می‌کند. شغل اصلی سرپرست خانوار دهک سوم در گروه صنعتگران و کارکنان مشاغل مربوط به آن جای می‌گیرد و کارگر ساده در رتبه بعدی قرار دارد. بخشی از سرپرستان خانوار دهک سومی در گروه شغلی رانندگان، متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات قرار می‌گیرند.

خانوار حاضر در دهک چهارم درآمدی، مطابق گزارش‌های مرکز آمار عموما در یک واحد ۹۲ متری زندگی می‌کند. یک خانوار دهک چهارمی به طور میانگین ۳.۴۵ نفره جمعیت دارد که از این تعداد، ۱.۴۵ نفرشان شغل و درآمد دارند. شغل اصلی سرپرست خانوار دهک چهارم عموما رانندگان، متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات است و مشاغل حوزه صنعت و کارکنان خدماتی و فروشندگان در رتبه بعدی قرار می‌گیرند.

خانوار دهک پنجم را کسانی تشکیل می‌دهند که محل سکونت‌شان به‌طور متوسط ۹۴ مترمربع مساحت دارد. ۱۷ درصد این خانوار‌ها اجاره‌نشین هستند. خانوار دهک پنجم به طور میانگین از ۳.۵ نفر تشکیل شده و از این تعداد ۱.۵ نفر شغل و درآمد دارند. سرپرست این خانوار اغلب در حوزه صنعت مشغول به‌کار است و رانندگان، متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات در رتبه بعدی قرار می‌گیرند.

خانوار دهک ششم در خانه‌ای زندگی می‌کند که به‌طور متوسط ۹۵ مترمربع است. جمعیت خانوار دهک ششم ۳.۵ نفر برآورد می‌شود و ۱.۴ نفر آن‌ها درآمد دارند. شغل اصلی سرپرستان خانوار دهک ششم در حوزه صنعت طبقه‌بندی می‌شود.

خانوار دهک هفتم به‌طور متوسط در خانه ۱۰۰ متری زندگی می‌کند. ۱.۶ نفر از جمعیت ۳.۶ نفره خانوار حاضر در دهک هفتم شغل دارند و به‌طور مرتب یا نامظم درآمد کسب می‌کنند. شغل اصلی سرپرست خانوار دهک هفتم، در گروه رانندگان، متصدیان و مونتاژکاران قرار می‌گیرد و بخش قابل‌توجهی در حوزه صنعت مشغول به‌کار هستند.

سرپرست خانوار دهک هشتم اغلب در مشاغل بخش صنعت، مشغول به‌کار است. تنها ۱۳ درصد خانوار‌های دهک هشتم در خانه اجاره‌ای زندگی می‌کنند. جمعیت خانوار دهک هشتم به‌طور متوسط ۳.۵ نفر است که ۱.۵ نفر از آن‌ها شغل و درآمد دارند. بخش قابل توجهی از سرپرستان خانوار‌های حاضر در دهک هشتم درآمدی را متخصصان علمی و فنی تشکیل می‌دهد.

خانوار دهک نهم، در خانه‌ای زندگ می‌کند که به‌طور متوسط ۱۱۰ مترمربع مساخت دارد. محل زندگی ۱۲ درصد خانوار دهک نهم، اجاره‌ای است. متخصصان علمی و فنی، شغل اصلی سرپرستان خانواده‌ها در دهک نهم است. فروشندگان و کارکنان بخش خدمات نیز در رتبه بعدی قرار می‌گیرند. به‌طور متوسط از هر ۳.۵ نفر عضو خانوار دهک نهم، ۱.۶ نفرشان درآمد دارد.

دهک دهم پردرآمدترین خانوار ایرانی است. آن‌ها بیشتر از سایر خانوار‌ها پول درمی‌آورند و همچنین بیشتر از بقیه خرج می‌کنند. نکته عجیب درباره خانواده‌های دهک دهم این است که هزینه‌شان از میزان درآمدشان پیش گرفته (آمار است دیگر). محل زندگی خانوار دهک دهم، به طور میانگین ۱۲۰ متر مربع مساحت دارد. اغلب این خانوار‌ها صاحبخانه هستند و تنها هشت درصدشان در خانه اجاره‌ای زندگی می‌کنند. بخش بزرگی از خانوار‌های دهک دهمی را متخصصان علمی و فنی تشکیل می‌دهند. قانون‌گذاران، مقامات عالی‌رتبه و مدیران نیز به‌عنوان سرپرست خانوار دهک دهم قرار می‌گیرند. جمعیت خانوار دهک دهمی، به‌طور متوسط ۳.۵ نفر است و ۱.۷ نفر از آن‌ها کار می‌کنند و درآمد دارند.

جدول دهک‌بندی یارانه براساس داده‌های سال ۱۴۰۱