عاملی جدید در گرانی قیمت خودرو ظاهر شد

 قیمت‌گذاری خودرو در ایران سیستم پیچیده‌ای دارد و عوامل زیادی در تعیین قیمت انواع خودروهای داخلی موثرند. با این حال شاید بتوان یکی از مهم‌ترین این عوامل را هزینه‌های تولیدکننده دانست.

 یک راه بررسی ارتباط میان قیمت خودرو و هزینه تولید، بررسی ارتباط میان تورم تولیدکننده و تورم قیمت خودرو در بازار است. به این منظور می‌توان از شاخص قیمت تولیدکننده استفاده کرد که میانگین قیمت کالای تولید شده در محل تولید را نشان می‌دهد. تورم این شاخص تورم تولیدکننده نامیده می‌شود که شاخصی برای پیش‌بینی تورم مصرف‌کننده است. به عبارتی وقتی هزینه‌ی تولید یک کالا افزایش می‌یابد می‌توان پیش‌بینی کرد که در بازار نیز با قیمت بالاتری فروخته شود.

 در این گزارش ارتباط میان تورم تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر با قیمت 4 خودروی به دو صورت بررسی شده است. این بررسی نشان می‌دهد ارتباط میان هزینه‌ها و قیمت خودرو در بازه 33 ماهه و سال 1400 پررنگ‌تر بوده است. با این حال ارتباط چندان مشخصی میان این دو شاخص دیده نمی‌شود و به نظر می‌رسد قیمت خودرو تحت تاثیر عوامل دیگری باشد.

بررسی تورم 11 ماهه، 23 ماهه و 33 ماهه خودرو

 آخرین آمار شاخص تولیدکننده که بانک مرکزی منتشر می‌کند مربوط به بهمن 1402 است. تورم 11 ماهه این شاخص یعنی تغییرات آن نسبت به اسفند 1401 برای زیرگروه تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر برابر با 37.1 درصد است. از سوی دیگر در این مدت تورم قیمت خودروی کوییک 12.9 درصد، تیبا 15.7 درصد، سمند LX 25.8 درصد و دنا پلاس اتومات 5.1 درصد بوده است.

 از سوی دیگر در بازه 23 ماهه نیز یعنی در مدت بهمن امسال نسبت به اسفند 1400، تورم تولید وسایل نقلیه برابر با 60 درصد بوده و در این مدت تورم قیمت کوییک 105.7 درصد، تیبا 107.7 درصد، سمند LX 134.6 درصد و دنا پلاس اتومات 90.9 درصد بوده است.

 در بازه 33 ماهه نیز یعنی در مدت اسفند 1399 تا بهمن 1402، شاخص قیمت تولید 131.1 درصد رشد کرد، و قیمت فروش 4 خودروی مذکور نیز هر یک تورم بیش از 110 درصدی را تجربه کرد.

 بنابراین می‌توان گفت که میان رشد هزینه‌های تولید تاثیر قابل توجهی بر قیمت خودرو داشته و این تاثیر به ویژه در بازه 33 ماهه پررنگ‌تر بوده است. این یعنی رشد هزینه‌ها در بلندمدت قیمت خودرو را بیشتر متاثر می‌کند.  

 رابطه میان هزینه‌ای تولید و قیمت خودروهای داخلی را می‌توان در سه سال اخیر نیز بررسی کرد.  

تورم 11 ماهه خودرو در سه سال اخیر

 یک نوع دیگر برررسی رابطه میان هزینه‌های تولید و قیمت در بازه‌های برابر 11 ماهه در سه سال اخیر است.

 در 11 ماهه 1402 چنانچه گفته شد تورم تولید 37.1 درصد بوده و چهار خودروی مذکور نیز در این مدت به طور متوسط حدود 14.9 درصد رشد قیمت داشته‌اند.

 تورم تولیدکننده وسایل نقلیه موتوری در 11 ماهه 1401، یعنی در بهمن این سال نسبت به اسفند سال قبل برابر با 14.6 درصد بوده است. در این مدت همچنین چهار خودروی مذکور نیز به طور میانگین 69.4 درصد تورم داشته‌اند. بنابراین می‌توان گفت بخش عمده رشد قیمت خودرو در این سال تحت تاثیر عوامل دیگری به جز رشد هزینه‌های تولید بوده است.

 در 11 ماهه سال 1400 نیز هزینه‌های تولید خودرو 42.9 درصد رشد کرده در حالی که میانگین قیمت 4 خودرو در بازار 35.6 درصد افزایش یافته است.

 می‌توان نتیجه گرفت در سال 1400 قیمت خودرو ارتباط بیشتری با رشد هزینه‌ها داشته است، در حالی که در سال 1401 و 1402 تاثیر عوامل دیگر بیشتر بوده است.