جدیدترین رقم سبد معیشت کارگران برای دستمزد 1404

هزینه واقعی زندگی برای کارگران؛ آیا عدد ۲۳.۵ میلیون تومان دقیق است؟

آیا واقعاً ممکن است هزینه‌های معیشت یک خانواده کارگری به ۲۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برسد؟ در حالی که شاخص‌های اقتصادی مرکز آمار، چنین رقمی را تایید نمی‌کنند، روند افزایش قیمت مواد غذایی و اقلام خوراکی به‌خصوص در ماه‌های اخیر نشان‌دهنده تورمی شدیدتر است. به عنوان نمونه، حبوبات طی شش ماه گذشته تا ۵۹ درصد گران شده است. لوبیا چیتی نزدیک به ۶۰ درصد، لپه ۵۸ درصد و حتی اقلامی چون نخود و عدس نیز افزایش قیمتی در حدود ۴۵ الی ۳۳ درصد را تجربه کرده‌اند.

افزایش چشمگیر قیمت برنج در بازار

از سوی دیگر، برنج ایرانی در بازه زمانی اخیر شاهد جهش ۶۰ تا ۱۰۰ درصدی قیمت بوده است. امروز، کم‌هزینه‌ترین نوع برنج ایرانی در فروشگاه‌های بزرگ ۱۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم قیمت‌گذاری شده است و این نرخ برای برنج باکیفیت ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تومان متغیر است. با این حال، گزارش‌های رسمی مرکز آمار مدعی هستند که نرخ تورم سالیانه تا ۳۵ درصد کاهش یافته است. این تناقض‌های آشکار میان آمارهای دولتی و واقعیت‌های معیشتی، به نوعی سوال‌برانگیز شده است.

محاسبات سبد معیشت و تحلیل هزینه‌های خانوار

در چنین شرایطی، شورایعالی کار به جای افزایش دقیق و واقعی میزان دستمزد کارگران، ظاهراً به دنبال کاهش مبالغ مربوط به سبد معیشت کارگران است. با این حال، کارشناسان مستقلی همچون فرامرز توفیقی، با پژوهش و محاسبه جزئیات اقلام خوراکی خانوارهای کارگری توانسته‌اند نرخ واقعی سبد معیشت را تعیین کنند. به گفته او:

• محاسبات مربوط به سبد غذایی مبتنی بر برنامه‌ای ۱۵ روزه و شامل تنها سه وعده غذایی بسیار ساده به دست آمده است.
• فقط یک وعده غذای گرم در نظر گرفته شده و میان‌وعده‌ها و مکمل‌های غذایی از محاسبات حذف شده‌اند.

بر این اساس، هزینه تمامی وعده‌های غذایی یک خانواده متوسط کارگری با بعد ۳.۳ نفر تا پایان بهمن ماه به ۱۳ میلیون و ۹۴۸ هزار تومان رسیده است.

  نوع هزینه مبلغ (تومان)

خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها	۱۳,۹۴۸,۰۰۰
سایر هزینه‌های خانوار	۲۱,۹۰۹,۰۰۰
جمع کل سبد معیشت

سبد معیشت واقعی؛ ۳۵ میلیون تومان برای خانوارهای کارگری

بر اساس تحلیل‌ها، با توجه به سهم ۳۸/۹ درصد خوراکی‌ها در هزینه‌های خانوار و استفاده از فرمول‌های استاندارد، سبد معیشت کارگران تا ۳۵ میلیون و ۸۵۷ هزار تومان افزایش یافته است. اما این عدد، اختلاف زیادی با ارقام دور از واقعیت محاسبه‌شده در کمیته دستمزد دارند.

نیاز به افزایش دستمزد تا ۲۰۰ درصد

حداقل دستمزدی که برای سال ۱۴۰۳ تصویب شده است معادل ۱۰۸۹۷۷۸۷۹ ریال است. با این حال، این میزان فقط ۳۰.۳۹ درصد از هزینه‌های ماهانه خانوارهای کارگری را پوشش می‌دهد. با در نظر گرفتن سبد معیشت ۳۵ میلیون تومانی، دستمزد قانونی تنها برای ۹.۱۲ روز در ماه کافی است.

از این رو، ضروری است که دستمزد کارگران به میزان بیش از ۲۰۰ درصد افزایش یابد تا با شرایط فعلی تطابق داشته باشد. اما آیا شورایعالی کار این اقدام جدی را انجام خواهد داد؟