اعطای وام بدون ضامن به زنان سرپرست خانوار

زهرا بهروزآذر، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، در نشست اخیر با البرز محمدی، مدیرعامل صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون، به بررسی چالش‌ها و راهکارهای اجرایی طرح تسهیلات اشتغال‌زایی برای زنان سرپرست خانوار پرداخت. او با تأکید بر اهمیت گسترش این طرح و رفع مشکلات اجرایی، از تمدید تفاهم‌نامه میان معاونت زنان و صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون خبر داد. بهروزآذر پیشنهاد تشکیل کارگروهی برای پایش و رفع موانع موجود در این طرح را ارائه داد و گفت که این اقدام می‌تواند به بهینه‌سازی فرآیند اجرای طرح کمک کند و از تکرار چالش‌های گذشته جلوگیری نماید.

معاون رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، تصریح کرد: این زنان ستون‌های محکم خانواده‌های خود هستند و حمایت از اشتغال‌زایی آنان نه تنها معیشت خانواده‌ها را بهبود می‌بخشد، بلکه به تقویت عدالت اجتماعی کمک می‌کند. هدف از طرح تسهیلات اشتغال‌زایی، ایجاد شرایطی است که این زنان بتوانند با استفاده از منابع موجود و به طور مستقل، مسیر کارآفرینی را طی کنند.

طرح اعطای تسهیلات به زنان سرپرست خانوار بدون نیاز به ضامن، برای دهک‌های ۱ تا ۵ درآمدی طراحی شده است. این طرح به جای ضامن شخصی، امکان استفاده از ضمانت‌نامه‌های صادرشده توسط صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون را فراهم می‌آورد که مشکلاتی مانند نیاز به ضامن معتبر یا وثیقه‌های سنگین را برطرف می‌کند و دریافت تسهیلات را برای این گروه تسهیل می‌سازد.

بهروزآذر همچنین بر لزوم افزایش منابع مالی و گسترش خدمات مشاوره و مربیگری در حوزه کسب‌وکار تأکید کرد و گفت: ارائه خدمات مشاوره‌ای هدفمند می‌تواند زنان سرپرست خانوار را در مسیر کارآفرینی هدایت کرده و توانمندی‌های آنان را ارتقا دهد. این طرح تاکنون توانسته است بیش از ۴ هزار زن سرپرست خانوار را تحت پوشش قرار دهد و با آغاز فاز دوم، پیش‌بینی می‌شود که گام‌های مؤثری در راستای رفع موانع اشتغال و بهبود معیشت این قشر برداشته شود.

در همین راستا، بانک مهر ایران نیز به عنوان یکی از بانک‌های قرض‌الحسنه کشور، طرح تسهیلاتی ویژه‌ای به نام "اندوخته بانوان" برای رفع نیازهای روزمره بانوان ارائه داده است. این طرح به بانوانی که مشتری بانک مهر ایران هستند، امکان دریافت وام تا سقف 100 میلیون تومان را می‌دهد. برای دریافت این وام، بانوان باید علاوه بر داشتن سپرده قرض‌الحسنه، ماهیانه حداقل 800 هزار تومان به حساب خود واریز کنند و میانگین حساب حداقل چهار ماهه داشته باشند. این وام به هیچ ضامنی نیاز ندارد و در صورتی که اعتبارسنجی مشتری مناسب باشد، تسهیلات بدون نیاز به ضامن شخصی به آنان پرداخت می‌شود. کارمزد این وام چهار درصد است و متقاضیان می‌توانند اقساط آن را طی 36 ماه پرداخت کنند.

طرح وام با کارت یارانه نیز در سال‌های اخیر توجه زیادی جلب کرده است. این طرح که ابتدا در سال ۱۳۹۶ با صدور بخشنامه‌ای از سوی بانک مرکزی آغاز شد، به سرپرستان خانوار امکان می‌دهد که از حساب یارانه خود به عنوان ضامن برای دریافت تسهیلات استفاده کنند. با اینکه این طرح به ویژه در دوران بحران کرونا مورد توجه قرار گرفت، اجرای آن با چالش‌هایی همراه بوده است. برخی از بانک‌ها و صندوق‌های قرض‌الحسنه با استفاده از کارت یارانه، تسهیلات کوچک را به متقاضیان اعطا کرده‌اند، اما برخی شایعات مبنی بر ارائه وام‌های بزرگ با کارت یارانه از سوی بانک‌ها به سرعت تکذیب شده‌اند. با این حال، در بودجه سال ۱۴۰۳ مصوب شد که حساب یارانه و سهام عدالت می‌تواند به عنوان ضامن برای دریافت تسهیلات بانکی مورد استفاده قرار گیرد، البته مخالفان این طرح معتقدند که موجودی این حساب‌ها برای ضمانت وام‌های بزرگ کافی نیست.

این طرح‌ها در کنار سایر برنامه‌های حمایتی، می‌توانند گام‌های مؤثری در جهت توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و رفع مشکلات اقتصادی آنان بردارند.