اسامی فراریان مالیاتی با کدملی افراد زیر 5 سال چه زمانی منتشر می شود؟ / 308 هزار کدملی مشکوک شناسایی شدند

 پس از اصلاحات قوانین مالیاتی، در ماده 201 قانون مالیات‌ های مستقیم 1380و در ماده 274 اصلاحیه قانون مزبور مصوب 1394 این پدیده اقتصادی جرم‌ انگاری و جرائم متعدد و حتی کیفر حبس برای آن پیش‌ بینی شد. اما فرار مالیاتی در این قانون چه تعریفی دارد؟

در ماده 201 قانون مالیات های مستقیم آمده است: «هرگاه مؤدی به قصد فرار از مالیات از روی علم و عمد به ترازنامه و حساب سود و زیان یا به دفاتر و اسناد و مدارکی که برای تشخیص مالیات ملاک عمل می‌ باشد و برخلاف حقیقت تهیه و تنظیم شده‌ است استناد نماید یا برای سه سال متوالی از تسلیم اظهارنامه مالیاتی و ترازنامه و حساب سود و زیان خودداری کند...»

به گفته کارشناسان این تعریف از جرم فرار مالیاتی ، تعریف جامعی نیست و برخی از افعال منجر به عدم پرداخت مالیات را پوشش نمی‌ دهد و این می شود که به جای جلوگیری از فرار مالیاتی دانه درشت ها که در ردیف مؤدیان هم نیستند و فاقد پرونده مالیاتی اند، به اصناف و حتی مردم عادی فشار بیشتری وارد می شود و  به قول وزیر اقتصاد برخی حتی به اندازه یک کارگر و کارمند هم مالیات پرداخت نمی کنند.

احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در برنامه تلویزیونی ثریا از شناسایی 176 هزار نفر با گردش مالی 700 هزار میلیارد تومان، بدون پرداخت مالیات حتی به اندازه یک کارگر یا کارمند، شناسایی 800 مورد کد ملی افراد زیر 5 سال با تراکنش بالای میلیارد و شناسایی یک هزار و 100 کد ملی متعلق به اشخاص 5 تا 10 سال با تراکنش بالای میلیاردی خبر داده بود.

پرسش هایی که مطرح می شود این است که وضعیت این افراد در چه مرحله ای است؟ آیا اسامی این افراد به مراجع قضایی اعلام شده است؟جریمه این افراد به چه صورت است و آیا بازدارندگی لازم را دارد؟ و مهم تر اینکه چرا کار به اینجا رسیده است و کوتاهی از چه سازمان و نهادی بوده است؟

در این خصوص گفتگوی رکنا با مهدی موحدی بکنظر، سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور و رئیس مرکز آموزش، پژوهش و برنامه ریزی این سازمان را بخوانید:

308 هزار کدملی مشکوک شناسایی شدند

مهدی موحدی بکنظر ، سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور درخصوص جزئیات فرارهای مالیاتی که با کدملی افراد زیر 5 سال و تا 10 سال صورت گرفته است، گفت: اطلاعاتی که آقای وزیر (احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی) در برنامه ثریا مطرح کردند، اطلاعاتی بود که بواسطه تلاش های سازمان امور مالیاتی در شناسایی فرار مالیاتی در حال انجام است، بدست آمده است.

یکی از مسیرهای شناسایی فرار مالیاتی، شناسایی افرادی است که با حساب های شخصی فعالیت های تجاری انجام می دهند و چون هیچ مشخصه تجاری را ثبت نکردند و به آن رسمیت ندادند تا به امروز قابلیت شناسایی نداشته است. یکی از اتفاقاتی که در سازمان امور مالیاتی کشور و با همکاری بانک مرکزی در حال انجام است، شناسایی حساب های شخصی مشکوک به فعالیت تجاری است.

سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور تاکید کرد: در مرحله اول با تمرکز و قاعده گذاری بر حساب ها، با بیش از 308 هزار کدملی برخورد کردیم که در سال گذشته حساب های صاحبان آنها دارای مشخصات مشکوک به فعالیت های تجاری بود. بنابراین وقتی گفته می شود حساب های این افراد مشکوک به فعالیت تجاری بوده است، به این معنی نیست که این 308 هزار نفر دارای کدملی، ضرورتا و الزما دارای فرار مالیاتی هستند. باید محل بررسی قرار بگیرد و چه بسا برای مثال دارای یک صندوق خانوادگی هستند و تراکنش ها و ورودی و خروجی حساب آنها شناسایی شده است. بنابراین تمام این حساب ها باید مورد ارزیابی و شناسایی قرار بگیرند.

شناسایی 176 هزار کدملی فاقد پرونده مالیاتی

موحدی بکنظر در ادامه گفت: پس از بررسی و ارزیابی های صورت گرفته از این 308 هزار کد ملی به حدود 176 هزار کدملی رسیدیم که فاقد پرونده مالیاتی هستند و ممکن است 132 هزار کدملی دیگر، فعالیت تجاری با حساب شخصی داشته باشند اما این حساب به عنوان حساب تجاری به سازمان امورمالیاتی اعلام نشده است.

بنابراین باید ارزیابی های بیشتری صورت گیرد و پس از بررسی مدارک و مستندات، اگر فعالیت تجاری داشته باشند باید به پرونده مالیاتی آنها الصاق شود. همچنین برای 176 هزار کدملی که فاقد پرونده مالیاتی بودند، لازم است که در ابتدا یک پرونده مالیاتی شکل گیرد و مورد ارزیابی قرار بگیرند.

او در پاسخ به نحوه شناسایی 176 هزار نفر کدملی فاقد پرونده مالیاتی گفت: مشخصات این 176 هزار نفر را بانک مرکزی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار داد. این افراد جزو 308 هزار کدملی بودند که در سال گذشته فعالیت های مشکوک به فعالیت های تجاری داشتند.

سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور درخصوص کدملی افراد زیر 5 سال و تا 10 سال که فرار مالیاتی دارند، گفت: قاعدتا در این سنین نباید فعالیت اقتصادی انجام شود، مگر اینکه والدین این افراد با حساب فرزندانشان یا یک حساب اجاره ای فعالیت تجاری انجام می دهند. بنابراین اگر فعالیتی به عنوان فعالیت تجاری مشکوک  صورت می گیرد، باید مورد ارزیابی قرار بگیرند. لذا این افراد مورد رسیدگی مالیاتی قرار می گیرند. اگر مشکوک به فعالیت تجاری باشند و حتی مصداقا مشخص شود که این افراد فرار مالیاتی دارند، باتوجه به ماده 274 قانون مالیات های مستقیم  که برای آن جرم انگاری شده و جرم هایی تعیین شده است، اقدام خواهد شد و طبق درخواست دادستانی این اطلاعات در اختیار دادستانی قرار می گیرد.

اسامی فراریان مالیاتی چه زمانی منتشر می شود؟

او در پاسخ به این سوال که چه جرایمی برای این افراد در نظر گرفته خواهد شد، گفت: باتوجه به نوع فرار مالیاتی، شفافیت اطلاعاتی که در اختیار سازمان قرار می دهند، بررسی دلایل و مستندات، نوع شغل و موارد دیگر جریمه خواهند شد. اگر فردی به شغل خود رسمیت نبخشیده و درآمد خود را برای سازمان مالیاتی شفاف نکند، مصداق کتمان درآمد و مصداق عدم تسلیم اظهار نامه می شود. همه این موارد جرایمی دارد که در قانون مالیات های مستقیم به آن اشاره شده است. علاوه بر جرم میزان فرار مالیاتی، جرایم عدم تسلیم اظهارنامه و کتمان درآمد هم مشمول جریمه می شود.

موحدی بکنظر در پاسخ به این سوال که آیا نوع شغل و صنف این افراد مشخص شده است گفت: این اطلاعات در حال بررسی است و بعد از طبقه بندی نهایی در اختیار ادارات و دفتر مبارزه با فرار مالیاتی قرار می گیرد که به طور خاص بررسی شود. اما در حال حاضر هنوز جزئیات و اطلاعات ریز این افراد به دست نیامده است.

308 هزار کدملی فرار مالیاتی چه زمانی تعیین تکلیف می شوند؟

او در پاسخ به این سوال که آیا اسامی این افراد به مراجع قضایی اعلام شده است، گفت: خیر، زیرا هنوز جرم این افراد به طور دقیق مشخص نشده است و روشن نیست آیا جرمی صورت گرفته یا نه. باید رسیدگی شود، اگر مرتکب به جرم فرار مالیاتی باشند پس از صدور مجوز از دستگاه های ذیصلاح، اسامی این افراد منتشر خواهد شد.

سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور در پاسخ به این سوال که چه زمانی این افراد تعیین تکلیف می شوند، گفت: فرصت یک ساله برای رسیدگی پرونده این افراد در نظر گرفته شده. البته باتوجه به اینکه اولویت اصلی سازمان مبارزه با فرار مالیاتی در جهت تحقق عدالت مالیاتی است، این افراد در اولویت رسیدگی قرار دارند.

به دنبال این هستیم که این موارد در اولویت کار قرار بگیرد. اما فرایند زمان بر است. باید حساب، شغل و سایر حساب ها و شرایط اقتصادی این افراد مشخص و مورد ارزیابی قرار گیرد.

موحدی بکنظر در پاسخ به این سوال که چرا به این مرحله از کار رسیده ایم که با این حجم از فراریان مالیاتی مواجه هستیم، گفت: به طور کلی مالیات یک بار منفی دارد و بیشتر افرادی که از لحاظ مسئولیت پذیری اجتماعی از سطح قابل انتظاری برخوردار نیستند به دنبال گریختن از پرداخت مالیات و کتمان درآمد خود هستند.

مهمترین اصل در بحث شناسایی فرار مالیاتی، دسترسی به داده ها است. آنچه باعث امیدواری است و در آینده نزدیک استفاده از آن برای شناسایی فرار مالیاتی بیشتر خواهد شد، بحث استفاده از داده ها است. هرچه استفاده و دسترسی به داده ها و هماهنگی بین دستگاهی برای در اختیار قرار گرفتن داده ها بیشتر شود، سازمان امور مالیاتی کشور برای شناسایی فرار مالیاتی قدرت بیشتری پیدا خواهد کرد و ما را به سمت عدالت مالیاتی که برخورد برابر با احاد مردم در جهت دریافت مالیات است، نزدیک خواهد کرد.

او در آخر در پاسخ به این سوال که آیا جرایم تعیین شده بازدارندگی لازم را خواهد داشت یا نه؟ گفت: به نظر می رسد این جرایم باید تعدیل و افزایش یابد. سازمان امور مالیاتی یک سازمان مجری است ، قانون گذار است که باید تغییرات لازم را ایجاد کند. بنابراین سازمان امور مالیاتی مشکلی از این جهت ندارد که هزینه فرار مالیاتی بیشتر شود.