هشدار جدی نسبت به وقوع فقر غذایی در ایران/ توان مردم برای خرید غذا کم شده

 به گزارش اقتصاد 100، بررسی آمارهای تورمی نشان می‌دهد ایران در سه نقطه زمانی خرداد ماه سال 1397، شهریور ماه سال 1399 و مهرماه سال 1402 با نقطه اوج تورمی در حوزه غذا و آشامیدنی مواجه شده است .

 سه قله تورمی در شش سال ، بی‌تردید تبعات منفی بسیاری را متوجه جامعه‌ی ایران می‌کند.

بر اساس گزارش ارائه شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تامین غذای پایدار در حال حاضر با دو مقوله رشد جمعیت و محدودیت منابع طبیعی مواجه است. شواهد موجود نشان می‌دهد ایران به طور تاریخی برای تامین نیازهای غذایی جامعه ، کمتر به اصلاح شیوه‌های تولید و ارتقای بهره‌وری پرداخته شده است و در مقابل، معمولا روش‌های ساده‌تر یعنی اتکا به سیاست‌های تنظیم بازار مبتنی بر واردات محصولات کشاورزی و یا افزایش سطح زیر کشت با توسل به سیاست خرید و قیمت تضمینی ، توسط مجریان انتخاب شده است.

 تکیه بر واردات محصولات کشاورزی و غذایی ، علاوه بر اینکه تولید داخلی را با چالش مواجه می‌کند، آسیب‌پذیری  کشور را در اثر وابستگی به خارج افزایش می‌دهد، به ویژه وابستگی در تامین محصولات راهبردی کشاورزی که به طور مستقیم در امنیت غذایی و غیرمستقیم بر امنیت ملی اثرگذار است.

مقایسه تورم خوراکی و آشامیدنی و همچنین تورم کل برای دوره پنج ساله منتهی به مهرماه سال 1402  نشان می‌دهد دلیل وقوع قله تورمی اول در خرداد ماه سال 1397 ، تشدید تحریم‌های بین‌المللی و دلیل وقوع قله تورمی دوم یعنی در شهریور سال 1399 اوج گیری شیوع بیماری کرونا بوده است. در اردیبهشت سال 1401 نیز توقف تخصیص ارز ترجیحی به محصولات راهبردی کشاورزی دلیل وقوع تورم بالا بوده است.

برآوردها نشان از آن دارد که اثرگذاری افزایش قیمت اقلام غذایی در کاهش مخارج مصرفی خانوارهای شهریو و روستایی کشور از گروه کالایی خوراکی‌ها ، آشامیدنی و دخانیات به قیمت ثابت در دو دهه گذشته مشهود است. در نموداری که در پی آمده است مشاهده می‌کنید که از سال 1384 به بعدد جز در سال‌های 1396 و 1400، کاهش مستمر در روند مخارج مصرفی اقلام غذایی توسط خانوارهای شهری و روستایی کشور به قیمت ثابت رخ داده است. از این روند کاهشی می‌توان دریافت که در دوره مورد بررسی کشور با کاهش مصرف مواد غذایی مواجه بوده و این کاهش مصرف در خانوارهای روستایی با شدت بیشتری رخ داده است به طوری که در بازه زمانی سال 1381 تا 1401 متوسط کاهش سالیانه این مخارج به قیمت ثابت در سال 1400 برای خانوارهای روستایی و شهری به ترتیب 4.03 و 3.38 درصد بوده است و این موضوع هشدار جدی برای وقوع فقر غذایی در جامعه است.