فرشاد مومنی:برنامه هفتم توسعه شرم آور است

به گزارش اقتصاد 100، فرشاد مومنی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی در نشست «آب، آمایش سرزمین و توسعه پایدار» گفت: باید این پرسش فراگیر ملی رو جدی بگیریم که در ساحت اندیشه و عمل چه کنیم در نظام تصمیم‌گیری های اساسی کشور کوته نگری جای خود را به دور نگری اعتدال بخش و توسعه‌خواه بدهد.

در اندیشه توسعه گفته می‌شود باید به حکومتی که دچار آشفتگی فکری است کمک شود تا متوجه شود که مهم‌ترین بخش مواجهه خردمندانه با نااطمینانی‌ها است تا زمانی که ناامنی و نااطمینانی وجود دارد سنگ روی سنگ بند نمی‌شود. 

در کلی ترین حالت نا اطمینانی‌ها 2 گونه هستند: نااطمینانی‌‌هایی با منشاء طبیعت و نااطمینانی‌هایی با منشاء تعاملات انسانی، که در واقع ما با تقدم نااطمینانی‌هایی با منشاء طبیعت روبرو هستیم ضرورت داشتن محیط زیست مناسب برای تمدن سازی جزء بدیهیات است. انسان از تکرار این موارد احساس خجالت می‌کند. تقریبا تمام تمدن‌ها در کنار رودخانه‌ها و دریاها شکل گرفته است.

مومنی با تاکید بر اینکه این موارد هیچ گاه به صورت انتزاعی حل و فصل نخواهند شد ادامه داد: با یک رویکرد سیستمی و مبتنی بر برنامه می توان توسعه را جلو برد. در هم تنیدگی هایی که ایجاد شده به این معنی است که هیچ عنصری از بحران‌های موجود در ایران، منتزع از سایر وجوه حیات جمعی نیست. بنابراین تنها می توان با برنامه این شرایط را رفع کرد. برنامه داشتن هم لوازمی می خواهد که با کمال تاسف بخش های قابل اعتنایی از نظام تصمیم گیری های اساسی کشور حاضر نیستند به لوازم برنامه تن در دهند.

او اضافه کرد: جامعه ای که رویش به تولید فناورانه نباشد، زایندگی فقر پیدا می کند و راه نجات برای اداره کشورش را استثمار نیروی کار قرار می دهد، مشخصه همه کالاهای صادراتی ایران، چه خام و چه شبه خام، سهم اندک نیروی کار در آن است. در حالی که عنصر گوهری در اکثریت قریب به اتفاق تجربه های موفق توسعه ، سهم دستمزد بالای پرداختی به نیروی کار بوده است اما در این جا کسانی را داریم که استثمار نیروی کار را به عنوان راه کسب مزیت ترویج می کنند. این مزیتی که میراثش برای مردممان گسترش و تعمیق فقر باشد را نمی خواهیم.

اکثریت نخبگان و دانایان سرخورده شده‌اند و حرف نمی‌زنند

مومنی با تاکید براینکه بسترسازی، عزم همگانی را برای مشارکت بر می انگیزد، تصریح کرد: با پاک کردن صورت مسائل و حذف داده های ضروری یا به تاخیر انداختن انتشار آنها یا خدای نکرده دست بردن در آنها که به غیر از اینکه از نظر اخلاقی مذموم است خیانت به منافع ملی هم هست و هر کس با هر توجیهی این کار را می کند، باید صمیمانه و خاضعانه او را نسبت به خیانتی که به کشور می کند، آگاه سازیم.

او اضافه کرد: چقدر خجالت آور است که با اینکه در متون کلاسیک گفته می شود ایران جزء پیشگامان امر برنامه ریزی توسعه است، اما در عمل در برنامه هفتم شاهد بودیم عزیزان تقریبا به هیچ یک از لوازم دستیابی به برنامه با کیفیت تن در ندادند. متاسفانه به دلیل اینکه اکثریت نخبگان و دانایان کشور سرخورده شده اند و سخنی نمی گویند، عزیزان فکر می کنند پس چون کسی حرفی نمی زند،  پس مشکلی نیست. اما برای یک کشور پیشگام در برنامه ریزی توسعه بسیار شرم آور است که مثلا در برنامه هفتم این مطالعه روندی و گزارش وضع موجود تهیه نشده است. حواسمان باشد برای اولین بار در برنامه هفتم بی سابقه‌ترین خودداری‌ها از ارائه جداول ارزی درباره منابع و مصارف ارزی اتفاق افتاده است. خدا می داند دلالت ها و پیامدهای این شیوه از مقاومت درباره لوازم برنامه، تا چه اندازه می تواند برای کشور فاجعه ساز باشد.