بررسی پیش‌نویس بودجه سال 2023 جمهوری آذربایجان

به گزارش گروه اقتصاد کلان و انرژی اقتصاد 100، منابع و مصارف پیش‌نویس بودجه سال 2023 جمهوری آذربایجان نشان از آن دارد که عواید بودجه عمومیئ  نسبت به سال گذشته حدود 10 درصد کاهش یافته است.

بودجه عمومی

عواید بودجه عمومی در سال 2023، 32 میلیارد و 939.4 میلیون منات (31.1 درصد تولید ناخالص داخلی) پیش بینی شده است که در مقایسه با سال 2022، 3 میلیارد و 721.5 میلیون منات و یا 10.2 درصد کاهش دارد.

هزینه‌های بودجه عمومی‌برای سال آینده 37 میلیارد و 883 میلیون منات پیش بینی شده است که 35.8 درصد تولید ناخالص داخلی است. هزینه‌های بودجه عمومی 2 میلیارد و 342.1 میلیون منات یا 6.6 درصد بیشتر از سال 2022 است. پیش بینی شده 4 میلیارد و 943 میلیون منات کسری بودجه در سال 2023 وجود داشته باشد. از سال آینده درآمدها و هزینه‌های صندوق بیمه اجباری درمان در بودجه عمومی منظور خواهد شد.

بودجه دولتی

در سال 2023، درآمدهای بودجه دولتی 30 میلیارد و 720.7 میلیون منات پیش بینی شده است که در مقایسه با سال 2022، یک میلیارد و 522.9 میلیون منات یا 5.2 درصد، بیشتر است. هزینه‌های بودجه دولتی ۳۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون منات خواهد بود که ۹۹۶.۲ میلیون منات یا ۳.۱ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۲ خواهد داشت. در سال 2023، کسری بودجه دولت 526.7 میلیون منات یا 17 درصد کمتر از سال 2022 پیش بینی شده است.

درآمدهای بودجه دولتی

در سال 2023، نسبت دریافتی به تولید ناخالص داخلی از سازمان مالیاتی 12.7 درصد خواهد بود و 43.6 درصد از درآمدهای بودجه دولت یا 13 میلیارد و 402 میلیون منات را تشکیل می دهد که یک میلیارد و 662 میلیون منات یا 14.2 درصد بیشتر از سال 2022 است.

همچنین 11 میلیارد و 280 میلیون منات یا 36.7 درصد از درآمدهای بودجه کشور در سال آینده از محل صندوق دولتی نفت جمهوری آذربایجان و 4 میلیارد و 750 میلیون منات یا 15.5 درصد از طریق کمیته دولتی گمرک جمهوری آذربایجان، 750 میلیون منات و یا 2.4 درصد از درآمدهای خارج از بودجه سازمان‌های بودجه، و 538.7 میلیون منات یا 1.8 درصد از سایر درآمدها دریافت خواهد شد.

در سال 2023، درآمدهای بودجه دولتی برای بخش نفتی 759.5 میلیون منات یا 4.9 درصد بیشتر از پیش بینی به روز شده سال 2022 می‌باشد که 69.2 درصد آن یا 11 میلیارد و 280 میلیون منات از محل صندوق دولتی نفت جمهوری آذربایجان و 30.8 درصد یا 5 میلیارد و 17 میلیون منات درآمدهای بخش نفت از طریق سازمان مالیاتی خواهد بود.

62.6 درصد یا 8 میلیارد و 385 میلیون منات از درآمدهای پیش بینی شده سازمان مالیاتی کشور در بودجه سال 2023 به بخش غیرنفتی و 37.4 درصد یا 5 میلیارد و 17 میلیون منات به بخش نفتی اختصاص دارد.

بر اساس شاخص های کلان اقتصادی ارائه شده برای سال 2023، حجم واردات 21.2 میلیارد منات پیش بینی می‌شود که 4.7 درصد بیشتر از واردات سال 2022 است. پیش بینی می‌شود درآمد کمیته دولتی گمرک جمهوری آذربایجان 4.750 میلیون منات باشد که معادل 4.5 درصد تولید ناخالص داخلی باشد که  145 میلیون منات یا 3.1 درصد بیشتر از پیش بینی سال 2022 است.

مخارج بودجه دولتی

پیش بینی می‌شود برای سال 2023، 22 میلیارد و 635.7 میلیون منات یا 68 درصد از هزینه‌های پیش بینی شده بودجه دولتی به مبلغ 33 میلیارد و 300 میلیون منات (31.5 درصد تولید ناخالص داخلی) به هزینه‌های جاری، 9 میلیارد و 659.3 میلیون منات یا 29 درصد به هزینه‌های سرمایه‌ای، یک میلیارد و 5 میلیون منات یا 3 درصد به هزینه‌های مربوط به پرداخت بدهی‌ها و تعهدهای دولتی اختصاص یابد.

در مقایسه با سال 2022 میلادی 13.2 درصد یا 575.6 میلیون منات کمتر برای خدمات عمومی دولتی، 2.6 درصد یا 183.1 میلیون منات کمتر برای فعالیت های اقتصادی، 30.2 درصد یا 82.4 میلیون منات بیشتر برای مسکن و آب و برق، 10.6 درصد یا 262.1 میلیون منات بیشتر برای هزینه‌های مربوط به دادگستری، نیروی انتظامی و دادسرا، 17.2 درصد یا 79.6 میلیون منات بیشتر برای بخش های فرهنگی، هنری، اطلاعاتی، تربیت بدنی، سیاست گذاری جوانان و سایر فعالیت های این چنینی، 11.5 درصد یا 196.3 میلیون منات بیشتر برای هزینه‌های بهداشت و درمان در سال 2023 صرف شود.

همچنین در سال آینده، شاخص‌های عملکردی هزینه‌های بودجه در چارچوب هزینه‌های میان‌مدت و سازوکار بودجه، به شرح زیر پیش‌بینی می‌شود: پیش بینی می‌شود برای اجرای 10 برنامه با 102 اقدام در آموزش و پرورش، 4 میلیارد و 403.8 میلیون منات از بودجه دولتی اختصاص یابد که 517.2 میلیون منات یا 13.3 درصد بیشتر از سال 2022 است. یک میلیارد و 202.1 میلیون منات برای اجرای 7 برنامه شامل 40 اقدام در بخش کشاورزی پیش بینی شده است که 204.8 میلیون منات یا 20.5 درصد بیشتر از سال 2022 است. برای اجرای 6 برنامه  با 37 اقدام در بخش حفاظت از محیط زیست اعتباری بالغ بر 363.3 میلیون منات که 71.1 میلیون منات معادل 24.3 درصد بیشتر از سال 2022 هزینه شود. 

کسری بودجه دولت

در سال 2023، کسری بودجه دولت 2 میلیارد و 579.3 میلیون منات پیش بینی شده است. از این میزان، یک میلیارد و 405.3 میلیون منات (54.5 درصد) از طریق استقراض، یک میلیارد و 74 میلیون منات (41.6 درصد) از مانده حساب واحد خزانه داری و 100 میلیون منات (3.9 درصد) از طریق درآمدهای خصوصی سازی برنامه ریزی شده است.

شایان ذکر است که نرخ برابری دلار با واحد پول آذربایجان (منات) برابر با 1.7 است.