آیا ترکیه در آستانه ظهور خودکامگی اردوغان قرار دارد؟

به گزارش گروه اقتصاد کلان و انرژی اقتصاد100 به نقل از اکونومیست، ترکیه از دومین نیروهای مسلح بزرگ ناتو برخوردار است، و نقش مهمی در یک محله آشفته به ویژه در سوریه جنگ‌زده دارد. این کشور نفوذ فزاینده ای در غرب بالکان، در شرق مدیترانه و اخیرا در آفریقا دارد. مهمتر از همه، در دریای سیاه و جنگ  اوکراین اهمیت دارد. سال گذشته ترکیه به واسطه یک توافق کمک کرد تا غلات بیشتری از اوکراین به کشورهای فقیر ارسال شود.

بنابراین خارجی‌ها باید به انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه که رجب طیب اردوغان پیشنهاد کرد در 14 مه برگزار می شود توجه کنند. در زمان رئیس جمهور ناهنجار او، کشور در آستانه فاجعه قرار دارد. رفتار آقای اردوغان با نزدیک شدن به انتخابات می تواند آنچه را که امروز یک دموکراسی عمیقا معیوب است به سمت یک دیکتاتوری تمام عیار سوق دهد.

زمانی که اردوغان برای اولین بار در مارس 2003 به نخست وزیری رسید، وعده های زیادی به ترکیه داد. سکولارها می ترسیدند که او برنامه ای بیش از حد اسلام گرایانه داشته باشد، اما او و حزب عدالت و توسعه او در انجام آن چندان موفق نبودند. دولت آقای اردوغان در سال‌های اولیه‌اش ثبات اقتصادی و سیاسی جدیدی به کشوری داد که برای دهه‌ها فاقد این ثبات بود. او ژنرال هایی را که اغلب در سیاست مداخله و کودتا کرده بودند، بی اعتبار کرد. او اصلاحاتی را برای تقویت اقتصاد انجام داد. او حتی در برابر کردها، بزرگترین اقلیت قومی ترکیه، که مدت‌ها از آزار و اذیت ارتش رنج می‌بردند، رویکرد صلح‌جویانه به کار گرفت. در سال 2005 او به شایستگی جایزه ای را به دست آورد که از همه پیشینیانش دور مانده بود: آغاز رسمی مذاکرات درباره پیوستن احتمالی ترکیه به اتحادیه اروپا.

با این حال، هر چه آقای اردوغان مدت طولانی تری در قدرت بوده، استبداد رشد کرده است. پس از 11 سال به عنوان نخست وزیر، او به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد و تصمیم گرفت پستی (ریاست جمهوری) که قبلا ضعیف بود را به پستی مسلط تبدیل کند. پس از تلاش برای کودتا در سال 2016، او ده‌ها هزار نفر را از مشاغل خود اخراج یا دستگیر کرد، اغلب به اتهامات ناچیز ارتباط با گروه مذهبی مقصر این توطئه، مانند تحصیل در یکی از مدارس آن در دوران کودکی.

او بسیاری از رسانه ها را به ابزار تبلیغات دولتی تبدیل کرده است. او در واقع اینترنت را سانسور کرده است. او بسیاری از منتقدان از جمله رهبران اپوزیسیون را به زندان انداخته است. او رقبای درون حزبش را به حاشیه برده است. او قوه قضائیه را زیر پا گذاشته و از دادگاه ها برای آزار و اذیت مخالفان استفاده می کند.

اردوغان که به دهه سوم قدرت خود نزدیک می شود، در قصری بزرگ نشسته و درباریان به شدت می ترسند که به او بگویند اشتباه می‌کند. باورهای غیرعادی فزاینده او به سرعت به سیاست عمومی تبدیل می‌شوند. بنابراین، او یک نظریه پولی را به بانک مرکزی که دیگر مستقل نیست، تحمیل کرد. او فکر می‌کند درمان تورم کم ارزش کردن پول است. این دلیل اصلی تورم 64 درصد ترکیه است که استانداردهای زندگی ترکیه را کاهش داده است.

 سه سال پیش حزب آقای اردوغان در انتخابات شهرداری سه شهر بزرگ آنکارا، استانبول و ازمیر شکست خورد. نظرسنجی ها حاکی از آن است که اگر اپوزیسیون برای حمایت از بهترین نامزد خود متحد شود و انتخابات کمابیش پاک باشد، او ممکن است چهار ماه دیگر سمت ریاست جمهوری را از دست بدهد.

آقای اردوغان مصمم است که میدانی که از قبل ناهموار بود را بیشتر به نفع خود متمایل کند. شهردار استانبول، اکرم امام اوغلو، شاید قابل قبول ترین رقیب آقای اردوغان، اخیرا به دلیل «احمق» خواندن مقامات انتخاباتی که اولین پیروزی او در شهرداری را لغو کردند، به زندان و محرومیت از فعالیت سیاسی محکوم شد. دولت از دادگاه قانون اساسی می‌خواهد که حزب دموکراتیک خلق، بزرگترین حزب کرد که بسیاری از رهبران آن در زندان به سر می‌برند، را ملغی اعلام کند. دادگاه حساب های بانکی حزب دموکراتیک خلق را مسدود کرده است. اپوزیسیون اگر بخواهد رئیس جمهور را برکنار کند به حمایت رای دهندگان کرد نیاز خواهد داشت.

آقای اردوغان زمانی دموکراسی را به سفر با واگن برقی تشبیه کرد: وقتی به مقصد می‌رسی، پیاده می‌شوی. در زمان رهبری او، انتخابات به ندرت کاملا منصفانه بوده است، اما به طور کلی آزاد بوده و تعداد زیادی از رای دهندگان در آن شرکت کرده اند. اکنون نگرانی این است که با ترس آقای اردوغان از شکست، او از واگن پیاده شود و می کند که انتخابات نه عادلانه و نه آزاد است.

رهبران غربی باید در این باره صحبت کنند. آمریکا و اتحادیه اروپا اغلب از انتقاد از آقای اردوغان خودداری می‌کنند، زیرا می‌ترسند که متحدی مهم و دردسرساز را از خود دور کنند. هیچ کس نمی خواهد کشوری به مهمی ترکیه کاملا سرکش شود. همه می دانند که یک رئیس جمهور منزوی و ترکیه منزوی می تواند شرارت بزرگی انجام دهد. او می‌توانست با یونان و قبرس به منازعات سرزمینی شدیدتری دامن بزند. او می تواند سردرگمی و درگیری بیشتری در سوریه ایجاد کند. او می تواند به 5 میلیون مهاجر و پناهنده در ترکیه اجازه دهد تا به سمت جنوب اروپا حرکت کنند. و او می‌تواند با ادامه ممانعت از پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو، فراتر رود.

با این حال ترکیه همچنین به غرب نیاز دارد، به ویژه برای بازگرداندن ثبات به اقتصاد آسیب دیده خود. اگرچه مذاکرات عضویت آن ممکن است به بن بست رسیده باشد، اما همچنان امیدوار است که با ارتقا و توسعه تجارت خود با اتحادیه اروپا، رشد را تقویت کند. ترکیه باید راهی برای احیای سرمایه گذاری مستقیم خارجی بیابد که در پاسخ به عدم اطمینان سیاسی و اقتصادی سقوط کرده است. ترکیه برای بهبود بهره وری پایین خود به فناوری غربی متکی است. همچنین سلاح های غربی، به ویژه هواپیماهای جنگنده آمریکایی را می خواهد. اگر آقای اردوغان به دموکراسی پشت کند و به دیکتاتورها بپیوندد، نمی تواند هیچ یک از این موارد را تضمین کند. همه اینها به او انگیزه قوی برای حفظ غرب می دهد.

این باید به رهبران غربی قدرت چانه زنی بدهد. آقای اردوغان قلدری است که ترس را محرکی برای رسیدن به منافع خود می داند، همانطور که اخیرا با بسیاری از همسایگان خاورمیانه ای خود چنین کرده است. بنابراین، رهبران غربی باید به آقای اردوغان نشان دهند که چقدر به رفتار او اهمیت می دهند و قبل از انتخابات، به طور خصوصی و علنی علیه ممنوعیت های احتمالی آقای امام اوغلو و حزب دموکراتیک خلق صحبت کنند. هنوز برای عقب نشینی آقای اردوغان از لبه پرتگاه دیر نیست اما غرب باید از هم اکنون به او هشدار دهد.

پایان پیام