مشاغلی بی پشتوانه / سیاست دولتی پزعالی جیب خالی در مشاغل خانگی

طوبی پَرمو یکی از زنان فعال در مشاغل خانگی که در زمینه حصیربافی در دزفول مشغول به کار است درباره مشکلات این حرفه و به طور کلی مشاغل خانگی گفت: من در حرفه حصیر بافی با چند بافنده دیگر مشغول به کار هستیم. هر شغلی به هر حال سختی خاص خودش را دارد، به عنوان مثال در حرفه ما مواد اولیه که همان حصیر است  به سختی به دست می‌آید. ما باید حصیرها را از شهرستان‌ها تهیه کنیم. من سال‌ها با حصیربافی آشنا بودم اما حدود شش سال است که این کار به عنوان شغل خانگی خود انتخاب کرده‌ام. 

وی در پاسخ به این سوال که طی این سال‌ها که طرح مشاغل خانگی کلید خورده چقدر این حرفه موفق عمل کرده است؟ گفت: تا حدی می‌توان گفت مشاغل خانگی توانسته‌اند در این سال‌ها رشد کنند، برای من بدین صورت بود که کمی از مشکلاتمان حل شد اما باز هم مشکلات و دغدغه‌ها وجود دارند. 

پرمو درباره فعالیت روزانه خود برای تولید محصولات بافندگی گفت: من هر روز بعد از اتمام کارهای خانه، حدود ساعت‌ 11 و 12  شروع به بافت حصیر می‌کنم و اینکار را تا غروب ادامه می‌دهم، تمام کردن هرمحصول بستگی به بافت آن دارد. مثلا اگر در حد یک سبد بزرگ باشد دو سه روز زمان میبرد و اگر مثل پیاله کوچک باشد میتوانم روزی دو پیاله ببافم. البته بستگی به بافت و تمیزی کارهم دارد، کاری که تمیز باشد وقت و زمان بیشتری می‌برد اما اگر بخواهیم یک محصول را در حد بازاری ببافیم زمان کمتری می‌برد و ما سعی می‌کنیم وقت وسلیقه بیشتری صرف کار کنیم.  

وی در پاسخ به این سوال که حمایت‌های بیمه‌ای و مالی از مشاغل خانگی به چه صورتی است؟ گفت:هیچ حمایتی از ما نشده است. من مدرک میراث فرهنگی را نیز کسب کردم اما به دردمان نخورد، حتی یک وام به ما ندادند. متاسفانه سازمان صنایع دستی هم هیچ کمکی به ما نکرد. من از طرف میراث فرهنگی مدرک گرفتم و این ماه می‌خواهم مدرک فنی حرفه‌ای را هم بگیرم. میراث فرهنگی هیچ حمایتی از ما نکرد و کسی دستمان را نگرفت. 

پرمو درباره تسهیلاتی که انتظار می رود به صاحبان مشاغل خانگی داده شود گفت: ما بیش از هر چیز دیگری به وام و کمک‌های مالی نیاز داریم. این وام برای من و برای بافندگانی که با من همکاری می‌کنند کمک بزرگی است.

وی درباره میزان فروش محصولات خود و استقبال مرد از صنایع دستی حصیر بافی گفت: استقبال از صنایع دستی حصیر بافی خوب است. هم از شهر خودم خریدار دار داریم هم شهرهای دیگر.

دوندگی برای گرفتن تسهیلات مالی بی نتیجه بود

مریم شاولی بیک که در زمینه دوخت عروسک‌های نمدی در ورامین فعالیت می‌کند در اینباره گفت: مشاغل خانگی سختی‌های خاص خود را دارد من برای توسعه کارم به دنبال حمایت ها و تسهیلات رفته ام اما به نتیجه نرسید. خبر ارائه تسهیلات هفت بانک عامل به مشاغل خانگی هم به نظرم فقط در حد یک خبر است. 

وی اشاره کرد: حدود شش سال است عروسک‌های نمدی میدوزم؛ من کارهای تکی را خودم می‌دوزم ولی اگر بخواهم کار عمده‌ای انجام دهم با خواهرانم که در خانه چهار نفر هستیم این کار را انجام می‌دهیم. 

این هنرمند درباره سختی‌های مشاغل خانگی گفت: وقتی می‌خواهیم در منزل کار کنیم اولین مساله این است که ما باید بالای سر خانه و زندگی خود باشیم اما درعین حال درآمد هم کسب  کنیم، بر همین اساس باید یک فضای مناسب برای کار کردن در خانه داشته باشیم. بنابراین اول از همه مشکل فضای کار داریم. زیرا پول و امکانات لازم برای اینکه جایی نزدیک به خانه خود اجاره کنیم تا در آن کسب و کار راه بیاندازیم، نداریم.

شاولی بیک گفت: زمانی در خانه کار می‌کنم نمی‌توانم یک شاگرد یا کارگر بگیرم تا کمکم کند از این رو ناچارم از وسیله‌ها استفاده کنم. مثلا یکی از وسیله‌های کاربردی در کار نمددوزی، دستگاه لیزر است اما به قدری هزینه‌اش بالاست که نمی‌توانیم آن را خریداری کنیم. برای خرید دستگاه لیزر اقدام کردم که وام بگیرم ولی گفتند گردش حسابت به اندازه ای نیست که بتوانید وام بگیرید. من یک زن خانه دارم و کار خانگی می‌کنم، بنابراین قطعا گردش حسابم آنقدر نیست که بتوانم وام بگیرم. توقع داشتند در طول ماه گردش حسابم ۵۰ میلیون تومان باشد تا بتوانند به من وام بدهند. یک زن خانه دار چنین شرایط و امکاناتی ندارد و اگر گردش حسابی داشتم کار خانگی نمی‌کردم.

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به گذشت چندین سال از فعالیت مشاغل خانگی از نظر شما این حرفه چقدر رشد داشته است؟ گفت: مشاغل خانگی خیلی موفقند ولی کسانی که اصطلاحا می خواهند کمک ‌کنند، ناموفق بودند. در چند سالی که کرونا آمد و مردم خانه‌نشین شدند مشاغل خانگی پیشرفت زیادی داشت. من دو سه سال قبل از کرونا کارم را شروع کرده بودم اما وقتی کار اینترنتی بیشتر شد و رونق گرفت کسب و کار من هم رونق خیلی بهتری پیدا کرد.

شاولی بیک در پاسخ به این سوال که تسهیلاتی که قرار است به مشاغل خانگی تعلق بگیرد چقدر از مشکلات مشاغل خانگی را رفع می‌کند و چه تسهیلاتی باید باشد تا بخش عمده‌ای از مشکلات شما حل شود؟ گفت: بهترین تسهیلات، حمایت مالی است. بسیاری اوقات که می‌خواهم مواد اولیه مثل نمد تهیه کنم، هر روز با قیمت جدید و بیشتری مواجه می‌شوم و مجبورم کارهایی که می‌فروشم را گران‌تر کنم. اگر از لحاظ مالی تامین باشم می‌توانم مقدار زیادی از وسایل اولیه را بگیرم تا تغییر قیمت وسایل که در بازار است روی کارم اثر نگذارد.

وی درباره مشاغل خانگی که روی بورس هستند گفت: از آنجا که مردم ما بسیار تجملاتی شده‌اند، هر کاری که در راستای سبک زندگی تجملاتی باشد رونق بهتری دارد و مشاغلی که به این سمت میروند سود بهتری دارند؛ مثلا اگر یک جشن تولد باشد خانواده‌ها برای تهیه لوازم جشن هزینه‌های خوبی می‎‌پردازند.