از راز نبردن توپ طلای وینیسیوس پرده برداشته شد!

از نتیجه نهایی مراسم توپ طلای 2024 چه ‌خوشمان بیاید و چه از آن خشمگین شده باشیم در این هیچ شکی ‌وجود ندارد که این یکی از جنجالی‌ترین دوره‌های بالون دُر بود. توپ ‌طلایی که با اتهام‌هایی مثل تقلب، دشمنی و لجبازی با رئال مادرید یا ‌بازی یوفا با فلورنتینو پرز و مجازات او  برای دنبال کردن سوپرلیگ ‌مواجه شده است. حتی برخی فرانس فوتبال و توپ طلا را به ‌نژادپرستی متهم کرده و علت نرسیدن جایزه به وینیسیوس را رنگ ‌پوست او می‌دانند.‌

سوال میلیون دلاری این است: چرا وینیسیوس جونیور به توپ طلا ‌نرسید؟ در وهله اول باید پذیرفت که علت این همه جنجال فضای ‌رسانه‌ای است که از پیش به راه افتاده بود. فضا آنقدر سنگین بود که ‌باشگاه رئال مادرید و خود وینیسیوس هم مطمئن شده بودند که ‌توپ طلا از آن او است. نادرست شدن ناگهانی این پیش‌بینی بود که ‌توپ طلای 2024 را تا این حد جنجالی کرد. ‌

حتما فراموش نکرده‌اید که از چند روز پیش از بیست و هشتم اکتبر ‌چه تعداد خبر و تیتر در رسانه‌های مختلف درباره توپ طلای ‌وینیسیوس کار شده بود. رئال آماده بود تا با تیمی کامل به پاریس ‌برود و در زمان بازگشت وینی و رئالی‌ها چندین برنامه مفصل برای ‌جشن و پایکوبی در مادرید تدارک دیده بود. ‌

با این حال فرانس فوتبال مدعی است که تا دیروز هیچکس، مطلقا ‌هیچکس از نتیجه توپ طلا مطلع نبود. این ادعایی است که رودری ‌دیشب تایید کرد و در مصاحبه روی فرش قرمز گفت تا همان لحظه ‌نمی‌داند توپ طلا به چه کسی می‌رسد. ‌

توپ طلا، جایزه‌ای سوبژکتیو است

اولین و واضح‌ترین دلیل برای اینکه بر خلاف همه پیش‌بینی‌ها توپ ‌طلا به وینیسیوس نرسید این است: توپ طلا نه جایزه‌ای آبژکتیو بلکه ‌سوبژکتیو است. یعنی هیچ معیار عینی برای انتخاب برنده وجود ‌ندارد. فرانتس فوتبال از آغاز توپ طلا انتخاب برنده را به روزنامه‌نگاران ‌واگذار کرده است: انسان‌ها. وقتی انسان‌ها بخواهند تصمیم بگیرند، ‌دیگر نمی‌توانیم منتظر معیارهای عینی و ابژکتیو باشیم. اینجا ذهن ‌آدمی است که با همه سلایق، پیش‌داوری‌ها و انگاشته‌هایش ‌تصمیم می‌گیرد. ‌

طبق آیین‌نامه از پیش اعلام شده توپ طلا، روزنامه‌نگارانی منتخب از ‌‌100 کشور دنیا که تیم‌های ملی‌شان در رنکینگ فیفا در 100 رتبه اول ‌حضور دارند به نامزدها رای می‌دهند. پیش از این مرحله فرانتس ‌فوتبال لیستی 30 نفره در اختیار این ژورنالیست‌ها می‌گذارد. این ‌فیلتری است که فرانتس فوتبال برای جلوگیری از به هم ریختن توزیع ‌آماری رأی‌ها لازم می‌بیند اما با این حال، برای اعمال این فیلتر ‌سخت‌گیری بی چون و چرا وجود ندارد و هر روزنامه‌نگار می‌تواند در ‌برگه رای خود نام هر فوتبالیستی که می‌خواهد را قید کند. ‌

وقتی می‌گوییم معیار آبژکتیو یا عینی، منظور این است که معیار ‌انتخاب برای مثال این باشد: فوتبالیستی که بیشترین گل‌ها را زده، ‌بیشترین جام‌ها را گرفته یا بهترین آمار عملکردی را داشته است. ولی ‌نه، برنده توپ طلا اینطور انتخاب نمی‌شود. روزنامه‌نگاران منتخب ‌آزادند که بر اساس آنچه از فوتبالیست‌های دنیا در ذهن دارند تصمیم ‌بگیرند و 10 نفر اول را به ترتیب در برگه رأی بنویسند. به این ترتیب، ‌معیار انتخاب برنده توپ طلا سوبژکتیو و ذهنی است. ‌

یک عامل مهم: فرپلی یا بازی جوانمردانه

به نظر می‌رسد وینیسیوس از جنجال‌هایی که حول او شکل گرفته ‌بود ضربه خورد. با اینکه وینی حالا یکی از مراجع مبارزه با نژادپرستی ‌در فوتبال است و به این خاطر ستایش می‌شود اما مبارزه اجتماعی او ‌نباید با فرپلی مدنظر فرانتس فوتبال که در معیارهای اعلام شده‌اش ‌آمده یکی انگاشته شود. فرانتس فوتبال به صراحت به روزنامه‌نگاران ‌صاحب رأی اعلام می‌کند که منظورش از فرپلی، اخلاق ورزشی و ‌روحیه جوانمردانه است. به عبارت کوتاه‌تر: فرانتس فوتبال برای توپ ‌طلا به دنبال جنتلمن می‌گردد. ‌

وینیسیوس، هر اندازه برای مبارزه اجتماعی او علیه نژادپرستی ارزش ‌قائل باشیم، به عنوان فوتبالیست بیش از آنچه باید با رقبا و ‌هواداران‌شان درگیر می‌شود. به نظر می‌رسد این رفتار او باعث شده ‌برخی از روزنامه‌نگاران رأی‌دهنده علیه وینیسیوس سوگیری ذهنی ‌داشته باشند. بهترین نمونه که امروز مقابل چشم همه قرار گرفت ‌برونو پورزیو است: ژورنالیست اهل السالوادور. او در یک مصاحبه که ‌امروز انجام شد به صراحت گفت به نظرش وینیسیوس در یک سال ‌گذشته نشانه‌های فرپلی را نداشته است. ‌

ونسان گارسیا، سردبیر فرانس فوتبال هم، درباره جنجال‌های انتخاب ‌برنده توپ طلا صحبت کرد و سعی کرد توضیح بدهد که از دید او چه ‌عواملی می‌تواند روی نتیجه نهایی تاثیر داشته باشد. او در متنی که ‌برای نشریه اکیپ فرستاد می‌گوید: "مشخصا وینیسیوس از حضور ‌بلینگام و کارواخال بین 5 نامزد برتر ضربه خورد. از نظر ریاضی حضور ‌آنها باعث می‌شود از امتیازهای وینیسیوس کم بشود". این توضیح ‌سردبیر فرانس فوتبال منطقی به نظر می‌رسد. در انتخابات‌ها هم ‌حضور چند نامزد از یک حزب می‌تواند به اتفاقی منجر شود که به آن ‌شکسته شدن رأی نامزد اصلی گفته می‌شود. ‌

در نهایت، به نظر می‌رسد که نباید به دام تئوری‌های توطئه افتاد. در ‌نهایت فهرست کامل ژورنالیست‌های رای‌دهنده و رای‌های آنها ‌مشخص می‌شود. رودری به این علت توپ طلا برد که روزنامه‌نگاران ‌بیشتری به او رای داده بودند: یا به این علت که از فوتبالش لذت ‌می‌برند، یا به خاطر نتایج و افتخاراتی که او فصل گذشته به دست ‌آورده یا حتی به این خاطر که آنها به صورت ذهنی از رودری بیشتر ‌خوش‌شان می‌آید. ‌