بازار سیاه بنزین در جاده‌های شمال / خرید و فروش علنی با قیمت‌های چند برابری !

در جاده‌های پرتردد شمال کشور، خرید و فروش بنزین دیگر یک عمل پنهانی نیست. مسیرهای منتهی به چالوس، هراز و فیروزکوه، به ویژه در روزهای تعطیل، به بازارهای آشکار فروش بنزین تبدیل شده‌اند. در این بازارها، بنزین با قیمت‌هایی تا ۱۰ برابر نرخ رسمی فروخته می‌شود و مسافران نیز مجبور به خرید هستند.

صف‌های طولانی پمپ بنزین و حضور چشمگیر فروشندگان کنار جاده

ظهر جمعه، حوالی مرزن‌آباد. صف پمپ بنزین صدها متر کشیده شده و در کنار جاده وانت‌ها و خودروهایی با گالن‌های پلاستیکی مستقر هستند. فروشنده‌ها بدون هیچ تردیدی به سمت رانندگان می‌آیند و پیشنهاد خرید می‌دهند: «چند لیتر می‌خوای؟ سوپر هم داریم». قیمت‌ها از ۲۰ هزار تومان برای بنزین معمولی شروع شده و تا ۳۰ هزار تومان برای بنزین سوپر می‌رسد.

فروش علنی؛ بخشی از جغرافیای این جاده‌ها

در طول محورهای شمالی کشور، فروش آزاد بنزین به تصویری ثابت تبدیل شده است. وانت‌ها و خودروهای شخصی کنار جاده ایستاده‌اند و گالن‌های پلاستیکی را داخل خودرو قرار داده‌اند. برخی حتی تابلوهایی با عبارت «بنزین آزاد» در جلوی خودرو گذاشته‌اند. یکی از رانندگان محور هراز می‌گوید: «وقتی بنزین لازم باشه، فروشنده‌ها خودشون جلو میان. اینجا صف طولانیه، ولی مشکل نیست، چون اونا همیشه هستن.»

مقایسه نرخ رسمی و نرخ بازار سیاه بنزین نوع بنزین قیمت رسمی (هر لیتر) قیمت بازار سیاه (هر لیتر)

بنزین معمولی	۱۵۰۰ تومان	تا ۲۰,۰۰۰ تومان
بنزین سوپر	۳۵۰۰ تومان	تا ۳۰,۰۰۰ تومان

دلایل شکل‌گیری بازار سیاه و افزایش قیمت‌ها

در ایام تعطیلات نوروز و تابستان، فروش آزاد بنزین در مسیرهای شمالی کشور به اوج می‌رسد. قیمت‌ها بسته به وضعیت ترافیک و صف‌های پمپ‌بنزین تغییر می‌کنند. یکی از فروشندگان جاده هراز می‌گوید: «وقتی صف‌ها بسته می‌شه، لیتری ۳۰ هزارم می‌فروشم. مشتری‌ها خودشون می‌دونن که جای دیگه پیدا نمی‌کنن.»

حجم بالای فروش آزاد؛ آماری هشداردهنده

برآوردهای غیررسمی نشان می‌دهد که در تعطیلات تابستان، حدود ۲ میلیون لیتر بنزین در مسیرهای شمالی کشور خارج از شبکه توزیع رسمی به فروش رسیده است. قاسم حامدی، کارشناس حوزه انرژی، معتقد است: «این بازار از کمبود بنزین نیست، بلکه ناشی از بی‌نظمی در توزیع و عدم پیش‌بینی درست نیاز مسافران است.»

بازار علنی شده؛ حضور بی‌واهمه فروشندگان

بازار سیاه بنزین در شمال کشور به دلیل حضور آشکار فروشندگان جلب توجه می‌کند. آن‌ها در طول روز، کنار جاده‌ها ایستاده‌اند، گالن‌های رنگی به نمایش گذاشته و بدون هیچ نگرانی کار خود را انجام می‌دهند. یک مسافر می‌گوید: «این دیگه بازار سیاه نیست، بازار علنی شده. انگار بخشی از جاده است.»

بازار ادامه‌دار

در شلوغ‌ترین مسیرهای کشور، جایی که در هر تعطیلات رسمی هزاران خودرو روانه شمال می‌شوند، بنزین دیگر فقط یک کالای دولتی نیست. کنار جاده‌ها، خودروهای شخصی و وانت‌های قدیمی در حال عرضه آزاد هستند، و این وضعیت همچنان ادامه دارد.