برنامههای گازی ایران برای تسخیر بازارها در ۱۴۰۳
اقتصاد 100- ایران با رکوردشکنیهای پیاپی در تولید گاز و تمرکز بر گذار انرژی، به دنبال افزایش سهم خود در بازارهای جهانی گاز در سال ۱۴۰۳ است.

برنامههای گازی ایران با هدف تسخیر بازارها در سال ۱۴۰۳، در سایه فرصتها و چالشهای پیشرو، نیازمند بهرهگیری از فناوریهای نوین و استراتژیهای توسعهای است. به گفته امید شاکری، معاون پژوهش و فناوری وزیر نفت، در سال جاری، صنعت گاز موفق به ثبت چهار رکورد تولید شده و تأمین سوخت مایع نیروگاهها نیز به حداکثر میزان خود رسیده است.
افزایش مصرف انرژی در ایران
شاکری بیان کرد که مصرف انرژی در کشور، بهویژه در چند دهه اخیر، با رشد چشمگیری همراه بوده است. در حالی که جمعیت پنج برابر شده، مصرف انرژی رشدی ۲۰ برابری را تجربه کرده است. این روند، نیاز به مدیریت بهینه منابع انرژی و حرکت به سمت استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر را دوچندان میکند.
چالشهای پیشروی صنعت نفت
به گفته شاکری، صنعت نفت ایران با چالشهایی همچون افت تولید، تنوع ناکافی در سبد انرژی و محدودیت در دسترسی به فناوریهای پیشرفته روبرو است. وی افزود که دارایی ایران شامل ۱۰ درصد ذخایر جهانی نفت است و امکان تولید روزانه ۶ میلیون بشکه نفت وجود دارد. با این حال، برای دستیابی به اهداف برنامهای، سرمایهگذاری ۱۲۰ میلیارد دلاری در پروژههای بالادستی و ۳۵ میلیارد دلاری در پروژههای پاییندستی ضروری است.
فناوریهای نوین و اهمیت بومیسازی
معاون پژوهش و فناوری وزیر نفت تأکید کرد که کشورهای پیشرفته در حال سرمایهگذاری بر روی فناوریهای جدید برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی هستند. وی افزود که ارزش بازار فناوریهای پیشرفته در صنعت نفت و گاز، که در سال ۲۰۱۳ پیشبینی شده بود، به رقم قابلتوجهی بین ۱۴ تا ۳۳ تریلیون دلار رسیده است. نقش کشورها در استفاده از این فناوریها، به تحقق اهداف پایدار توسعه جهانی کمک خواهد کرد.
جدول: چشمانداز سرمایهگذاری و بازار فناوری در نفت و گاز
موضوع آمار کلیدیظرفیت تولید نفت در ایران | ۶ میلیون بشکه در روز |
نیاز سرمایهگذاری بالادستی | ۱۲۰ میلیارد دلار |
نیاز سرمایهگذاری پاییندستی | ۳۵ میلیارد دلار |
ارزش فناوریهای پیشرفته | ۱۴ تا ۳۳ تریلیون دلار |
پیوست فناوری و توسعه بومی
شاکری به پیوست فناوری بهعنوان ابزاری کلیدی اشاره کرد که در قراردادهای بینالمللی برای انتقال دانش به شرکتهای ایرانی مورد توجه قرار گرفته بود. هرچند این روند بهطور کامل اجرا نشد، اما ظرفیتهای بالایی برای بومیسازی فناوری وجود دارد.
الگویی نظیر مدل «بار اول»، با اختصاص نزدیک به ۱۸۰ میلیون دلار قرارداد به تولیدکنندگان داخلی، نشاندهنده اهمیت همرسانی عرضه و تقاضای فناوری است. این مدل که با کمک پنلهای تخصصی ارائه شده، دسترسی به اطلاعات مربوط به مقررات خرید، بیمه و کیفیت محصولات را تسهیل کرده است.
توسعه همکاریها برای آینده پایدار
در بازنگری نظامنامه پژوهش نفت، به ایجاد اکوسیستم منسجم میان وزارت نفت، شرکتهای ملی و دانشگاهها تأکید شده است. این رویکرد به زنجیرهای منسجم منتهی میشود که نه تنها توسعه فناوری را ارتقا میدهد، بلکه امکان بومیسازی تجهیزات صنعت نفت را فراهم خواهد کرد.
بهطور کلی، حرکت صنعت نفت و گاز ایران در مسیر توسعه نیازمند برنامهریزی دقیق، سرمایهگذاری هدفمند و همکاری گسترده در تمامی سطوح مهندسی، پژوهشی و صنعتی است.