بازار مسکن در آستانه فروپاشی/بحران تاریخی در راه است!
اقتصاد 100- بحران تاریخی در بازار مسکن؛ تورم شدید و بیتوجهی دولتها به تأمین مسکن طی دهههای اخیر، قدرت خرید و اجاره را از مردم گرفته و آیندهای مبهم برای خانهدار شدن رقم زده است.

بازار مسکن طی سالهای اخیر با تورم بیسابقه مواجه شده و اکنون نه تنها مردم توان خرید خانه را ندارند، بلکه تأمین هزینههای اجارهبها نیز روز به روز دشوارتر میشود.
مشکلات موجود در این حوزه ناشی از ترک فعلهای مدیران در دهههای گذشته است؛ مسئولانی که به وظیفه تأمین و عرضه مسکن به عنوان یک نیاز اساسی کشور عمل نکردهاند، باعث شدهاند بحرانهای قبلی به شکل حادتر ادامه یابد.
زمانی که مسئله تأمین مسکن مورد نیاز جامعه طی یک دوره زمانی مشخص (۴ تا ۸ سال) توسط دولتها حل نشود، مشکلات انباشته شده به دولتهای بعدی منتقل شده و بر شدت چالشها افزوده خواهد شد.
در استان تهران، افزایش تورم و تراکم جمعیت باعث شده تقاضای بالا برای مسکن، شگردهای مختلفی مانند ساخت واحدهای کوچک و فروش متری مسکن را به وجود آورد.
«مسکن ۲۵ متری»: راهکاری ناکارآمد
فرشاد ایلاتی، کارشناس مسکن، ساخت مسکنهای ۲۵ متری را راهحلی ناکارآمد دانسته و معتقد است نه تنها مشکلی از کمبود مسکن در کشور حل نمیشود، بلکه این اقدام باعث گرانی مسکن خواهد شد. وی توضیح داد: بر اساس استانداردهای جهانی، حداقل فضای مناسب زندگی برای یک نفر ۳۰ تا ۳۵ متر مربع است و برای یک زوج این مقدار به ۶۰ تا ۷۰ متر مربع افزایش مییابد.
ایلاتی همچنین بیان کرد که کوچکتر شدن مساحت خانهها باعث افزایش قیمت زمین شده و تقاضای بیشتر برای واحدهای کوچکتر ایجاد میکند که نتیجهای جز بالا رفتن قیمت مسکن ندارد. به گفته وی، مقیاس خانهها طی ۳۰ سال اخیر از میانگین ۱۶۰ به ۸۰ متر کاهش یافته، که این عامل به شدت در گرانی خانهها تأثیرگذار بوده است.
خانه یا قوطیهای کوچک؟
برخی معتقدند ساخت واحدهای کوچک متراژ میتواند راهکاری موقت برای رفع مشکل مسکن باشد. این واحدها ممکن است مناسب دانشجویان یا افراد مجرد ساکن در مناطق شهری باشد و برای اقشار کمدرآمد دسترسیپذیرتر باشند. با این حال، در بلندمدت میتوانند کیفیت زندگی را کاهش داده و پیامدهای اجتماعی نامطلوبی ایجاد کنند.
مشخصات واحد استاندارد واحد کوچکحداقل مساحت | ۳۰-۳۵ متر | کمتر از ۲۵ متر |
کیفیت زندگی | بالا | پایین |
تطابق فرهنگی | تطابق دارد | تطابق ندارد |
قیمت | متناسب | گرانی بیشتر |
«فروش متری مسکن»: چالشها و نگرانیهای جدی
موضوع فروش متری مسکن طی سالهای گذشته مورد بحث قرار گرفته و به عنوان راهکاری برای خانهدار شدن مردم مطرح شده است. بر اساس این طرح، افراد میتوانند بر اساس توان مالی خود مسکن خریداری کنند. اما چالشهای متعددی در پی این روش به وجود میآید؛ از جمله نگرانی در مالکیت نهایی و عدم توانایی خرید باقی متراژ به دلیل تورم.
راهکار نوین از سال ۱۴۰۴
محسن علیزاده، رئیس شرکت سرمایهگذاری مسکن، از آغاز فروش متری مسکن با روشهای نوین مالی طی سال جاری خبر داد. وی تصریح کرد که ایرادات فقهی این طرح رفع شده و اجرای آن در دستور کار قرار گرفته است.
خطرات فروش متری مسکن
داوود بیگینژاد، نایب رئیس اتحادیه املاک، با اشاره به خطرات جدی فروش متری مسکن اظهار کرد که این شیوه میتواند به ابزاری برای جذب سرمایههای خرد مردم تبدیل شود. وی افزود که نبود نظارت کافی بر این عملیات باعث مشکلات حقوقی و اقتصادی گسترده خواهد شد.
فروش متری مسکن: سوءاستفاده یا راهکار؟
حسین جنتی، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران، این طرح را شکلی از کلاهبرداری عنوان کرد. وی بیان کرد که هرگونه فعالیت تحت این عنوان، بدون نظارت قانونی، غیرقانونی بوده و هدف اصلی سوءاستفاده از شهروندان است.
راهحلهای پایدار برای بحران مسکن
ساخت واحدهای کوچک و فروش متری مسکن، اگرچه به صورت موقت ممکن است مشکلاتی را حل کند، اما راهکاری پایدار برای بحران مسکن محسوب نمیشوند و پیامدهای بلندمدت آن میتواند معضلات بیشتری به وجود آورد. کارشناسان معتقدند که دولت باید با کنترل تورم، افزایش عرضه مسکن و حمایت از تولیدکنندگان، مسیر بهتری برای رفع بحران بازار مسکن فراهم کند.