همه چیز درباره سنگ زیبای فیروزه نیشابور

فیروزه, یک کانی کمیاب و ارزشمند است که با رنگی مات در طیف رنگی آبی و سبز یافت میشود. ماده رنگی فیروزه مربوط به مس و آهن است و بواسطه رنگ خاص و منحصربفردش در زمره جواهرات و سنگهای قیمتی قرار گرفته است. این سنگ در مناطق زیادی مانند آمریکا, مصر, ایران و… یافت میشود. سنگ فیروزه در مناطق مختلفی از ایران همچون سمنان و کرمان یافت میگردد و فیروزه های کشف شده از شهر بابک کرمان, قابل رقابت با فیروزه نیشابور میباشد اما, بهترین نوع فیروزه جهان را فیروزه نیشابوری می دانند.

واژه فیروزه را برگرفته از “پیروزه” به معنی پیروزی و موفقیت میدانند که بعدها, اعراب آن را فیروزه خوانده و کم کم واژه فیروزه جایگزین آن شد. در معماری ایرانی, سنگ فیروزه را به دلیل رنگ آسمانی اش, برای تزیین گنبد بناها استفاده میکرده اند.

فیروزه نیشابور بدلیل کیفیت عالی آن, در انواع عجمی و شجری ممتاز, از معروفیت خاصی برخوردار است, که فیروزه عجمی را میتوان مرغوبترین انواع فیروزه دانست. نوع بافت این سنگ ایجاب میکند که, تراشهای هندسی معمولا بر روی آن اجرا نمیشود و در اکثر مواقع, فیروزه را با فرمهای ساده چهارگوش و دایره ای و… برش و صیقل میدهند و در جواهرات استفاده میکنند.

تاریخ گواه بر آن است که, فیروزه از قدیمی ترین انواع سنگ بوده و افسانه هایی بسیار درباره این سنگ, نسل به نسل و زبان به زبان گشته و هنوز تعدادی از آن به جای مانده است.

باستان شناسان پیشینه استفاده از این سنگ را به ۶ هزار سال قبل نسبت می دهند و اسنادی مبنی بر کشف فیروزه در معابد مصری موجود است. همچنین در کنار جسدی کشف شده در کهن دژ نیشابور, با پیشینه ای بیش از ۵ هزار سال, قطعاتی فیروزه یافت شده است.

از افسانه های قدیمی درباره فیروزه میتوان به باوری در بین پارسیان باستان اشاره نمود, که بازتاب ماه روی سنگ فیروزه برای آنان خوش یمن بوده و باور داشتند که آنان را در مقابل چشم شیطان محافظت می کند و جنبه شفابخشی دارد. مارکوپولو جهانگرد ونیزی نیز در یادداشت های خود در خصوص فیروزه نیشابور مطالبی را نوشته است.

سنگ فیروزه به عنوان ماده معدنی فسفات دار, بسیار حساس و شکننده است. این سنگ نسبت به عطر و دیگر لوازم آرایشی و بهداشتی, آسیب پذیر است. بهتر است قبل از استفاده از زیورآلات فیروزه خود, کرم یا اسپری مو و … را استفاده کنید و بعد زیورآلات خود را بیاویزید, چراکه روغنهای چرب و لوازم آرایشی میتواند رنگ فیروزه را از بین ببرد و یا حتی سنگ را خراب کند. پیشنهاد میکنیم بعد از هر بار استفاده از زیورآلات خود, سنگ فیروزه را با پارچه ای نرم تمیز کرده و در جعبه مخصوصی قرار دهید تا از خش و آسیب در امان بماند.

از عوامل دیگری که ممکن است تاثیر منفی بر روی فیروزه بگذارد, تابش مستقیم آفتاب است که بایستی جهت نگهداری از آن و جلوگیری از آسیب دیدن فیروزه, آنرا از نور مستقیم خورشید دور نمایید.