این سنگ خوشرنگ در باور ایرانیان نماد خوش شانسی است

تاریخ فیروزه در ایران

فیروزه یکی از سنگ‌های گران‌بهاست که در عهد باستان در ایران شناخته‌شده و از معدن نیشابور استخراج می‌شده است. برخی از کتب جواهر کشف آن را به حضرت اسحاق نسبت داده‌اند. از کتیبه بنیاد کاخ داریوش کبیر در شوش معلوم می‌شود که در آن تاریخ فیروزه اخشایین نامیده می‌شده و از خوارزم برای زینت کاخ آورده شده بود.

در دوره ساسانیان از فیروزه غیر از انگشتر و گوشواره ظروفی برای دربار سلاطین تهیه می‌شده تنسوخ نامه دراین‌باره می‌نویسد: گویند وقتی الب ارسلان پارس را گرفت از قلعه استخر قدحی فیروزه به دست او دادند که دو من مشک و عبیر در وی می‌گنجید. نام جمشید به خط یزدان‌پرستان آن قدح نوشته بودند.(فیروزه را با نام پهلوی پونک-پروجک-پیروزاک می‌نامیدند).

عرایس الجواهر همین موضوع را یادآوری نمود منتهی به‌جای خط یزدان‌پرستان به خط پهلوی نوشته است.

در این کتاب اضافه‌شده است که چون عرب بر عجم ظفر یافت مثل فیروزه قدحی هم از استخر بر او آوردند و پیش “عمر” بنهادند که ده من آب در وی می‌گنجید. او بفرمود بشکستند و هر یک نگینی از آن برداشتند. در الجواهر نیز مطالبی درباره ظروف فیروزه در دوره قابوس ابن وشمگیر و غیره نوشته‌شده است.

به‌طورکلی در کتب جواهر از معادن فیروزه نیشابور نام‌ برده و فیروزه آن را بهترین دانسته‌اند. غیر از معادن نیشابور از معادن دیگری نیز نام‌برده شده است.

فیروزه بر اساس یک باور جهانی سنگ ماه دسامبر یا آذرماه بوده و استفاده از آن را برای متولدین این ماه خوش‌یمن و باعث خوش شناسی می‌دانند. همچنین استفاده از این گوهر در روز چهارشنبه نیز توصیه‌شده است.