پشت پرده های عجیب صادرات پسته تا گرانی آجیل

بازار آجیل و خشکبار در آستانه نوروز ۱۴۰۴ با افزایش قیمت‌های چشمگیر مواجه شده به گونه‌ای که رکوردهای بیش از یک میلیون تومان در برخی اقلام به ثبت رسیده است. یکی از عوامل اصلی این افزایش، ورود غیرتخصصی شرکت‌های خودروسازی به صادرات پسته است. این اقدام باعث مشکلات کیفی در صادرات و افزایش قیمت در بازار داخلی شده است.

بر اساس گزارش‌ها، برخی شرکت‌های خودروسازی برای تامین ارز مورد نیاز واردات قطعات، به صادرات پسته روی آورده‌اند. رئیس اتاق بازرگانی کرمان اعلام کرد که این شرکت‌ها سال گذشته حدود ۲۵ میلیون دلار پسته صادر کرده‌اند. اما نتیجه این اقدام، عدم رعایت استانداردهای کیفی بوده که باعث بازگشت محموله‌های پسته ایران از بازارهای اروپایی شده است.

غلامرضا خدامی، رئیس اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار تهران، اذعان داشت که این وضعیت قیمت‌ها را در بازار داخلی حدود ۲۰ درصد افزایش داده است.

ورود شرکت‌های غیرمتخصص به حوزه صادرات پسته، علاوه بر افزایش نوسانات قیمتی، باعث از دست رفتن مشتریان قدیمی در سطح بین‌المللی شده است. عدم رعایت استانداردهای لازم در فرآیند صادرات موجب کاهش اعتماد خریداران خارجی به محصولات ایرانی شده و بازارهای بین‌المللی را آسیب‌پذیر کرده است.

بر اساس آمار موجود، سالانه حدود ۲۵۰ هزار تن پسته در کشور تولید می‌شود و تنها ۵۰ هزار تن از آن در بازار داخلی مصرف می‌شود. به این ترتیب، بیشتر تولید کشور (حدود ۸۰ درصد) به صادرات اختصاص دارد.

صادرات بی‌رویه و غیرتخصصی پسته توسط شرکت‌های خودروسازی موجب کاهش عرضه در بازار داخلی و افزایش قیمت‌ها شده است. علیرضا ارزانی ممقانی، رئیس کارگروه آجیل و خشکبار اتاق اصناف ایران، اعلام کرد که قیمت پسته نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۵۰ درصد افزایش داشته است.

محدودیت صادرات توسط شرکت‌های غیرتخصصی: نهادهای نظارتی باید صادرات پسته را به شرکت‌های تخصصی و با تجربه محدود کنند تا از بروز مشکلات کیفی و بازگشت محموله‌ها جلوگیری شود.

تدوین استانداردهای صادراتی: ایجاد و اجرای استانداردهای دقیق برای صادرات پسته می‌تواند کیفیت محصولات را تضمین کرده و اعتماد خریداران خارجی را افزایش دهد.

حمایت از تولیدکنندگان داخلی: ارائه تسهیلات و حمایت‌های مالی به کشاورزان می‌تواند تولید و کیفیت پسته را بهبود بخشد.

تعادل بین صادرات و نیازهای داخلی: توزیع مناسب عرضه در بازار داخلی و خارجی، می‌تواند از افزایش قیمت‌های داخلی جلوگیری کند.

نظارت دقیق: نهادهای مسئول باید نظارت فعالی بر فرآیند صادرات داشته باشند تا از ورود شرکت‌های غیرمتخصص به این حوزه جلوگیری شود.