رمزارزها در ایران/ چرا رمزپول محسوب نمیشوند؟
اقتصاد 100- مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرد که رمزارزهایی مانند بیتکوین و اتریوم رمزپول محسوب نمیشوند و مشمول قوانین بانک مرکزی نیستند؛ مسدودسازی درگاههای صرافیهای ارز دیجیتال نیز اشتباهی اداری ارزیابی شد.

رمزارزها در ایران محلی برای بحث و جدل شدهاند. در همین راستا معاونت اقتصادی و تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی در نامهای به انجمن فینتک اعلام نمود که رمزارزهای جهانی مانند بیتکوین و اتریوم به عنوان رمزپول محسوب نمیشوند، به همین دلیل مشمول قانون بانک مرکزی نخواهند بود.
تعریف و جایگاه قانونی
بر اساس ماده ۱ نظامنامه رمزداراییها و قانون بانک مرکزی، تنها زمانی که رمزدارایی بهعنوان ابزار پولی استفاده شود، تحت نظارت بانک مرکزی قرار خواهد گرفت. بررسیها نشان داده است که اکثر کاربران ایرانی، رمزارزها را بهعنوان ابزار پرداخت مورد استفاده قرار نمیدهند، بلکه بهعنوان ابزاری برای ذخیره ارزش یا سرمایهگذاری بهره میبرند. بنابراین رمزارزها مشمول قوانین مربوط به پول نخواهند بود.
جدول: تفاوتهای رمزپول و رمزارز
نوع دارایی رمزپول رمزارزقابلیت استفاده | ابزار پرداخت | ابزار ذخیره ارزش و سرمایهگذاری |
تنظیمگری | تحت نظارت بانک مرکزی | خارج از نظارت بانک مرکزی |
فشار بر صرافیهای ارز دیجیتال
یکی از مشکلات عمده در این زمینه، مسدود شدن درگاههای پرداخت صرافیهای ارز دیجیتال توسط شاپرک بوده است. بر اساس ماده ۵۹ قانون بانک مرکزی، تصمیمگیری در مورد مقررات پرداخت به انحصار بانک مرکزی تعلق دارد و هیچ نهاد دیگری نمیتواند بهصورت مستقل چنین اقداماتی را انجام دهد. مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به احتمال اشتباه اداری در این تصمیمگیری، تأکید کرده که مرجع رسیدگی به این موضوع مشخص است.
نگرانیهای حریم خصوصی کاربران
یکی از جنجالبرانگیزترین موارد، درخواست شاپرک از صرافیهای رمزارز برای ارائه اطلاعات کاربران و تراکنشهای آنان بود. این درخواست باعث نگرانی درباره نقض حریم خصوصی شده است. در حالی که برخی صرافیها مقاومت کرده و از ارائه اطلاعات خودداری کردهاند، مرکز ملی فضای مجازی بر رعایت نظامنامه رمزداراییها تاکید دارد.
لزوم شفافسازی در سیاستگذاریها
مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرده که هرگونه اقدام محدودکننده یا تغییر در سیاستهای حوزه رمزداراییها باید شفاف اعلام شود. این مرکز تأکید کرده که تمام اجراکنندگان باید از قوانین و نظامنامههای موجود پیروی کنند و تصمیمات مقطعی که میتوانند به حقوق کاربران آسیب بزنند، غیرقانونی است.
آینده رمزارزها در ایران
با افزایش استفاده و حجم معاملات رمزارزها در ایران، سیاستگذاران موظفاند بهجای برخورد سلبی، چارچوبهای قانونی شفافی ایجاد کنند و از فعالان این صنعت حمایت کنند. آیا شاپرک تصمیم خود برای مسدودسازی درگاههای صرافیها را اصلاح خواهد کرد یا باید منتظر چالشهای جدیدی برای این صنعت باشیم؟