روشن شدن ناگهانی یک سیاه چاله عظیم، آن را به درخشان ترین شی آسمان تبدیل کرد

به گزارش گروه دانش و فناوری، اخترشناسان مرتب در حال بررسی و جستجو در قسمت‌های مختلف فضا هستند تا به‌درک عمیق‌تری از جهان هستی برسند. برخی از گروه‌ها پیدا کردن نشانه‌هایی از وجود موجودات فضایی را مدنظر قرار داده‌اند و برخی دیگر نیز به‌دنبال سیاره‌ای جایگزین برای زمین هستند. همچنین برخی ستاره‌ های دوردست را نشانه می‌روند و البته گروهی نیز انفجارهای کیهانی را بررسی می‌کنند.

روشن شدن سیاه چاله کلان جرم اخترشناسان را شگفت‌زده کرد

همین گروه آخر نیز در تلاش برای یافتن انفجارهای کمیاب بودند که ناگهان با انفجاری غیرقابل تصور مواجه شدند. ظاهرا یک سیاه چاله کلان‌جرم در روزهای ابتدایی جهان ناگهان روشن شده است و توانسته در یک چشم به‌هم‌ زدن کیهانی از نقطه‌ای تاریک به درخشان ترین جرم آسمانی تبدیل شود. دانشمندان این سیاه چاله را J221951 نام نهاده‌اند و تخمین می‌زنند که حدود ۱۰ میلیارد سال نوری با زمین فاصله داشته باشد.

بدین‌ترتیب در زمان روشن شدن سیاه چاله، جهان یک‌چهارم سن فعلی خود را داشته است. شاید بیشتر از همه فاصله فوق‌العاده زیاد این سیاه چاله با زمین جلب توجه کند. علی‌رغم این فاصله زیاد، درخشش سیاه چاله آنقدر شدید بود که اخترشناسان در ابتدا آن را با یک انفجار ستاره‌ای در فاصله کمتر از ۱ میلیارد سال نوری اشتباه گرفتند.

اجرام آسمانی زیادی در جهان وجود دارند که برای مدت زیادی درخشندگی خود را حفظ می‌کنند. هرچند که درخشش سیاه چاله چندان دوام نداشته و فورا محو شده است. همین نیز سبب شد که دانشمندان لقب درخشان ترین شیء موقت جهان را به آن بدهند.

Matt Nicholl، اخترشناس دانشگاه کویینز بلفاست و یکی از نویسندگان اصلی مقاله مربوطه است. وی تاکید کرد که اگرچه در سال‌های اخیر درک ما از کارهای مختلفی که سیاه چاله های کلان‌جرم می‌توانند انجام دهند، به‌شکل چشم‌گیری افزایش یافته است؛ اما J221951 توانست ما را شگفت‌زده کند. اولین مورد زمانی اتفاق افتاد که پژوهشگران مسیر یک موج گرانشی را دنبال کردند. این موج‌ها در اثر برخوردهای کیهانی مهیب در بافت فضا-زمان ایجاد می‌شوند.

تیم مربوطه در ابتدا گمان کردند که موج اشاره شده نتیجه برخورد دو ستاره مرده متراکم است که البته ستاره‌های نوترونی هم نامیده می‌شوند. دانشمندان پیشتر می‌دانستند که در صورت وقوع چنین اتفاقی انفجاری بسیار درخشان به‌نام کیلونوا یا گران‌نواختر رخ می‌دهد. البته که این موج در بافت فضا-زمان به یک شیء درخشان مربوط می‌شد؛ اما تضادهایی هم وجود داشت.

فرآیند اسپاگتی شدن یک ستاره توسط سیاه چاله

گران‌نواختر در ابتدا به‌رنگ آبی ظاهر می‌شود و سپس در طول چند روز و پیش از تیره شدن رنگ قرمز را به‌خود می‌گیرد. هرچند که این نقطه در آسمان برای چندین ماه درخشان و آبی باقی ماند. این میزان بسیار بیشتر از انفجارهای ستاره‌ای است. همین نیز باعث شد که فرضیه روشن شدن یک سیاه چاله کلان جرم در ذهنی برخی از اعضای تیم شکل بگیرد. هرچند که برای بررسی این موضوع به شواهد بیشتری نیاز داشتند.

تیم مربوطه از داده‌های چندین تلسکوپ مختلف از جمله تلسکوپ هابل ناسا و رصدخانه نیل گرلز سوئیفت بهره برد. داده‌ها نشان دادند که این جرم اسرارآمیز در مرکز یک کهکشان نسبتا تیره و دوردست قرار دارد. دانشمندان پیشتر می‌دانستند که در مرکز اکثر کهکشان‌ها یک سیاه چاله کلان جرم قرار دارد و این موضوع در مورد کهکشان راه شیری نیز صدق می‌کند. این موضوع فرضیه روشن شدن سیاه چاله کلان جرم را تقویت کرد.

هرچند که شیء درخشان قصد خاموش شدن نداشت و دانشمندان نیز به این فکر افتادند که شاید نور دریافتی از خود کهکشان باشد. با وجود این، پس از ۱۰ ماه بالاخره نور دریافتی شروع به محو شدن کرد و مشخص شد که یک فوران انرژی شدید چنین چیزی را پدید آورده است.