چرا اپلیکیشن های اندروید از شما دسترسی های مختلف می‌خواهند؟

در ادامه هر آنچه نیاز است یک کاربر در مورد نحوه عملکرد دسترسی برنامه های اندروید، سازوکار اپلیکیشن‌های مختلف و مدیریت برنامه‌ها بداند آورده شده؛ با ما همراه باشید.

دلیل نیاز برنامه ها به مجوز

در ازای هر دسترسی که شما به برنامه‌های مختلف می‌دهید، اپلیکیشن‌ها یک سری قابلیت‌ها را به شما ارائه می‌کنند. بنابراین، با عدم موافقت با مجوز درخواست شده ممکن است نتوانید به‌بخشی از ویژگی‌های برنامه مورد نظر خود دسترسی پیدا کنید.

برای مثال، بعضی از برنامه های اندرویدی نیازمند دسترسی به گالری یا مخاطبین هستند و به‌دلیل حفظ حریم شخصی، فقط وقتی شما دسترسی را به برنامه‌ها دهید مجوز استفاده از این قسمت‌ها صادر خواهد شد. این مجوزها پس از فعال شدن تا زمانی که به‌صورت دستی غیرفعال نشوند، همچنان باقی می‌مانند. این در مورد تمام برنامه‌ها صدق می‌کند و اجازه دسترسی به بخش‌های مختلف تنها توسط شما به اپلیکیشن‌ها داده می‌شود.

پیش‌از غیر فعال کردن مجوزها، بهتر است قابلیت و نحوه عملکرد برنامه بدون آنها را درک کنید؛ زیرا نبود آنها ممکن است باعث بروز مشکلاتی شود. گاهی اوقات هنگام نصب یک برنامه، وقتی اجازه دسترسی به یکی از ویژگی‌های برنامه را نمی‌دهیم، برنامه بخاطر محروم شدن از این ویژگی به درستی کار نمی‌کند و حتی ممکن است عملکرد آن به‌طور کل متوقف شود.

منظور از دسترسی اندروید چیست؟

دسترسی‌ها یا مجوزهای اندروید امتیازات خاصی هستند که برنامه‌ها باید برای استفاده از آن‌ها برای دسترسی به اطلاعات حساس روی تلفن شما، از شما درخواست تأیید کنند. این دسترسی‌ها معمولاً نخستین باری که برنامه را نصب می‌کنید، ظاهر می‌شوند و به حریم خصوصی مرتبط هستند.

گوشی همراه ما معمولا حاوی اطلاعات شخصی زیادی است و محدود کردن دسترسی به‌این اطلاعات منطقی به‌نظر می‌رسد. شما احتمالاً هیچ تمایلی ندارید به هر برنامه‌ای اجازه دهید از دوربین، میکروفون و موقعیت مکانی شما استفاده کند. بخش دسترسی برنامه های اندروید تا پیش از عرضه اندروید 6.0، یکی از بزرگترین نقطه ضعف‌های آن در برابر iOS به‌حساب می‌آمد. اما این سیستم عامل در اندروید مارشمالو این قسمت را بهبود بخشید.

برای اطمینان خاطر، تمامی برنامه‌های خود را از اپ استورهای مجاز مانند گوگل پلی و اپل استور که برای دو سیستم عامل اندروید و iOS ارائه شده‌اند، دانلود کنید.

چرا مدیریت دسترسی برنامه‌ها مهم است؟

با نصب هر برنامه، در واقع ما به آن اپلیکیشن اجازه دسترسی به برخی از اطلاعات دستگاه خود را می‌دهیم. گاهی ممکن است برنامه اجازه دستیابی به بخشی از اطلاعات سازمان یافته کاربر را درخواست کند. بنابراین این امکان وجود دارد که برخی از این برنامه‌ها اطلاعات شما را به‌فضای ابری منتقل کنند یا داده‌های شما را در اختیار آژانس‌های تبلیغاتی و سازمان‌هایی با اهداف نادرست قرار دهند.

باتوجه به این موضوع، شما باید دسترسی های داده شده به برنامه های اندروید را کنترل کرده و با کاهش نصب برنامه‌های مخرب و ناایمن ایمنی دستگاه خود را افزایش دهید.

نحوه مشاهده و مدیریت مجوزها در اندروید

شما می‌توانید مجوزهایی را که به برنامه‌های نصب شده خود در هر زمانی اعطا کرده‌اید، بررسی کنید. به Settings > Privacy > Permission manager بروید تا خلاصه‌ای از مجوزهای اصلی مانند دوربین، تلفن، پیامک و موارد دیگر را مشاهده کنید. از نام این مجوزها مشخص است که دقیقا چه‌کاری انجام می‌دهند، برای مثال مجوز SMS به برنامه‌ها اجازه می‌دهد به پیام‌های متنی دسترسی داشته باشند. اما اگر در مورد نحوه عملکرد آنها مطمئن نیستید، می‌توانید توضیحات را در بالای هر صفحه مطالعه نمایید.

روی یک مجوز ضربه بزنید و در زیر قسمت مجاز (Allowed)، هر برنامه‌ای را که برای استفاده از آن عملکرد تأیید کرده‌اید، مشاهده خواهید کرد. در زیر آن، بخش مجاز نیست (یا رد شده) برنامه‌هایی را نشان می‌دهد که دسترسی ندارند اما در صورت تایید شما می‌توانند از آن استفاده کنند.

برخی از مجوزها، مانند موقعیت مکانی و میکروفون دارای جزئیات بیشتری هستند. به‌عنوان مثال، شما می‌توانید با کلیک بر روی گزینه همیشه مجاز است یا فقط در حین استفاده مجاز است، مشخص کنید که آیا برنامه دسترسی دائمی دارد یا فقط زمانی که برنامه باز است می‌تواند از مجوز استفاده کند.

در مورد موقعیت مکانی، شما می‌توانید نوار لغزنده استفاده از مکان دقیق را برای محدود کردن برنامه‌ها به منطقه عمومی خود غیرفعال کنید.

برای دیدن همه دسترسی‌های داده شده یا مورد نیاز یک برنامه، گزینه مشاهده همه دسترسی های برنامه اندروید را انتخاب کنید تا به صفحه مجوزهای کامل برنامه بروید. همچنین می‌توانید با رفتن به تنظیمات > برنامه‌ها > مشاهده همه برنامه‌ها، سپس ضربه زدن روی برنامه مورد نظر و انتخاب مجوزها، دسترسی‌های یک برنامه را مشاهده کنید.

بررسی مجوزهای خاص اندروید

در حالی که اندروید مجوزها را به دسته‌های وسیعی مانند مکان و فضای ذخیره‌سازی گروه‌بندی می‌کند، در واقع مجوزهای جزئی زیادی در هر دسته وجود دارد. می‌توانید این موارد را در صفحه مجوزهای یک برنامه پیدا کنید. به‌این منظور روی دکمه منوی سه نقطه در بالا سمت راست ضربه بزنید و برای مشاهده تفکیک کامل، گزینه همه مجوزها را انتخاب کنید.

برای مثال، در بخش ذخیره‌سازی هم امکان مشاهده محتویات فضای ذخیره‌سازی مشترک وجود دارد و هم امکان اصلاح یا حذف محتوای فضای ذخیره‌سازی مشترک خود. این به برنامه مجوز خواندن و نوشتن را در سیستم فایل شما ارائه می‌دهد. برای مشاهده اطلاعات بیشتر درباره آن، روی هر مجوز کلیک کنید.

در قسمت پایین، مجموعه‌ای از قابلیت‌های دیگر برنامه را می‌بینید که اندروید آنها را مجوزهای عادی در نظر می‌گیرد. این برنامه‌ها به تأیید شما نیاز ندارند؛ چراکه در بین برنامه‌ها رایج هستند و خطری برای حریم خصوصی شما ایجاد نمی‌کنند.

برنامه‌هایی که به مجوز شما نیاز ندارند شامل کنترل لرزش، دریافت داده از اینترنت و موارد دیگر است. توجه داشته باشید که وقتی یک گروه مجوز را تأیید می‌کنید، تمام مجوزهای گرانول داخل به‌طور خودکار اعطا می‌شوند. بنابراین شما نمی‌توانید مجوزهای فردی را از یک گروه انتخاب کنید.

مجوزهایی که باید از آنها دوری کنید

گاهی برنامه در هنگام نصب مجوزهایی را درخواست می‌کند که در واقع مورد نیاز آن برنامه نیست، در این هنگام باید توجه کنید که اینگونه دسترسی‌ها را به آن ندهید. چراکه اگر یک برنامه به چیزی دسترسی داشته باشد که به آن نیازی ندارد، می‌تواند برای دستگاه شما خطرآفرین باشد.

هنگام تصمیم‌گیری در مورد پذیرش یا رد دسترسی برنامه‌ها، حریم خصوصی خود را حتما در نظر داشته باشید. مجوزهای سیستم اندروید به دو دسته‌ی دسترسی‌های طبیعی و خطرناک تقسیم می‌شوند. اندروید به طور پیش‌فرض دسترسی‌های معمولی مانند دسترسی به اینترنت را به برنامه‌ها می‌دهد. این بدان دلیل است که مجوزهای معمولی نباید خطری برای حریم خصوصی یا عملکرد دستگاه شما ایجاد کنند.

البته خود سیستم عامل مجوزهایی را که برای حریم خصوصی و عملکرد دستگاه شما خطرآفرین هستند، در دسته‌بندی خطرناک قرار داده و پیش‌از نصب به شما هشدار می‌دهد. برخی از دسترسی‌های خطرناک شامل دسترسی به تاریخچه‌ی پیام‌های خصوصی، تماس‌ها، دوربین، موقعیت مکانی و میکروفون می‌شود.

بعضی از دسترسی‌ها درحالت عادی خطرناک نیستند اما امکان سواستفاده از آنها وجود دارد. به همین دلیل اندروید به شما این فرصت را می‌دهد که آنها را بپذیرید یا رد کنید.

اعطای مجوز به برنامه‌های جدید اندروید

تاکنون ما به‌بررسی نکاتی در مورد نحوه تنظیم مجوزها برای برنامه‌هایی که قبلاً روی دستگاه شما نصب بوده‌اند پرداختیم، اما وقتی برنامه‌های جدید را نصب می‌کنید وضعیت چگونه لست؟ پیش از نصب، می‌توانید مجوزهایی را که ممکن است یک برنامه در صفحه فروشگاه گوگل پلی درخواست کند، بررسی کنید.

روی گزینه «درباره این برنامه» ضربه بزنید تا توضیحات آن باز شود، سپس به پایین بروید و روی پیوند See More در کنار مجوزهای برنامه ضربه بزنید. در اینجا فهرستی از گروه‌های مجوزهای خاص را می‌بینید که ممکن است برنامه درخواست کند. شما می‌توانید این اطلاعات را در نسخه وب پلی استور به همین ترتیب بررسی کنید.

برنامه‌هایی که برای نسخه‌های مدرن اندروید ساخته شده‌اند، ممکن است قبل از اینکه از شما درخواست مجوز کند، مقدمه‌ای با دلایلی که به مجوزهای خاص نیاز دارد را برای شما لیست کند.

در برخی موارد برنامه تنها زمانی درخواست مجوز می‌کند که شما قصد داشته باشید از یک قابلیت خاص استفاده کنید. برای مثال، وقتی سعی می‌کنید عکسی را در یک برنامه پیام‌رسان ارسال کنید، پیامی مبنی‌بر مجوز مورد نیاز برای دسترسی به فضای ذخیره‌سازی مشاهده می‌کنید.

برنامه‌هایی با دسترسی‌های مشکوک

برای تشخیص اینکه آیا برنامه‌ای که نصب کرده‌اید درخواست‌های مشکوکی از شما می‌کند یا خیر، تنها کافیست به کارایی و عملکرد برنامه نگاه کنید‌؛ چراکه مجوزها رابطه مستقیمی با کارایی برنامه دارند.

برای مثال گوگل مپس را در نظر بگیرید: این برنامه مجوز استفاده از موقعیت مکانی کاربر را می‌خواهد که کاملاً نرمال است و اتفاق عجیبی نیست؛ زیرا نحوه عملکرد این برنامه به گونه‌ای است که بدون این مجوز نمی‌تواند کار خود را به‌خوبی انجام دهد. اما اگر یک اپلیکیشن مانند برنامه کتاب‌خوان همین مجوز را درخواست کند، باید به آن شک کنید.

اگر برنامه‌ای نیازمند دسترسی‌های اضافی باشد، یا یک بدافزار است که باید هرچه سریعتر پاکش شود، و یا سازنده بدون توجه به نیازهای برنامه، دسترسی‌ها را انتخاب کرده است.

در صورت عدم پذیرش یک مجوز، عملکرد برنامه چگونه خواهد بود؟

اگر دسترسی یک برنامه اندروید را رد کنید، اتفاق بعدی به آن اپلیکیشن بستگی خواهد داشت. گاهی اوقات اپ بدون تغییر خاصی به‌کار خود ادامه می‌دهد.

برای مثال، در صورت رد کردن مجوز اینستاگرام مبنی‌بر استفاده از دوربین، شما همچنان می‌توانید این برنامه را بدون دسترسی به دوربین خود باز کنید، فقط نمی‌توانید با استفاده از رابط برنامه عکس‌های جدیدی بگیرید.

اما همیشه برنامه‌ها اینگونه نخواهند بود و ممکن است یک برنامه در صورت عدم دادن دسترسی درخواستی، از عملکرد صحیح خودداری کند تا زمانی که شما آن مجوز را اعطا کنید.

اگر برنامه‌ای مدام مجوزی را درخواست می‌کند که نمی‌خواهید ارائه دهید، پس از یک بار ضربه زدن روی رد کردن، گزینه Don’t ask again را خواهید دید که با کلیک بر روی آن درخواست مجوز دیگر برای شما نمایش داده نخواهد شد.

مجوزهای اندروید Vs برچسب‌های حریم خصوصی گوگل پلی

به‌خاطر داشته باشید که مجوزهای اندروید با برچسب‌های حریم خصوصی گوگل پلی تفاوتی‌های زیادی دارند و یکسان نیستند. مجوزها می‌گویند که برنامه‌ چه کارهایی را می‌تواند و چه کارهایی را نمی‌تواند در دستگاه شما انجام دهد. اما از طرف دیگر، اطلاعات حریم خصوصی Google Play خلاصه‌ای از نحوه مدیریت برنامه با داده‌های شما را بازگو می‌کند.

برای مثال، برچسب‌ها به شما می‌گویند که آیا داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط برنامه با اشخاص ثالث به اشتراک گذاشته می‌شود، داده‌ها برای چه اهدافی جمع‌آوری می‌شوند، آیا داده‌های شما در حین انتقال رمزگذاری شده‌اند، و اینکه آیا می‌توانید درخواست حذف این داده‌ها را بدهید یا خیر.

دسترسی‌هایی که مجوز استفاده از آنها را می‌دهید، بر داده‌هایی که برنامه جمع‌آوری می‌کند تأثیر می‌گذارند. اما برچسب‌های حریم خصوصی به شما در تصمیم‌گیری بهتر درباره نصب برنامه‌ها کمک می‌کنند.

اپلیکیشن مخصوص مدیریت مجوز

اگر نیاز به‌استفاده از یک برنامه دارید اما نمی‌خواهید همیشه مجوزهای آن را روشن کنید، با استفاده از برنامه‌ای به نام Bouncer که یکی از بهترین برنامه‌های مدیریت مجوز در اندروید است، مجوزهای موقت به برنامه بدهید.

اندروید همچنین مجوزها را به‌عنوان بخشی از سرویس داخلی Play Protect مدیریت می‌کند. به‌لطف این ویژگی، تلفن شما به‌طور خودکار مجوزهای برنامه‌هایی را که حداقل سه ماه از آن استفاده نکرده‌اید، حذف می‌کند.

این قابلیت باعث می‌شود که حتی اگر فراموش کردید یک برنامه در تلفن شما وجود دارد یا فقط گاهی اوقات به آن نیاز داشتید، برنامه نتواند اطلاعاتی را از شما منتشر کند.

سیستم مجوز قدیمی اندروید

در اندروید ۵ و قبل از آن، سیستم کلاسیک مجوزهای اندروید اعمال می‌شود. قبل از عرضه اندروید ۶ مارشمالو، هنگام نصب یک برنامه مجبور بودید همه مجوزهای درخواستی را بپذیرید.

بنابراین، اگر مجوزی را که یک برنامه درخواست کرده بود قبول نداشتید، تنها گزینه پیش روی شما این بود که برنامه را دانلود نکنید. علاوه‌براین، اگر بعداً یک برنامه‌ مجموعه جدیدی از مجوزها را اضافه کرد، باید آنها را نیز بپذیرید تا برنامه به آخرین نسخه به‌روز شود.

این تنظیمات مشکلات زیادی داشتند و به‌کاربر کنترل کافی نمی‌داد، به همین دلیل گوگل آن را تغییر داد.

اکنون می‌دانید دسترسی های برنامه های اندروید چگونه کار می‌کنند و با نحوه مدیریت آنها نیز آشنا شده‌اید و می‌توانید اطلاعات خود را ایمن نگه دارید. بنابراین برای کسب بهترین نتیجه، مجوزهای درخواستی را به دقت مطالعه کرده و آنها را به‌طور منظم مدیریت کنید.