کشف توده عظیم آب در یک ستاره دورافتاده، معمای منشاء آب زمین را حل می‌کند

قرص پیش‌سیاره‌ای یک دیسک بزرگ و چرخان متشکل از گاز و غبار بوده که به‌دور ستاره تازه شکل گرفته در حال گردش است. اعتقاد بر این است که این قرص‌ها زادگاه بسیاری از سیارات از جمله زمین هستند. ستاره مورد مطالعه که V883 Orionis نام دارد، در فاصله 1300 سال نوری از کره زمین در صورت فلکی شکارچی مستقر است. این قرص پیش‌سیاره‌ای هم‌اکنون در حال انجام فعالیت‌های ناگهانی بوده که آن را به سوژه‌ای جالب برای مطالعات ستاره‌شناسان تبدیل کرده است.

ستاره‌ای که در مرکز این قرص قرار دارد، موادی را جمع‌آوری می‌کند که باعث گرم شدن دیسک و آزاد شدن بخار آب می‌شود. در این راستا گروهی از ستاره‌شناسان با استفاده از ALMA برای مطالعه ترکیب شیمیایی آب گازی در قرص پیش‌سیاره‌ای، به کشف آب معمولی (H2O) و آب سنگین که حاصل جایگزینی یکی از اتم‌های هیدروژن با دوتریوم است، دست یافتند. محققان امیدوارند از طریق این مطالعه به بینشی جدید در مورد منشاء آب در منظومه شمسی دست پیدا کنند.

حل معمای منشاء وجود آب در زمین؟!

اگرچه دانشمندان به‌طور کلی معتقدند که آب از دنباله‌دارها به زمین رسیده، اما منشاء آب در آن دنباله‌دارها هم‌چنان معمایی حل‌ نشده باقی مانده است. قرص‌های پیش‌سیاره‌ای نظیر V883 Orionis مملو از مولکول‌هایی هستند که در اثر دمای سرد فضا از بین می‌روند، از جمله آبی که به صورت یخ منجمد شده است.

محققان اکنون می‌توانند حرکت آب را از مبدأ آن روی زمین، به دنباله‌دارها، سپس به قرص‌های پیش سیاره‌ای، پیش‌ستاره‌ها و محیط بین‌ستاره‌ای ردیابی کنند. این امر از طریق پیشرفت‌های علمی که دانشمندان را قادر ساخته تا ترکیب مولکولی آب را در فضا ردیابی کنند، ممکن شده است. کشف جدید ستاره‌شناسان بینشی از تاریخچه وجود آب در جهان و نحوه توزیع آن در طول زمان را ارائه می دهد.

ستاره‌شناسان هم‌چنین دریافتند که V883 Orionis حاوی حداقل 1200 برابر مقدار آبی است که در تمامی اقیانوس های زمین وجود دارد. آنها بر این باورند که مطالعه آب در این قرص پیش سیاره‌ای می‌تواند به آنها کمک کند مسیر آب از مبدا آن در فضای بین ستاره ای را تا رسیدن به زمین ردیابی کنند.

این تیم هم‌چنین قصد دارد با استفاده از ابزارهای دیگر، از جمله تصویرگر و طیف‌نگار ELT فروسرخ میانی (METIS) و تلسکوپ بسیار بزرگ (ELT) که هنوز ساخته نشده است، مشاهدات بیشتری انجام دهد. این پروژه نیز اطلاعات بیشتری در مورد آب گازی موجود در دیسک، از جمله توزیع و دمای آن را ارائه خواهد داد.

اگرچه کشف آب در کیهان نشانه‌ای جالب از احتمال وجود حیات در جای دیگری غیر از زمین است، V883 Orionis هنوز یک سیستم جوان به‌شمار می‌رود که احتمالاً چند میلیارد سال با توسعه حیات هوشمند فاصله دارد. با این وجود، این مطالعه بینش های ارزشمندی را در مورد منشاء آب در منظومه شمسی ما و پتانسیل وجود آب در سایر نقاط جهان ارائه می دهد.