چرا رنگ ماشین‌های راه و ساختمان و معدن زرد است؟

به گزارش گروه دانش و فناوری به نقل ازجی اس ام ، جرثقیل، بیل مکانیکی، بولدوزر، لیفتراک، نخاله‌بر و... از جمله تجهیزات و ماشین‌آلات حوزه راه و ساختمان و معدن هستند که هر کدام وظیفه مشخصی دارند اما ویژگی‌ معمولا مشترک‌شان رنگ زردشان است. اما عموماً چرا رنگ ماشین‌های راه و ساختمان و معدن زرد است؟ 

قبلا طی مطلبی درباره علت قرمز بودن رنگ خودروهای آتش‌نشانی گفتیم که تحقیقات مختلف نشان می‌دهند چشم انسان، زرد و سبز لیمویی را بویژه شب‌ها و در شرایط نامساعد جوی زودتر از سایر رنگ‌ها تشخیص می‌دهد. زرد بودن ماشین‌آلات ساخت‌وساز نیز مزیت تقریبا مشابهی دارد و البته علل دیگری را برای آن برشمرده‌اند:

 

 چشم انسان سلول‌های خاصی موسوم به سلول‌های مخروطی دارد که به کمک آن‌ها در نور کم نیز می‌توانیم دنیای اطراف‌مان را ببینیم. بررسی‌های مختلف نشان داده‌اند که چشم انسان رنگ زرد (و سبز روشن یا لیمویی) را در تاریکی و از فواصل دور زودتر تشخیص می‌دهد. به همین سبب، ماشین‌آلات راه و ساختمان و معدن را عموماً زرد رنگ می‌زنند. چشم انسان در روشنایی روز نورهای با طول‌موج 550 نانومتر را سریع‌تر تشخیص می‌دهد که رنگ‌های طیف سبز تا زرد را شامل می‌شود. زرد، رنگ درخشانی است و زود جلب توجه می‌کند و تشخیص آن حتی در تاریکی و از فواصل دور، ساده‌ است. زرد همچنین در هوای غبارآلود و مه‌آلود نیز مشاهده‌پذیرترین رنگ است.

 

 زرد حتی در شرایط نامساعد جوی نیز سریع تشخیص داده می‌شود ورنگ هشدارآمیزی است. لذا کارگران و رهگذران به‌راحتی تجهیزات زرد را تشخیص می‌دهند و فاصله امن‌شان را با آن‌ها حفظ می‌کنند تا ایمنی بیشتری داشته باشد.

 زرد، رنگی پرانرژی است و ذهن را به فعالیت بیشتر تحریک می‌کند. تحریک ذهنی نیز سطح انرژی و هشیاری هدایتگران ماشین‌آلات و افراد حاضر در محدوده را افزایش می‌دهد تا ضمن ایمنی بیشتر، شوق کاریِ بیشتری داشته باشند.

 

 زرد به‌مدت چند دهه رنگ استاندارد ماشین‌آلات راه و ساختمان و معدن بوده است و مردم نیز به آن عادت کرده‌اند. بعضی از شرکت‌های قدیمی این حوزه قبلا محصولات‌شان را با رنگ دیگری عرضه می‌کردند و بعدها با تحقیق و بررسی به رنگ زرد رسیدند.

نور حرکت موجی دارد. هر رنگ نور، طول‌موج‌ و بسامد خاص خود را دارد که سبب می‌شود چشم انسان رنگ نورهای متفاوت را از هم تشخیص دهد. چشم انسان نورهایی با طول‌موج 380 نانومتر (مربوط به نور بنفش) تا 700 نانومتر (مربوط به نور قرمز) را تشخیص می‌دهد. این بخش از طیف الکترومغناطیسی را نور مرئی می‌نامیم. متذکر می‌شویم که بینایی همه موجودات یکسان نیست و برای مثال، برخی جانداران بخش‌هایی از طیف الکترومغناطیسی را می‌بینند که از دید انسان نامرئی است. بالعکس، انسان نیز طول‌موج‌ها و بسامدهایی را تشخیص می‌دهد که برخی از جانداران دیگر قادر به دیدنش نیستند.

طول‌موج نور زرد بین 570 تا 590 نانومتر است، یعنی تقریبا در میانه‌ی طیف نور مرئی است. سبز نیز چنین خاصیتی دارد و لذا چشم انسان زرد و سبز (به‌ویژه سبز لیمویی یا مایل به زرد) را ‌آسان تشخیص می‌‌دهد. چشم انسان رنگ را توسط گیرنده‌هایی موسوم به سلول‌های مخروطی دریافت می‌کند. سلول‌های مخروطی، طول‌موج و نتیجتا رنگ هر نور را به مغز مخابره می‌کنند و مغز کمک‌ می‌کند تا ناسان هر طول موج‌ را به‌ رنگ‌ خاصی تفسیر کند.  

وقتی روشنایی محیط کم می‌شود، سلول‌های میله‌ای یا استوانه‌ایِ چشم نیز به کمک‌ بینایی انسان می‌آیند. هنگامی‌که هوا تاریک یا نامساعد است، سلول‌های مخروطی و میله‌ای زرد را سریع و حتی از فواصل دور تشخیص می‌دهند زیرا سهل‌المشاهده‌ترین رنگ در چنان شرایطی است. پس، تجهیزات و ماشین‌آلات ساخت‌وساز و معدن را هم معمولا زرد رنگ می‌کنند تا چشم انسان راحت‌تر بتواند آن‌را در شرایط مختلف اعم از ابری، غبارآلود، مه‌آلود، برفی یا شلوغ در منطقه کار تشخیص دهد.

در محدوده‌های ساخت‌وساز یا معدن‌کاوی، کارکنان نزدیک هم و در مجاورت ماشین‌آلات کار می‌کنند، لذا ماشین‌آلاتی مثل جرثقیل، بولدوزر و... باید در میان خاک و سنگ و انبوهی از وسایل دیگر با رنگ‌های مختلف، به‌سادگی دیده شوند و جلب توجه کنند. در غیر این‌صورت ممکن است خطرناک باشند.

 

نه الزاماً. گاهی آن‌ها را با رنگ‌های دیگری مثل قرمز و نارنجی نیز عرضه می‌کنند اما زرد همچنان رنگ غالب است. البته نارنجی نیز چه در پس‌زمینه‌‌های خاکستری (مثل مناطق خاکی و کوهستانی) و چه در پس‌زمینه‌های سبز (مثل مزارع) مشاهده‌پذیری زیادی دارد و شاید حتی زودتر از زرد جلب‌توجه کند. ضمنا نارنجی، به طیف قرمز نزدیک‌تر و لذا هشدارآمیزتر است.

 

حتی قرمز نیز رنگ زودتشخیصی است اما کسانی که کوررنگی دارند، در تشخیص قرمز بویژه در پس‌زمینه‌های سبز مشکل دارند و کوررنگی در میان مردان شیوع نسبی بیشتری دارد. در محیط‌های کاری که ایمنی اهمیت خاصی دارد، باید به تشخیص‌پذیری و تفکیک‌پذیری رنگ در محیط توجه داشت.

 

حس روانی رنگ نیز در وضعیت روانی و بازده کاری کارکنان اهمیت دارد. باتوجه به مجموعه عوامل یادشده، ظاهرا پژوهشگران و فعالان حوزه ساخت‌وساز در انتخاب رنگ ماشین‌آلات مربوطه، زرد را مناسب‌تر می‌دانند.

انتهای پیام