پیشتازی محققان چینی در انتشار مقالات علمی

چین البته تنها کشوری نیست که در سالهای اخیر ظرفیت علمی خود را بهبود داده است اما خیزش چین بطور خاص قابل توجه بوده است. این صعود چین نتیجه سالها سیاست های دولتی با هدف برتری در حوزه علم و فناوری بوده و این کشور گامهای آشکاری در این زمینه برداشته است.

در سال ۱۹۷۷ ، «دنگ شیائوپینگ» رهبر چین چهار اصل را مطرح کرد که یکی از آنها تقویت بخش علمی و فناوری چین بود. این کشور در حدود سه دهه گذشته اعتباراتی را برای رشد ظرفیت های تحقیقات علمی داخلی و اعزام دانشجویان و محققان به خارج و تشویق صنایع برای حرکت به سمت تولید محصولات با فناوری بالا (های تِک) صرف کرده است.

از سال ۲۰۰۰ تا کنون چین در حدود ۵.۲ میلیون دانشجو و محقق را به خارج اعزام کرده است که اکثریت آنها در زمینه علوم و مهندسی تحصیل کرده اند. بسیاری از این دانشجویان در محل تحصیل ماندند، اما شمار فزاینده ای از آنها به چین بر می گردند تا در آزمایشگاه هایی با منابع خوب و شرکت های های تک کار کنند.

بررسی وگنر و همکارانش نشان می دهد؛ چین امروز از لحاظ میزان سرمایه گذاری در علم و فناوری تنها پس از آمریکا در رتبه دوم قرار دارد و کیفیت دانشگاههای چین در سالهای اخیر به میزان زیادی ارتقا یافته است.

به لطف این سرمایه گذاری ها اکنون تولید علمی چین با معیار مقالات علمی منتشر شده در طول سالها به طور ثابت افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۷ برای اولین بار محققان چینی مقالات علمی بیشتری از محققان آمریکایی منتشر کردند.

اما کمیت الزاما به معنی کیفیت نیست. برای سالهای متمادی محققان در غرب تحقیقات چین را با کیفیت پایین قلمداد می کردند و حتی صرفا آنها را تقلید از تحقیقات غرب می دانستند. در طول دهه های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ بخش زیادی از کارهای تحقیقاتی کشور چین توجه زیادی در مجامع علمی جهانی دریافت نمی کرد. اما در حالی که چین به سرمایه گذاری در حوزه های علمی ادامه می دهد، بررسی ارجاعات علمی مقالات علمی سال ۲۰۱۹ نشان می دهد که درصد بالاتری از مهمترین مقالات علمی را منتشر کرده اند. سهم چین در دسته مقالات برتر ۸ هزار و ۴۲۲ مورد بود در حالی که مقالات آمریکا ۷ هزار و ۹۵۹ و مقالات اروپایی ۶ هزار و ۷۴ مورد بوده است.

در یک نمونه اخیر هم محققان چینی در سال ۲۰۲۲ میلادی سه برابر بیشتر از محققان آمریکایی در زمینه هوش مصنوعی مقالاتی منتشر کردند. این گزارش می افزاید: بررسی های ما حاکی است که چین اکنون دیگر صرفا تقلید کننده یا تولید کننده علوم با کیفیت پایین نیست بلکه اکنون یک قدرت علمی در کنار آمریکا و اروپا هم از لحاظ کمیت و هم کیفیت است.