ساخت دستگاهی برای انجام مطالعات اعتیاد در مدل آزمایشگاهی

به گزارش گروه دانش وفناوری اقتصاد۱۰۰وبه نقل ازایسنا، دکتر اسماعیل ریاحی، دانشیار گروه فیزیولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار کرد: دستگاه خود تزریقی مواد محفظه‌ای استاندارد برای موش آزمایشگاهی است که برای شبیه ‌سازی مصرف مواد اعتیادآور در انسان با هدف بررسی مکانیسم‌های نورونی اعتیاد به مواد در پژوهش‌های پیش ‌بالینی طراحی و ساخته شده‌ است.

وی گفت: نمونه آزمایشگاهی دستگاه ساخته شده دارای دو بخش سخت‌افزار و نرم‌افزار است که بخش سخت‌افزاری از پنج سازه اتاقک، پمپ تزریق، توزیع کننده غذا و استیمولاتور تشکیل شده و بخش نرم‌افزاری کار کنترل بخش‌های سخت‌افزاری و نیز ثبت و ذخیره رویدادها را به صورت خودکار انجام می‌دهد.

ریاحی با اشاره به اینکه تحقیقات پیش‌بالینی در زمینه سوء مصرف مواد نیازمند مدل‌های حیوانی مناسب است، اظهار کرد: معمولا در این پژوهش‌ها دو مدل حیوانی مبتنی بر روش ترجیح مکان شرطی و روش خودتزریقی بیش از همه استفاده می‌شوند که به علت برتری الگوی خودتزریقی نسبت به دیگر الگوهای موجود، امروزه این روش در مراکز علمی دنیا کاربرد بالایی داشته و مهمترین و رایج‌ترین روش برای ارزیابی اثرات اعتیاد در حیوانات آزمایشگاهی به شمار می‌رود.

 وی افزود: با این همه، تقریبا تمام مطالعات پیش‌بالینی اعتیاد در ایران بجز موارد اندکی، از روش ترجیح مکان شرطی استفاده کرده‌اند که مهمترین دلیل آن نبود دستگاه خودتزریقی تولید داخل و گرانی نمونه‌های خارجی آن است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه سوء مصرف مواد یکی از مهمترین مشکلات حوزه سلامت در کشور محسوب می‌شود و انجام فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه در این زمینه جزو اولویت‌های تحقیقاتی کشور است، گفت: سوء مصرف مواد یک اختلال رفتاری پیچیده و مزمن است که با وابستگی فیزیکی و روانی و عود مصرف مشخص می‌شود.

به نقل از ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی ریاست‌جمهوری، وی خاطر نشان کرد: برای بومی‌سازی دستگاه خودتزریقی مواد، مشخصات و ویژگی‌های دقیق فیزیکی و نرم افزاری، استانداردها و قابلیت‌های عملکردی چنین دستگاهی از منابع مختلف علمی و صنعتی استخراج و سپس و با استفاده از آن، مدل اولیه دستگاه، بازطراحی و در نهایت نمونه جدید با همکاری یک تیم فنی – تحقیقاتی (متشکل از استادان، دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاهی و افرادی از بخش خصوصی) طراحی و ساخته شد.

دکتر ریاحی، بهره‌مندی از حمایت‌های ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی برای پیشبرد امر تجاری‌سازی این دستگاه را خواستار شد و گفت: تست حیوانی این دستگاه در عرصه آزمایشگاهی برای ارزیابی استاندارد و کارایی آن در دانشگاه علوم پزشکی تهران در حال انجام است و فرایند ثبت این محصول در جریان و کار تجاری‌سازی آن در شرف آغاز است.