وضعیت آب وخیم شد / درخواست از خیریه ها برای آب

مهران زند در گفت وگو با ایسنا، با بیان اینکه سیل اخیر را از دو بعد هواشناسی و هیدرولوژیکی می توان مورد بررسی قرار داد، گفت: سیل های اخیر خصوصا سامانه بارشی که ۲۷ و ۲۸ فروردین امسال در مناطق جنوب و جنوب شرق کشور و منطقه تنگه هرمز رخ داد استان هان سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، فارس و بوشهر را به شدت درگیر کرد.

وی افزود:بارش های اخیر رقم هایی را در میزان بارندگی جابه جا کرد؛ به طوری که در ۲۴ ایستگاه هواشناسی بارش بیش از ۱۰۰ میلی متر ثبت شد که در ۵۰ سال اخیر بی سابقه بوده است.

بارندگی های شدید چندسال اخیر ناشی از تغییراقلیم است

مدیر گروه خشکسالی و تغییر اقلیم پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری تصریح کرد: بارش های سنگین و به طور کل سوانح طبیعی با شدت بالا، دوره برگشت طولانی تری دارند این میزان بارندگی های شدیدی که در چندسال اخیر در کشور رخ داده، ناشی از تغییرات اقلیمی و تبعات آن است.

گرمایش در خاورمیانه بیشتر بوده است

وی با تاکید بر اینکه اینگونه بارش ها را می توان به تغییر اقلیم نسبت داد، افزود: تغییر اقلیم باعث می شود که رخداد پدیده های حدی و شدید بیشتر و فراوانی وقوع آنها نیز افزایش یابد. نشانه ­های گرمایش جهانی و وقوع تغییر اقلیم را می توان در نقاط مختلف کشور مشاهده کرد. یکی از نشانه­­ های مهم گرم تر شدن کشور است. میانگین گرمایش جهانی ۱.۱ درجه و در غرب آسیا ۲ درجه سانتیگراد برآورد شده است. در خاورمیانه گرمایش بیشتر بوده و تبعات آن هم بیشتر است. وقتی دما بالا می رود، ظرفیت نگهداشت رطوبت هوا بیشتر می شود، در نتیجه تبخیر بالا می رود و حجم بیشتری رطوبت را خواهیم داشت که به دنبال آن بارندگی های سیل آسا بیشتر می شود.

یک درجه افزایش دما می توان ۷درصد رطوبت را بیشتر کند

زند با اشاره به اینکه به لحاظ هیدرولوژیکی یک درجه افزایش دما می تواند حدود هفت درصد باعث افزایش ظرفیت نگهداشت رطوبت هوا شود، گفت: به طور کلی الگوی های زمانی و مکانی بارندگی ها در جهان و ایران تغییر کرده و پیش بینی بارش ها سخت تر شده است. توزیع فصلی بارش مناطق مختلف کشور تغییر کرده و در سال آبی جاری نیز این تغییرات با شدت بیشتری رخ داده؛ به گونه ­ای که پاییز و زمستان در غالب نواحی کشور با کم بارشی شدید مواجه بودیم و در بهار در نواحی زیادی از کشور با بارش ­های بسیار فراتر از معمول مواجه شدیم. اینکه بگوییم مداخلات انسانی در این بخش موثر بوده و ابرها در کشورهای دیگر بارور شده اند، منتفی است.

بارش اخیر ارتباطی به بارورسازی ابرها ندارد

مدیرگروه خشکسالی و تغییر اقلیم پژوهشکده حفاظت خاک وآبخیزداری همچنین عنوان کرد: امکان بارورسازی ابرها وجود دارد ولی به شدت محدود و منطقه ای است و نمی تواند چند استان و کشورهای دیگر را درگیر کند.

این کارشناس آبخیزداری در ادامه گفت: اینکه بگوییم بارورسازی ابرها در امارات باعث بروز چنین سیلی شده، اشتباه است. نقشه ها نیز همین را نشان می دهند که یک سیستم قوی در عربستان شکل گرفته، بر روی دریای عرب تقویت شده و بارش ­های شدید و فراتر از معمول رخ داده است. ما باید انتظار رخدادهای دیگری از جمله سرمازدگی، گرما زدگی، گرد و غبار، خشکسالی و حتی سیل های بیشتر از گذشته را داشته باشیم.

اینکه بگوییم بارورسازی ابرها در امارات باعث بروز چنین سیلی شده، اشتباه است. نقشه ها نیز همین را نشان می دهند که یک سیستم قوی در عربستان شکل گرفته، بر روی دریای عرب تقویت شده و بارش ­های شدید و فراتر از معمول رخ داده است. ما باید انتظار رخدادهای دیگری از جمله سرمازدگی، گرما زدگی، گرد و غبار، خشکسالی و حتی سیل های بیشتر از گذشته را داشته باشیم. به گفته وی در حالی که درگیر سیل در جنوب شرق و جنوب کشور هستیم، در استان­ های قزوین، تهران، سمنان، خراسان رضوی، فارس و ۲۰ استان دیگر خشکسالی رخ داده و میزان بارندگی نسبت به بلند مدت کاهشی بوده که وقوع این پدیده های حدی می تواند از نتایج تغییر اقلیم باشد.

عضو هیات علمی پژوهشکده آبخیزداری با اشاره به اینکه باید در مناطق مختلف آمادگی حاصل کنیم، گفت: نمی توانیم از وقوع پدیده­ های حدی جوی از جمله این بارندگی ­ها شدید جلوگیری کنیم، بلکه باید مواجهه هوشمند با این پدیده ها داشته باشیم تا خسارت کمتری وارد شود.

اعتبارات آبخیزداری در کشور کافی نیست

وی در بخش دیگری از صحبت هایش در پاسخ به اینکه گفته می شود تنها ۲۴ درصد از اراضی مستعد آبخیزداری در کشور تحت عملیات آبخیزداری قرار گرفته اند و چرا با وجود اهمیت آبخیزداری برای کشور عدد کمی محقق شده، گفت:اعتبارات آبخیزداری کافی نیست و نمی توان در یک بازه زمانی چندساله افزایش قابل توجهی در این مقدار داد. زیرا منابعی که به این بخش تزریق می شود پاسخگوی گستردگی عملیات نیست و از طرفی به منابع دولتی وابسته هستیم.

از سازه های بومی غافل شده ایم

زند با بیان اینکه از بسیاری از سازه­ های بومی مانند هوشاب و هوتک که توسط مردم محلی احداث می شد غافل شده ایم، گفت:اگر می خواهیم تاب آوری افزایش یابد باید مردم را به احداث این سازه ها تشویق کنیم. سدسازی و بندسازی اگرچه در مدیریت سیلاب موثر است اما عملیات محلی و بومی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. اگر در این بخش به مردم آموزش داده شود، دولت وارد شود و کمک کند می توانیم تا حد زیادی این سیلاب ها را کنترل کنیم.

وی ادامه داد: ضمن اینکه عملیات آبخیزداری بسیار گسترده و متنوع است. تقویت پوشش گیاهی، عملیات سازه ای، بیولوژیکی و بیومکانیکی می تواند بسیار تاثیر گذار باشد.

خیریه ها به بخش آبخیزداری کمک کنند

این پژوهشگر حوزه آبخیزداری در پاسخ به این سوال که چگونه می توان برای این بخش منابع مالی مستقل تامین کرد که وابستگی ها به دولت کاهش یابد؟ افزود: موسسات خیریه می تواند در این زمینه موثر باشند. سمن ها می توانند در این زمینه ورود کنند. یک فرد خیر شاید نداند عملیات آبخیزداری و احداث سازه ­های آبخیزداری چقدر می تواند در نجات جان افراد و تامین آب شرب مردم موثر و حیاتی باشد.

انتهای پیام