آیا حذف چهار صفر اقتصادی کلید خورد؟

حذف صفرهای پول ملی و انتشار اسکناس‌های جدید به موضوعی داغ در اقتصاد ایران تبدیل شده است. امسال، با انتشار اسکناس ۲ میلیون ریالی که پس از اصلاح پولی معادل ۲۰۰ تومان خواهد بود، بار دیگر توجه‌ها به این موضوع جلب شده است. اما سوال اساسی این است که آیا این تحول اقتصادی به سرانجام خواهد رسید؟

آغاز اصلاحات اقتصادی؛ آیا حذف صفرها کلید خورده است؟

در سال‌های اخیر، کاهش ارزش پول ملی موجب شده تا بحث حذف چهار صفر از ریال به طور جدی‌تر مطرح شود. این موضوع، که سابقه‌ای بلندمدت دارد، در سال ۱۳۷۲ برای اولین‌بار عنوان شد و در دولت‌های مختلف نیز مورد بررسی قرار گرفت. به‌ویژه در سال ۱۳۹۷، انتشار ایران‌چک‌های ۵۰ هزار تومانی با صفرهای کم‌رنگ، شایعاتی پیرامون این تغییر به وجود آورد.

لایحه حذف صفرها؛ از تصویب تا توقف

در مرداد ۱۳۹۸، دولت وقت لایحه‌ای برای تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان و حذف چهار صفر را تصویب کرد. این لایحه در مجلس نیز تأیید شد، اما ایرادهای شورای نگهبان اجرای آن را متوقف کرد. پس از تشکیل دولت جدید در سال ۱۴۰۰، این لایحه عملاً بایگانی شد. با این حال، اخیراً بار دیگر در دستور کار کمیسیون اقتصادی مجلس قرار گرفته است.

اسکناس ۲ میلیون ریالی معادل ۲۰۰ تومان می‌شود؟

در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳، بانک مرکزی از انتشار اسکناس ۲ میلیون ریالی خبر داد. این اقدام که با لایحه حذف چهار صفر مطابقت کامل دارد، نشان‌دهنده حرکت به سمت اصلاح پولی است. براساس ماده واحده این لایحه، واحد پول ایران تومان خواهد بود و هر تومان برابر ۱۰ هزار ریال و معادل ۱۰۰ پارسه است. بنابراین، اسکناس جدید ۲۰۰ تومان خواهد شد.

مقصد اصلاح پولی اقدامات انجام‌شده چالش‌های موجود حذف چهار صفر انتشار اسکناس ۲ میلیون ریالی

هزینه جایگزینی اسکناس‌ها

تغییر نرم‌افزارهای حسابداری

احتمال گرد شدن قیمت‌ها

تأثیرات و تجارب جهانی

حذف صفرها تأثیر مستقیمی بر قدرت خرید مردم ندارد، اما از جنبه‌هایی چون کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس و تسهیل مبادلات اقتصادی مفید است. از دهه ۱۹۶۰ تاکنون، بیش از ۷۰ کشور اقدام به حذف صفرها کرده‌اند. کشورهایی نظیر برزیل، یوگسلاوی و آرژانتین چندین بار این اقدام را تکرار کرده‌اند.

سرنوشت اصلاح پولی در ایران

حال باید دید که آیا در سال ۱۴۰۴ این طرح اصلاحی به اجرا می‌رسد یا همچنان در دوراهی تصمیم‌گیری باقی خواهد ماند؟ انتشار اسکناس ۲ میلیون ریالی، نشان‌دهنده آماده‌سازی زیرساخت‌هاست. اما سوال همچنان باقی است: آیا بالاخره تصمیمی قاطع در این زمینه گرفته می‌شود؟