زمرد به جای تریاک / در افغانستان چه خبر است؟
اقتصاد 100- در یک سالن سرد در افغانستان، سنگهای زمرد تازه استخراجشده زیر نور چراغهای رومیزی میدرخشیدند و دلالان با دقت آنها را مورد بازرسی قرار میدادند.
در استان پنجشیر افغانستان که یکی از غنیترین مناطق معدنی دنیا بهشمار میآید و سرشار از زمرد است، دولت طالبان در حال بهرهبرداری از منابع معدنی عظیم این منطقه است. این تلاشها جزو برنامههای کلیدی دولت طالبان برای تأمین منابع مالی از طریق فروش سنگهای قیمتی و مواد معدنی است.
طالبان قراردادهای متعددی با سرمایهگذاران خارجی و داخلی برای استخراج سنگهای قیمتی، طلا، مس، آهن و دیگر مواد معدنی ارزشمند نظیر کرومیت امضا کرده است. این منابع معدنی که در دل کوههای افغانستان دفن شدهاند، بهعنوان یک منبع درآمدی حیاتی برای کشور میتوانند در زمانی که اقتصاد افغانستان با کاهش ۲۶ درصدی روبرو است، راهگشای مشکلات مالی کشور باشند.
دولت ایالات متحده پیشبینی میکند که افغانستان حداقل یکتریلیون دلار ذخایر معدنی در خود دارد که شامل فلزات گرانبها و سنگهای قیمتی همچون زمرد، یاقوت، یاقوت کبود و لاجورد میشود. این منابع میتوانند جایگزینی برای کشت خشخاش و تولید مواد مخدر باشند و به افغانستان کمک کنند تا از بحران اقتصادی نجات یابد. در همین راستا، کشورهایی همچون ترکیه، قطر، چین و ایران به سرمایهگذاری در معادن افغانستان پرداختهاند، از جمله معادن آهن، مس، طلا و سیمان.
علاوه بر این، دولت طالبان با اخذ مالیات از فروش سنگهای قیمتی نظیر زمرد، یاقوت و یاقوت کبود، منابع درآمدی جدیدی برای خود ایجاد کرده است. فروشندگانی که زمردها را در حراجیها میخرند، تا زمانی که عوارض ۱۰ درصدی را پرداخت نکنند، قادر به دریافت سنگها نخواهند بود. در این میان، در ولایت پنجشیر که بزرگترین مرکز استخراج زمرد در افغانستان است، دولت ۵۶۰ جواز استخراج زمرد را برای سرمایهگذاران خارجی و افغان صادر کرده است.
همچنین طالبان در حال اعطای جواز استخراج یاقوت در ولایات پنجشیر و کابل هستند و برنامههایی برای صدور مجوزهای بیشتر برای استخراج سنگهای قیمتی در دیگر مناطق افغانستان در جریان است. سرمایهگذاران خارجی در این پروژهها موظف به آوردن کارشناسان متخصص و همچنین استخدام افغانها و آموزش مهارتهای فنی به آنها هستند.
دلالان این سنگهای قیمتی گزارش میدهند که بیشتر زمردهای خریداریشده در حراجیها، در نهایت به خریداران خارجی از کشورهای امارات متحده عربی، هند، ایران و تایلند فروخته میشوند. یکی از دلالان معروف به نام «حاجی قاضی» که در حراجهای هفتگی زمرد شرکت میکند، گفته است که بزرگترین مجموعه زمردهایی که تا به حال در اختیار داشته، ممکن است ۲۵۰ هزار دلار ارزش داشته باشد.
این فعالیتها نشاندهنده تلاش دولت طالبان برای تقویت خزانه خود از طریق منابع معدنی و سنگهای قیمتی است، که در شرایط کنونی، بهعنوان راهی برای تأمین مالی در برابر بحرانهای اقتصادی و سیاسی عمل میکند.