رودخانه زهره با آبگیری سد چم شیر می میرد / احتمال نشتی 11 چاه نفت به مخزن سد/ به خطر افتادن تنوع گیاهی

به گزارش اقتصاد 100،حسین آخانی، گیاه شناس به همراه محمد درویش، کنشگر محیط زیست و محمدرضا نورایی، زمین شناس در قالب یک تیم تحقیقاتی مستقل در روزهای گذشته بازدیدی از رودخانه زهره و مخزن سد چم شیر انجام داده و ابعاد محیط زیستی احداث این سد را به صورت میدانی مورد بررسی قرار دادند.

حسین آخانی، استاد دانشگاه تهران در این فیلم تاکید می کند که  آبگیری سد چم شیر "اعدام رودخانه زهره " عنوان می کند و می افزاید: شاخصه های زیستی رودخانه از جمله هدایت الکترونیکی اکنون در جایی که من ایستاده ام 2 هزا و 400 است و این یعنی اینکه این آب نه به درد کشاورزی می خورد و نه به درد آب آشامیدن.

وی از مسئولان وزارت نیرو می خواهد هرچه سریع تر روند آبگیری  سد چم شیر را متوقف کنند و آیندگان را شاهدی بر این فاجعه ای می داند که در منطقه گچساران در حال رخ دادن است.

پیشتر محمد درویش، کویر شناس و کنشگر محیط زیست نیز در این باره به خبرنگار اجتماعی رکنا گفته بود که احداث سد چم شیر در این منطقه کل زیست بوم شرق خوزستان را به نابودی خواهد کشاند و لازم است مسئولان در احداث آبگیری این سد تجدید نظر و آن را تبدیل به موزه ای برای عبرت آیندگان کنند.

تجربیات مشابهی نیز در سالهای گذشته در مورد سد "گتوند" در استان خوزستان باعث نابودی زیستگاه های پایین دست این سد به علت قرارگیری مخزن این سد بر روی بستر های نمکی شده است و به نظر می رسد آنچه به گفته آخانی "اعدام رودخانه زهره" خوانده می شود، دیدگاهی خلاف واقع نباشد.

محمد درویش-کنشگر محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی رکنا گفت: طبق گزارش مطالعه زمین شناسی سد چم شیر، آبگیری این سد می تواند فجایعی به مراتب عمیق تر و سهمگین تر از سد گتوند را به دنبال داشته باشد. الان برخی می گویند که چند هزار میلیارد تومان برای سد چم شیر اختصاص یافته و می خواهند با احداث این سد چند ده هزار میلیارد تومان خسارت دیگر نیز بر کشور تحمیل کنند. بله این سرمایه ملی بوده که از بین بردیم اما می تواند این سد تبدیل به یک موزه و آیینه عبرت ملی برای افرادی باشد که تفکر سازه ای دارند اما نباید اجازه دهیم که این سد آبگیری شود و امیدواریم مانند دفعه قبل و تجربه تلخ سد گتوند  اجازه آبگیری به این سد ندهند.

سالانه 500 هزار تن نمک وارد مخزن این سد شده و حل می شود

محمد درویش همچنین تصریح کرد: در گزارش زمین شناسی سد چم شیر اشاره می شود که 70 درصد مخزن سد روی سازند گچساران است و در گزارشی هم که بعد از جدی شدن موضوع توسط دکتر بهلولی و منتظری از دانشگاه تهران منتشر شد مشخص شد که سالانه 500 هزار تن نمک وارد مخزن این سد شده و حل می شود.

کنشگر محیط زیست کشور بیان کرد: این حجم عظیم نمک می تواند بر روی چشمه های پایین دست تاثیرات بسیار نامطلوبی بگذارد در حالیکه هم اکنون شوری آب در پایین دست رودخانه زهره 35 درصد بیشتر از شوری رودخانه است این یعنی دو برابر شورتر از آب دریا، حال اگر آب مخزن هم به این اضافه شود شوری را چند ده برابر خواهد کرد و این یعنی یک فاجعه بزرگ در شرق خوزستان.

آوارگی عشایر بدون هیچ گونه تعیین منطقه اسکان

محمد درویش با اشاره به نامه 10 نفر از اساتید برجسته دانشگاه های کشور به رییس جمهور در این خصوص، گفت: آبگیری سد چم شیر می تواند فجایعی به مراتب عمیق تر و گسترده تر از احداث سد گتوند ایجاد کند و ما این مساله را یک مساله بسیار جدی می دانیم و امیدواریم که سازمان محیط زیست از اختیارات خود استفاده کند و اجازه آبگیری به این سد ندهد.

محمد درویش در ادامه به رکنا گفت: علاوه بر این مجریان طرح به جامعه محلی و عشایر اعلام کرده اند که این منطقه را ترک کنند بدون اینکه منطقه ای را برای اسکان آنها در نظر بگیرند و حداکثر فرصت را برای آنها 20 آذر ماه در نظر گرفته اند و دلیل این کار را آبگیری در این زمان اعلام کرده اند.

وقتی محیط زیست تایید نهایی نداده مجری پروژه نباید فعالیت کند

این پژوهشگر و کویرشناس ایرانی با اشاره به اینکه سازمان محیط زیست سالها پیش مجوز ارزیابی محیط زیستی پروژه سد چم شیر را صادر کرده است، یادآور شد: وقتی رییس سازمان محیط زیست اعلام می کند که ما با آبگیری سد مخالف هستیم تا زمانیکه نتیجه نمونه گیری های جدید منتشر شود، نباید کارفرما و مجری پروژه هیچ نوع فعالیتی را انجام دهد. با توجه به دستور رییس سازمان محیط زیست فعال بودن کارگاه پروژه یک تخلف آشکار محسوب می شود.

آب پشت سد به علت EC بالا مصرف کشاورزی نخواهد داشت

درویش  با تاکید بر اینکه نظرات سایر کارشناسان و دلسوزان زیست بوم ایران نیز جلوگیری از آبگیری این سد است، به دیدگاه های حسین آخانی، گیاه شناس و استاد دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: وی در قسمت هایی از رودخانه میزان شاخصه هدایت الکترونیکی(EC) را بیشتر از 100 هزار اندازه گیری کرده است همچنین میزان این شاخصه در بستر رودخانه 2 هزار و 400 بود و در مخزن سد بعد از آبگیری قطعا این شاخصه به بالای 4 یا 5 هزار خواهد رسید.همه متخصصین کشاورزی و محیط زیست می دانند که میزان هدایت الکتریکی آب وقتی به بالای 3 هزار می رسد دیگر برای فعالیت های کشاورزی هم به درد نمی خورد و کل پروژه از حیض انتفاع خارج می شود.

درویش: چینی ها 235 میلیون یورو در این پروژه سرمایه گذاری کرده اند!

این کنشگر محیط زیست به نقش چینی ها در این پروژه اشاره کرد و ادعا کرد: بررسی ها نشان می دهد که چینی ها یکی از سرمایه گذاران اصلی این پروژه هستند و رقمی حدود 235 میلیون یورو در این پروژه از سوی سرمایه گذاران چینی مطرح است.

رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو اضافه کرد: با توجه به تجربه های یک سال گذشته در مورد سازمان محیط زیست بعید می دانم اراده ای وجود داشته باشد تا جلوی انجام این پروژه گرفته شود زیرا در مورد چندین تجربه موفق یک یا دو سال گذشته جامعه محلی و رسانه ها به شکل بسیار مطلوبی با مطالبات ارایه شده توسط کارشناسان همراهی کردند اما در این مساله تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده است.

آبگیری چم شیر 5 فاجعه زیستی حائز اهمیت برای ایران ایجاد می کند

وی با اشاره به سایر تهدیدهای زیستی که با آبگیری این سد برای کشور ایجاد می شود افزود: به خطر افتادن تنوع زیستی و گیاهی خارق العاده این منطقه از جمله تهدیدهای دیگر انجام این پروژه محسوب می شود و طبق پیمایش میدانی حسین آخانی چندین گونه گیاهی بومی یا اندمیک در این منطقه در معرض خطر تهدید جدی هستند.

درویش ادامه داد: علاوه بر این احتمال اینکه 11 چاه نفت موجود در این منطقه که فعلا پلمب شدند در آینده با توجه به وجود گسل در این منطقه با کوچکترین زمین لرزه به قسمت مخزن سد نشتی داشته باشد و این هم می تواند یکی دیگر از خطرات جدی در این پروژه باشد.

وی گفت: تخریب رویشگاه جنگلی منطقه در بالا دست سد هم یکی دیگر از تهدیدات جدی این پروژه است و اگر این سد با یک بحران جدی روبه رو باشد که احتمال آن بسیار بالا است، اعتماد عمومی مردم منطقه نسبت به حاکمیت و بدنه علمی کشور به کل از دست خواهد رفت و این مساله در صورت وقوع می تواند اعتماد عمومی را حتی در سطح ملی خدشه دار کند.