ارزانی برنج به چه بهایی انجامید؟!

چند روز پیش قاسمعلی حسنی دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی اعلام کرد که با توجه به افزایش برداشت محصول در شمال کشور، قیمت برنج ایرانی ۴۰ درصد و برنج خارجی ۱۵ درصد کاهش داشته است. وی افزایش ۳۰ درصدی تولید برنج ایرانی، رکود بازار، پر بودن انبارها از محصولات سال گذشته، رفع ممنوعیت واردات برنج و ذخایر کافی برنج را از عوامل این افت قیمت عنوان کرد.

مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که قیمت‌های انواع برنج خارجی و ایرانی به میزان قابل توجهی کاهش قیمت را تجربه کرده است و درحال‌حاضر به طور میانگین هر کیلوگرم برنج ایرانی طارم گیلان ۸۲ هزار تومان، هاشمی ۷۲ هزار تومان، فجر ۴۲ هزار تومان و ندا ۳۲ هزار تومان در بازار قیمت‌گذاری شده است. در این گزارش با ما همراه باشید:
واردات بی‌رویه کمر شالیکاران را می‌شکند

جمیل علیزاده شایق دبیر انجمن برنج ایران، ضمن تایید کاهش قیمت‌ها در بازار، به خبرنگار «تیتر کوتاه» گفت: تنها کالای غذایی که قیمت آن نسبت به پارسال کاهش داشته، برنج است و این درحالی است که شالیکاری برنج یکی از دشوارترین محصولات کشاورزی است و شالیکارها در تمام مدت کاشت و داشت برنج در گل و آب آلوده و زیر نور آفتاب سوزان مشغول پرورش برنج ایرانی هستند.

وی افزود: هزینه تولید برنج بیشتر از قیمت‌های موجود در بازار است و دلیل آن هم پر بودن انبارهای شالیکاران از سال گذشته است و به همین دلیل مجبور به فروش به زیر قیمت هستند.

دبیر انجمن برنج ایران واردات بی‌رویه را عامل اصلی کاهش قیمت اعلام کرد و گفت: براساس قانون از اول مرداد تا اول آبان ماه نباید واردات برنج داشته باشیم تا کشاورزان داخلی بتوانند محصول خود را به فروش برسانند که متاسفانه عملا این اتفاق نمی‌افتد و زمانی که واردات از حد گذشت، تازه مسئولان دور هم جمع می‌شوند و به فکر چاره می‌افتند.

وی با بیان اینکه منافع بعضی‌ افراد در واردات برنج است، افزود: ما در شرایط عادی حدود ۲ میلیون ۲۵۰ هزار تن تولید داخلی داریم و سرانه مصرف هر ایرانی حداکثر ۳۶ کیلوگرم برنج در سال است و با جمعیت فعلی کشور به حدود ۳ میلیون تن برنج در سال نیاز داریم و بنابراین حدود ۷۵۰ هزار تن باید وارد کنیم و اگر فرض بگیریم که ۲۵۰ هزار تن هم ذخیره‌سازی شود، در کل نزدیک به ۱ میلیون تن نیاز به واردات برنج داریم و این در حالی است که در سال گذشته بر اساس آمار، یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن واردات داشتیم.

علیزاده با بیان اینکه افزایش میزان بارندگی در سال‌های گذشته مشکلاتی را برای شالیکاران به وجود آورده است، گفت: درحال‌حاضر استان‌های گیلان و مازندران یک مقدار دچار کم آبی شده‌اند؛ اما امسال شهرهای جنوبی به ویژه خوزستان سرشار از آب هستند و کشاورزان به کاشت برنج روی آورده‌اند و استانداری ‌هم به کشاورزان مجوز کاشت برنج را داده است.

وی افزود: کاشت برنج در استان‌هایی مثل ایلام و چهارمحال‌وبختیاری هم خیلی رواج نداشت؛ اما امسال کشاورزان به دلیل مشکلات اقتصادی به پرورش این محصول اقدام کرده‌اند.

دبیر انجمن برنج ایران درباره نحوه حمایت‌های دولت از شالیکاران گفت: دولت می‌تواند مانند کشورهای ژاپن و کره‌جنوبی از کشاورزان حمایت کند؛ به این صورت که یارانه‌ها را به طور هدفمند هزینه کند و برنج را به قیمت جهانی از کشاورز خریداری کند و با قیمت پایین‌تر روانه بازار کند و مابه‌التفاوت آن را به عنوان یارانه در نظر بگیرد تا هم کشاورز متضرر نشود و هم مصرف‌کننده راضی باشد.

وی درباره روند قیمت برنج در بازار اظهار کرد: به طور کلی هرساله در مرداد و شهریورماه برنج‌های تازه، وارد بازار شده و به همین دلیل عرضه زیاد می‌شود و تا پایان سال نیز این روند کاهش قیمت ادامه خواهد داشت و بعد از آن دوباره افزایش قیمت را شاهد خواهیم بود.
طمع سود بیشتر برنج ایرانی را در انبارها نگه داشت

مسیح کشاورز دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج با بیان اینکه واردات عامل انباشت برنج شهرهای شمالی نیست، بلکه طمع سود بیشتر موجب بروز این شرایط شده است به «تیتر کوتاه» گفت: اینکه بگویم واردات یک میلیون و ۷۷۹ هزار تن برنج در سال ۱۴۰۱ را عامل انباشت و فروخته نشدن بخشی از برنج شهرهای شمالی کشور است؛ طرح این موضوع به رفع مشکلات کشاورزان کمکی نمی‌کند؛ اما برای رفع این مشکل خرید توافقی برنج کشاورزان در کشور با همکاری دولت آغاز شده است.

وی افزود: در استان‌های شمالی برای رفع مشکل برنج‌های باقیمانده در دست کشاورزان بخش خصوصی قبل از دولت، اقدام به خرید برنج کرد و شاهد هستیم با منطقی شدن قیمت، برنج ایرانی به سفره مردم بازگشته است.

دبیر سابق کمیسیون واردکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ادامه داد: در سال ۹۹ با اعمال محدودیت پیش روی واردات مجموعا ۸۵۷ هزار تن برنج وارد کشور شد و سال بعد از آن مجموع واردات برنج کشور به عدد یک میلیون و ۴۷۳ هزار تن رسید که با در نظر گرفتن میانگین ۱.۳۵ میلیون تن نیاز به واردات کشور، با حدود ۳۷۰ هزار تن کسری روبه‌رو شدیم.

کشاورز با بیان اینکه ممنوعیت واردات برنج در سال ۱۴۰۰ منجر به جهش قیمت برنج ایرانی شد، اظهار کرد: به دنبال ممنوعیت واردات، تقاضا به طرف برنج داخلی هدایت و افزایش قیمت کلید خورد و این روند به اوج رسید و قیمت هر کیلو برنج ایرانی به ۱۵۰ هزار تومان رسید.

وی ادامه داد: اما در سال ۱۴۰۱ روند واردات به مسیر عادی برگشته بود، ولی برخی فعالان بازار برنج ایرانی به ویژه واسطه‌ها و دلال‌ها به طمع تکرار تجربه سال ۱۴۰۰ و تحصیل سود بالا از عرضه برنج به بازار خودداری کردند.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج با بیان اینکه عمده واردات در سال‌ اخیر از کشورهای هند و پاکستان بوده است، گفت: میزان واردات برنج در سال گذشته یک ‌میلیون و ۷۸۳ هزار تن و این رقم در سال ۱۴۰۰، یک ‌میلیون و ۴۷۳ هزار تن بوده است.
کشاورزان متضرر اصلی کاهش قیمت

منصور زارعی عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس نیز با بیان اینکه هم اکنون کشاورزان از قیمت برنج ناراضی هستند، به «تیتر کوتاه»، گفت: قیمتی که برای برنج به کشاورزان پرداخت می‌شود، در مقایسه با هزینه تولید قابل قبول نیست و باید فکری به حال آن شود.