یکی از نکات مهم در این زمینه، حق دریافت دستمزد برای ساعات اضافی کار است. اضافه کاری کارگران نه تنها جزو حقوق و مزایای آنان محسوب میشود، بلکه تاثیر قابل توجهی در افزایش درآمد آنها دارد. در این گزارش به بررسی نحوه محاسبه اضافه کاری کارگران در سال ۱۴۰۳ خواهیم پرداخت. با گسترش نیوز همراه باشید.
تاریخ شروع جلسات تعیین دستمزد ۱۴۰۴ کارگران اعلام شد
طبق ماده ۵۱ قانون کار، ساعات کاری کارگران در حالت عادی نباید از ۸ ساعت در روز تجاوز کند، مگر در مواردی که در این قانون مستثنی شده است.
کارفرما میتواند با توافق کارگران یا نماینده آنها، ساعات کاری را در برخی روزهای هفته بیشتر و در برخی دیگر کمتر از میزان ذکر شده تنظیم کند، به شرطی که مجموع ساعات کاری کارگران در طول هفته از ۴۴ ساعت فراتر نرود.
بنابراین، هر ساعت کاری که بیشتر از ساعات تعیین شده در قانون کار باشد، به عنوان اضافه کاری محسوب میشود. کارفرما موظف است به ازای هر ساعت کار اضافی، قیمت آن را بر اساس جدول اضافه کاری سال ۱۴۰۳ محاسبه کرده و مبلغ مربوطه را به کارگر پرداخت نماید.
قانون کار شرایط خاصی برای انجام اضافه کاری کارگران تعیین کرده است و به این ترتیب، کارگران همیشه مجاز به انجام کار اضافی نیستند. بر اساس ماده ۵۹ قانون کار، شرایط اضافه کاری کارگران بدین صورت است که در حالت عادی، کارگر باید با انجام اضافه کاری موافقت کند و پرداخت مزد به ازای هر ساعت کار اضافی الزامی است. همچنین باید توجه داشت که ساعات کار اضافی کارگران در طول روز نباید از ۴ ساعت فراتر برود و مجموع ساعات کاری کارگر در طول روز نمیتواند بیشتر از ۱۲ ساعت باشد، مگر در موارد استثنایی که با توافق هر دو طرف انجام شود.
لازم به اشاره است که بر اساس ماده ۶۰ قانون کار، در برخی موارد ارجاع اضافه کاری به کارگر، حتی با وجود رضایت او، قابل پذیرش است. این موضوع به شرطی است که انجام کار اضافی برای جلوگیری از حوادث قابل پیش بینی یا ترمیم خسارات ناشی از این حوادث ضروری باشد، یا در مواردی که برای بازگرداندن فعالیت کارگاه پس از بروز حوادثی مانند سیل یا زلزله اجتنابناپذیر باشد.
در چنین شرایطی، میتوان از کارگران درخواست کرد تا به میزان ۸ ساعت علاوه بر ساعات کاری اصلی، کار اضافی انجام دهند. با این حال، کارفرما موظف است پس از انجام کار اضافی، ظرف مدت ۴۸ ساعت موضوع را به اداره کار گزارش دهد تا ضرورت و مدت زمان کار اضافی مشخص شود. در غیر این صورت، کارفرما ملزم به پرداخت غرامت و خسارات وارده به کارگران خواهد بود.
معدن-طبس
اضافه کاری برای مشاغل سخت و زیان آور ممنوع!
بر اساس ماده ۵۲ قانون کار، در مشاغل سخت و زیان آور و همچنین در کارهای زیرزمینی مانند کار در معدن، ساعات کاری افراد نباید از ۶ ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته تجاوز کند. به همین دلیل، کارگران شاغل در این مشاغل شرایط اضافه کاری نخواهند داشت.
بر اساس ماده ۸۳ قانون کار، انجام اضافه کاری برای افرادی که سن آنها کمتر از ۱۸ سال است (کارگران نوجوان) غیر قانونی و ممنوع می باشد. افرادی که این کارگران را به کار اضافی مشغول کنند، مشمول ضمانت اجرای مقرر در قانون خواهند بود.
بر اساس ماده ۶۱ قانون کار، ارجاع اضافه کاری به کارگرانی که شب کاری انجام میدهند یا مشاغل آنها جزء کارهای خطرناک و سخت و زیانآور است، ممنوع میباشد. به همین دلیل، این افراد شرایط اضافه کاری را نخواهند داشت.
فرمول اضافه کاری کارگران
بر اساس ماده ۵۹ قانون کار، قیمت هر ساعت اضافه کاری در سال ۱۴۰۳ معادل ۴۰ درصد بیش از مزد به ازای هر ساعت کار عادی است. بنابراین، فرمول محاسبه اضافه کاری کارگران به این صورت است:
قیمت هر ساعت کار اضافه قیمت یک ساعت کار عادی + ۴۰ درصد از دستمزد یک ساعت کار عادی
بر اساس این فرمول محاسبه، برای تعیین قیمت هر ساعت اضافهکاری، ابتدا باید قیمت هر ساعت کار عادی را محاسبه کرد و سپس ۴۰ درصد به آن اضافه کرد. به عنوان مثال، اگر قیمت هر ساعت کار عادی در طول روز معادل ۲۵ هزار تومان باشد، مبلغ و قیمت هر ساعت اضافهکاری ۳۵ هزار تومان خواهد بود.
بهطور میانگین، هر فرد در طول روز به میزان ۷ ساعت و ۲۰ دقیقه مشغول به کار است. برای مشخص کردن قیمت هر ساعت کار عادی، باید مزد روزانه کارگران را بر این زمان تقسیم کرد. بر اساس بخشنامه مزد، قیمت هر ساعت کار عادی (که با تقسیم ۲.۳۸۸.۷۲۸ ریال حقوق روزانه بر ساعت کاری روزانه به دست میآید) حدود ۳۲ هزار و ۵۸۸ تومان است و ۴۰ درصد این مبلغ تقریبا ۱۳ هزار تومان میباشد.
پس با افزودن ۴۰ درصد هر ساعت کار عادی (۱۳ هزار تومان) به قیمت هر ساعت کار عادی (۳۲ هزار و ۵۸۸ تومان)، کارگران به ازای هر ساعت کار اضافه مبلغ ۴۵ هزار و ۶۲۳ تومان مزد دریافت میکنند. در نتیجه، در پایان هر ماه کاری، میتوان ساعات کاری اضافه را در مبلغ ۴۵ هزار و ۶۲۳ تومان ضرب کرد تا مجموع دریافتی بابت اضافه کاری کارگران مشخص شود.
حقوق-کارگران
سقف اضافه کاری کارگران
در تبصره ماده ۵۹ قانون کار، پیش بینی شده است که ساعات کار اضافی که کارفرما به کارگران ارجاع میدهد، نباید از ۴ ساعت در روز بیشتر باشد؛ مگر در موارد استثنایی که طرفین در این زمینه توافق کنند.
اما در ماده ۶۰ قانون کار، پیش بینی شده است که در مواردی که به منظور جلوگیری از حوادث پیش بینی نشده یا از سرگیری فعالیت کارگاه نیاز به کار اضافی وجود داشته باشد، کارفرما میتواند با پرداخت اضافه کاری، از کارگران بخواهد که تا ۸ ساعت در روز کار اضافی انجام دهند. با این حال، این مورد استثنایی است و ضرورت آن باید به تایید اداره کار برسد.پس در شرایط عادی، مدت زمان اضافه کاری روزانه ۴ ساعت است. اگر ماه را سی روزه در نظر بگیریم، حداکثر مدت زمان اضافه کاری کارگران در طول یک ماه به ۱۲۰ ساعت میرسد.