سکوت دولت درباره گرانی در بازارها میشکند؟
اقتصاد 100- حذف قیمتگذاری در سامانه نیما و آزادسازی حراج توافقی میان فروشنده و خریدار، بدون تعیین سقف و کف نرخها، در تنها ۸ روز اخیر باعث افزایش ۲۰ درصدی بهای ارز مورد نیاز واردات کالاها شده است. این تغییر سیاست در ۴ ماه گذشته نیز موجب افزایش ۵۲ درصدی نرخ ارز برای واردکنندگان کالا شده است.
بدتر اینکه، انتشار سیگنالهای گرانی ارز توسط برخی مقامات اقتصادی یا نهادهای رسمی، چه عمدی و چه سهوی، باعث شده تا صادرکنندگان از عرضه ارز خود در بازار توافقی منصرف شوند و تقاضای بیپاسخ خریداران به سمت بازار آزاد سوق پیدا کند.
همزمان با این روند، مشکلات صنایع در تأمین منابع اولیه مانند آب، برق و گاز، انگیزه مشارکت مردم در حوزه تولید و سرمایهگذاری را کاهش داده است. این مسئله منجر به انتقال نقدینگی عمومی به بازارهای غیرمولد مانند ارز و طلا و در پی آن افزایش ۴۰ درصدی نرخ ارز در بازار آزاد و ۸ میلیون تومانی شدن حباب قیمت سکه طلا شده است.
گرچه سیاست تکنرخی کردن ارز بهطور کلی برای کاهش فساد و افزایش شفافیت اقتصادی ضروری به نظر میرسد، اما اجرای نادرست و نامناسب آن موجب رشد نقدینگی و جذب سرمایهها به بازارهای دلالی شده که در نهایت زمینهساز افزایش شدید نرخ تورم خواهد بود.
مسئولان اقتصادی باید بپذیرند که بازار ارز ایران مانند یک سرنگ است؛ هر زمان به پمپ آن فشار وارد میشود، محتویات آن به سرعت به سمت بالا حرکت میکند. این امر باعث افزایش قیمتها در بازار آزاد و آشفتگی در تأمین نیازهای ارزی میشود که در نهایت به زیان تولید ملی خواهد بود و به رشد تورم در ماههای پایانی سال منجر میشود.
در چنین شرایطی، دولت یا باید دستمزدها را افزایش دهد تا مردم بتوانند با تورم پیشرو مقابله کنند و هزینههای معیشتی خود را تأمین کنند، یا باید از ادامه سیاست غلط تکنرخی کردن ارز صرفنظر کند. گزینه سوم این است که با کاهش پارامترهای غیر اقتصادی در حوزه ارز و بهبود روابط سیاسی با کشورهای دیگر، هیجان خرید ارز را در بازار کاهش دهد.