پشت پرده ارزان شدن خودروهای وارداتی در سامانه یکپارچه

تحلیل دلایل بیش‌اظهاری ارزش خودروهای وارداتی: سودهای پنهان و بی‌توجهی به تنظیم‌گری

سوالی که در زمینه واردات خودرو به ذهن می‌آید این است که چرا برخی واردکنندگان خودرو، ارزش واقعی خودروها را بیشتر از آنچه که هست، اعلام می‌کنند و از این اقدام چه منافعی کسب می‌کنند؟ پاسخ به این سوال شامل چند محور مهم است که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود.

حقوق ورودی بر قیمت نهایی خودرو

یکی از دلایلی که واردکنندگان به بیش‌اظهاری ارزش خودروها می‌پردازند، این است که حقوق ورودی پرداختی به دولت، مستقیماً بر قیمت نهایی خودرو تاثیر می‌گذارد. واردکننده هنگامی که ارزش خودرو را بیشتر از رقم واقعی اعلام می‌کند، این افزایش به صورت خودکار در قیمت نهایی خودرو لحاظ می‌شود و در واقع این مصرف‌کننده است که هزینه اضافی را متحمل می‌شود، نه واردکننده. بنابراین، واردکنندگان هیچ نگرانی بابت این موضوع ندارند، زیرا آنها نمی‌بایست خودشان هزینه اضافی را بپردازند.

  بازار انحصاری و بهره‌برداری از کمبود رقابت

بازار خودروهای وارداتی ایران به دلیل کمبود عرضه و محدودیت‌های وارداتی، در حالت انحصاری قرار دارد. در چنین شرایطی، مصرف‌کنندگان مجبورند خودروها را با قیمت‌های بالاتر خریداری کنند، چرا که رقابتی برای کاهش قیمت‌ها وجود ندارد. واردکنندگان از این وضعیت بهره‌برداری کرده و با بیش‌اظهاری قیمت‌ها، نه تنها حقوق ورودی بیشتری به دولت می‌پردازند، بلکه سود بازرگانی 18 درصدی خود را نیز افزایش می‌دهند.

جلوگیری از کاهش قیمت‌ها در بازار داخلی

یکی دیگر از دلایل بیش‌اظهاری قیمت خودروها، جلوگیری از کاهش قیمت‌ها در بازار داخلی است. در شرایطی که واردات خودرو افزایش می‌یابد و انتظار می‌رود که قیمت‌ها در بازار کاهش یابد، واردکنندگان می‌توانند با استفاده از ترفند بیش‌اظهاری، قیمت تمام‌شده واردات خودرو را بالا نگه دارند. این اقدام باعث می‌شود که قیمت‌ها در بازار داخلی با کاهش چشم‌گیری مواجه نشوند و واردکننده بتواند سود بیشتری کسب کند.

بی‌توجهی دولت به اهداف تنظیم‌گری

اگرچه هدف اصلی سیاست‌گذاران و دولت از تصویب قوانین جدید واردات خودرو، ایجاد رقابت و کاهش قیمت‌ها در بازار بوده است، اما به نظر می‌رسد که دولت بیشتر به دنبال افزایش درآمد از حقوق ورودی است تا تنظیم‌گری و نظارت بر بازار. این در حالی است که در صورت عدم نظارت صحیح بر فرایند واردات و شفاف‌سازی در تعیین ارزش خودروها، احتمال وقوع تخلفات و بیش‌اظهاری افزایش می‌یابد.

نتیجه‌گیری

با توجه به ابهامات موجود و احتمال تخلفاتی که در زمینه واردات خودرو به کشور رخ می‌دهد، لازم است که دولت و نهادهای مسئول شفاف‌سازی کنند و از بروز این دست تخلفات جلوگیری نمایند. برای بهبود وضعیت بازار و کاهش قیمت خودروهای وارداتی، نیاز به نظارت دقیق‌تر و جدی‌تری بر فرایند واردات و تعیین ارزش خودروها وجود دارد.