کارگران از مالیات حقوق معاف شدند؟

سوالی که این روزها مطرح است، این است که با توجه به اینکه پیش از این آرای مشابهی صادر شده است، ملاک عمل برای کسر مالیات از درآمد مزدبگیران چیست و سازمان امور مالیاتی باید چگونه عمل کند؟ بارها دیده شده است که علیرغم صدور رای از سوی دیوان عدالت اداری، مالیات از حقوق کارگران کسر می‌شود.

چندی پیش، آرمین خوشوقتی، کارشناس ارشد حقوق و روابط کار، در این خصوص با تأکید بر رای اخیر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، بیان کرد که این هیأت بارها در مورد معافیت‌های مالیاتی حقوق کارگران مشمول قانون کار رأی صادر کرده و مزایای رفاهی و انگیزشی را از شمول مالیات خارج کرده است. اما متأسفانه سازمان امور مالیاتی با دستکاری جزئیات متن و تغییر نشانه‌ها، همچنان تلاش دارد از این بخش از حقوق کارگران مالیات کسر کند.

وی افزود که در دادنامه اخیر دیوان عدالت اداری که در نهم مردادماه امسال صادر شد، هیأت عمومی دیوان مجدداً تأکید کرد که مزایای رفاهی و انگیزشی از شمول کسر مالیات معاف هستند. بر اساس ماده ۸۳ قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات فقط بر حقوق کارکنان، اعم از دولتی یا غیردولتی، تعلق می‌گیرد.

خوشوقتی توضیح داد که طبق ماده ۳۵ قانون کار، مزد به عنوان «وجوه نقد و غیر نقد» که در مقابل انجام کار به کارگر پرداخت می‌شود، تعریف شده است و مزایای رفاهی و انگیزشی مانند کمک هزینه مسکن، بن خواربار، کمک عائله‌مندی و پاداش تولید جزو مزد ثابت و مزد مبنا محسوب نمی‌شوند. بنابراین پرداخت‌هایی که تحت عنوان حق شاغل برای امور رفاهی و انگیزشی به کارگران پرداخت می‌شوند، مشمول مالیات نبوده و باید از مالیات معاف باشند.

وی خاطرنشان کرد که بر اساس این تفسیر، پرداخت‌هایی مانند حق اولاد، حق عائله‌مندی، ایاب و ذهاب، حق مهدکودک و موارد مشابه که به کارگران صرف نظر از اینکه در زمان دریافت مشغول به کار باشند یا نه، پرداخت می‌شوند، معاف از مالیات هستند. این مزایای به تبع شغل کارگر پرداخت نمی‌شوند و بنابراین جزو مزد و حقوق او نیستند.

در این راستا، خوشوقتی اعلام کرد که نامه‌ی شماره ۵۲۹۰ مورخ ۲۳ خرداد ۱۴۰۳ سازمان امور مالیاتی که معافیت مالیاتی را فقط به مواردی مانند کمک هزینه مهدکودک، یارانه غذا، ایاب و ذهاب، کمک هزینه مسکن و تلفن همراه محدود کرده بود، خارج از حدود اختیارات سازمان امور مالیاتی تشخیص داده شده و این نامه نمی‌تواند مبنای عمل در مراجع قضائی و اداری قرار گیرد.

در نهایت، وزارت کار اخیراً در نامه‌ای به ادارات کل استان‌ها، معافیت مالیاتی مزایای حق شاغل کارگران را ابلاغ کرده است. این ابلاغیه که بر اساس رای اخیر دیوان عدالت اداری تنظیم شده، مزایای حق شاغل مانند حق اولاد، حق عائله‌مندی، عیدانه و کارانه را نیز دربرمی‌گیرد. بر این اساس، حقوق مشمول مالیات کارگران باید پس از کسر این مزایای معاف از مالیات محاسبه شود.