جزییات انحلال صندوق بازنشستگی متعلق به بازنشستگان کشوری و فرهنگیان بازنشسته/ تکلیف بازنشستگان چه می شود؟

در حال حاضر، صندوق‌های بازنشستگی مانند صندوق کشوری، فولاد و هما، که بیش از ۷۰ درصد منابع مالی خود را از بودجه عمومی تأمین می‌کنند، با چالش‌های بزرگی در تأمین هزینه‌های مستمری‌ها روبرو هستند. به عنوان مثال، صندوق بازنشستگی کشوری که دومین صندوق بزرگ کشور است، نسبت پشتیبانی ۰.۵ دارد که نشان‌دهنده این است که منابع حاصل از حق بیمه‌ها قادر به پوشش هزینه‌های مستمری‌های این صندوق نیست. این مشکل در حالی است که در پنج سال گذشته، تنها ۱۲ درصد از هزینه‌ها از طریق بازده سرمایه‌گذاری تأمین شده است.

چالش‌های مالی صندوق‌ها و لایحه بودجه ۱۴۰۴

در لایحه بودجه ۱۴۰۴ ، بندی درج شده است که به دولت اجازه می‌دهد اموال و دارایی‌های صندوق‌های بازنشستگی که بیش از ۵۰ درصد منابع مالی آن‌ها از بودجه عمومی تأمین می‌شود، به سازمان تأمین اجتماعی واگذار کند تا بدهی دولت به این سازمان تسویه شود. این واگذاری‌ها به منظور اصلاح ساختار صندوق‌ها و کارآمدسازی سرمایه‌گذاری آن‌ها در نظر گرفته شده است.

این تصمیم باعث نگرانی‌هایی در مورد انحلال یا ادغام صندوق‌ها شده است، اما هدف اصلی آن، اصلاح ساختار اقتصادی و مدیریت بهینه منابع است. این تغییرات قرار است به بهبود بهره‌وری صندوق‌ها و بازگرداندن منابع به مسیر درست کمک کند.

وضعیت صندوق‌ها و ضرورت اصلاحات

صندوق بازنشستگی کشوری در حال حاضر با چالش‌های جدی روبروست؛ نسبت مصارف به منابع در این صندوق در سال ۱۴۰۲ حدود ۳۵۸.۶ درصد بوده است، یعنی هزینه‌ها بیش از ۳.۵ برابر منابع صندوق هستند. این کمبود منابع هر سال از محل بودجه عمومی دولت تأمین می‌شود. از مجموع هزینه‌های سال ۱۴۰۲ صندوق، حدود ۷۳ درصد از محل کمک‌های دولتی تأمین شده و تنها ۱۳ درصد از طریق حق بیمه‌های دریافتی و کمتر از ۶ درصد از سود سرمایه‌گذاری‌ها حاصل شده است.

سرمایه‌گذاری و چالش‌های بنگاه‌داری

صندوق‌های بازنشستگی به جای تمرکز بر هدف اصلی خود یعنی ارائه خدمات بهینه و تعهدات قانونی به بازنشستگان ، بیشتر به شرکت‌داری مشغول شده‌اند. این شرکت‌ها غالباً بدون تحلیل‌های دقیق و کارشناسی تأسیس شده‌اند و بسیاری از آن‌ها به دولت واگذار شده‌اند که عمدتاً بهره‌وری پایینی دارند.

با توجه به این مسائل، واگذاری اموال و دارایی‌ها و شرکت‌های تابعه این صندوق‌ها به سازمان تأمین اجتماعی می‌تواند به افزایش بهره‌وری و مدیریت بهتر منابع کمک کند. این تغییرات می‌تواند اقتصاد مقیاس ایجاد کرده و به کاهش هزینه‌های اداری و مالی صندوق‌ها منجر شود، در حالی که ذی‌نفع اصلی این تغییرات، بازنشستگان و مستمری‌بگیران خواهند بود.

نتیجه‌گیری

با واگذاری منابع و دارایی‌های صندوق‌های بازنشستگی به سازمان تأمین اجتماعی و بهینه‌سازی ساختار سرمایه‌گذاری آن‌ها، می‌توان انتظار داشت که بهره‌وری این صندوق‌ها افزایش یابد و در نتیجه خدمات بهتری به بازنشستگان و مستمری‌بگیران ارائه شود. هدف نهایی این اقدامات، حل مشکلات مالی صندوق‌ها و تضمین پایداری مالی در پرداخت مستمری‌ها به افراد تحت پوشش است.