اگر صاحب چک فوت کرد چه کسی باید چک را پاس کند؟

وضعیت حقوقی چک پس از فوت صاحب آن: دو حالت متفاوت

هنگامی که صاحب چک فوت می‌کند، وضعیت چک و نحوه پیگیری آن از سوی دارنده چک بستگی به تاریخ سررسید چک و اقدام بانک در مسدودی حساب‌های متوفی دارد. به طور کلی، در این زمینه دو حالت ممکن است پیش آید:

1. چک سررسید شده و بانک از فوت صاحب چک مطلع نباشد : در این حالت، اگر موجودی کافی در حساب صاحب چک وجود داشته باشد، بانک مبلغ چک را پرداخت کرده و دارنده چک می‌تواند وجه آن را وصول کند.

2. چک سررسید نشده و بانک بعد از فوت حساب‌ها را مسدود کرده باشد : در این صورت، وراث متوفی که به عنوان قائم مقام قانونی او شناخته می‌شوند، مسئولیت دارند که بدهی‌های متوفی را تسویه کنند. آنها باید ابتدا نسبت به تعیین تکلیف دارایی‌ها و بدهی‌های متوفی اقدام نمایند و در صورت داشتن اموال کافی، بدهی‌ها را پرداخت کنند.

چگونگی شکایت علیه وراث برای وصول وجه چک

برای شکایت علیه وراث در این شرایط، سیدمحمود نیکوروش ، وکیل پایه یک دادگستری، توضیح می‌دهد که در ابتدا دارنده چک باید با دریافت گواهی انحصار وراثت از شورای حل اختلاف محل اقامت متوفی، وراث را شناسایی کند. سپس با طرح دادخواست حقوقی، طلب خود را از وراث پیگیری می‌کند و درخواست قرار تأمین خواسته برای توقیف اموال متوفی را مطرح می‌کند.

وی تأکید دارد که تمامی وراث باید طرف دعوا قرار گیرند و دادگاه پس از بررسی موضوع، حکم مناسب را صادر خواهد کرد.

مسئولیت پرداخت بدهی‌های متوفی: در صورت نبود مال

اگر متوفی دارای اموالی نباشد که بدهی‌های او را پوشش دهد، طبق ماده ۲۲۶ قانون امور حسبی ، وراث فقط به میزان ترکه (اموال باقی‌مانده) مسئول پرداخت بدهی‌ها هستند. در واقع، ورثه به نسبت سهم خود از اموال متوفی موظف به پرداخت بدهی‌ها هستند و در صورت نبود دارایی‌های کافی، مبلغ بدهی‌ها به نسبت سهم میان طلبکاران تقسیم خواهد شد.

نیکوروش توضیح می‌دهد که وراث تحت هیچ شرایطی مسئول پرداخت بدهی‌ها از اموال شخصی خود نیستند، بلکه فقط به اندازه سهم خود از ترکه متوفی مسئولیت دارند.

خسارت تأخیر پرداخت پس از فوت صاحب چک

یکی دیگر از نکات مهم این است که از زمان فوت صاحب چک، خسارت تأخیر پرداخت قابل مطالبه نیست. این به این دلیل است که خسارت تأخیر پرداخت زمانی مطرح می‌شود که بدهکار توانایی پرداخت بدهی خود را داشته باشد، اما از پرداخت آن امتناع کند. بنابراین، پس از فوت شخص، اگر اموالی برای پرداخت بدهی وجود نداشته باشد، دیگر نمی‌توان خسارت تأخیر پرداخت را مطالبه کرد.

نتیجه‌گیری

پس از فوت صاحب چک، دارنده چک باید ابتدا وضعیت حساب‌های متوفی و اموال او را بررسی کرده و از طریق وراث به دنبال وصول مطالبات خود باشد. وراث تنها به اندازه دارایی‌های متوفی مسئول پرداخت بدهی‌ها هستند و در صورتی که ترکه کفایت نکند، بدهی‌ها بین طلبکاران به نسبت تقسیم می‌شود. همچنین، پس از فوت، مطالبه خسارت تأخیر پرداخت منتفی است.