گامی به سوی خانه دار شدن ! / تدبیر دولت برای مستاجران

بخش مسکن در ایران طی دو دهه اخیر با بحران‌های پی‌درپی روبه‌رو بوده و در این مدت، سیاست‌های دولت‌های مختلف نتوانسته‌اند به شکل مؤثری این مشکلات را حل کنند. بازار مسکن، که با مسائلی نظیر رکود ساخت و ساز، تورم بالا، و کاهش توان خرید مردم مواجه است، به‌طور مستمر تحت تأثیر مداخلات دولتی قرار گرفته است. اگرچه مقامات دولتی همواره ادعا کرده‌اند که به شکل مستقیم وارد بازار مسکن نشده‌اند، اما سیاست‌هایی که اتخاذ کرده‌اند، از جمله تأمین زمین، عقد قرارداد با انبوه‌سازان، و الزام بانک‌ها به تأمین منابع مالی برای ساخت‌وساز، نشان‌دهنده نقش فعال دولت در این بخش است.

تله سیاستی دولت در مسکن

واقعیت این است که مداخلات دولت در بخش مسکن به‌ویژه از طریق پروژه‌هایی مانند مسکن مهر و مسکن ملی نتوانسته است موفقیت قابل توجهی به دست آورد. دولت زمین‌های تحت اختیار خود را به سازندگان ارائه کرده، اما نتواسته هزینه تمام‌شده ساخت مسکن را کاهش دهد. مشکل اصلی این پروژه‌ها به طولانی شدن زمان ساخت بازمی‌گردد؛ پروسه‌های طولانی موجب افزایش هزینه‌ها و فشار بیشتر به سازندگان و خریداران می‌شود. در حالی که اقشار ضعیف جامعه هدف اصلی این پروژه‌ها بودند، کیفیت پایین برخی پروژه‌ها و افزایش هزینه‌های ساخت، مشکلات بیشتری ایجاد کرد.

چشم‌انداز بازار مسکن

وضعیت کنونی بخش مسکن کشور به‌گونه‌ای است که سرمایه‌گذاران دیگر تمایلی به ورود به این بازار ندارند و بازار ساخت‌وساز با رکود تاریخی مواجه است. این رکود، همراه با کاهش تیراژ ساخت مسکن، باعث بروز مشکلات جدی در تأمین مسکن برای شهروندان شده است. در این شرایط، شناسایی دقیق مشکلات و چالش‌ها اولین قدم برای حل بحران است. در همایش «چشم‌انداز صنعت ساختمان ایران»، تلاش می‌شود که موانع سرمایه‌گذاری در بخش مسکن شناسایی و راهکارهایی برای برون‌رفت از وضعیت کنونی ارائه شود.

صنعتی‌سازی به‌عنوان راه‌حل

یکی از راهکارهای پیشنهادی برای کاهش هزینه تولید مسکن، حرکت به سمت صنعتی‌سازی است. در بسیاری از کشورهای دنیا، صنعتی‌سازی موجب کاهش زمان ساخت و در نتیجه کاهش هزینه‌ها شده است. در ایران، با توجه به تورم بالا و بحران ارزی، اثرات مثبت صنعتی‌سازی در کاهش هزینه‌های تولید مسکن به‌ویژه از نظر زمانی دوچندان می‌شود. در پنل‌های «رویکردهای نوین در صنعت ساختمان» و «قیمت تمام‌شده و عوامل مؤثر بر قیمت مسکن»، به این موضوع پرداخته خواهد شد.

احیای قدرت خرید مصرف‌کنندگان

یکی دیگر از مشکلات اصلی بازار مسکن، کاهش قدرت خرید مردم است. در گذشته، زمان خانه‌دار شدن برای افراد کمتر از ۳۰ سال بود، اما اکنون این زمان به ۵۹ سال در سطح کشور و ۱۵۲ سال در تهران رسیده است. این افزایش فاصله بین درآمد مردم و قیمت مسکن، خرید خانه را به رویای دست‌نیافتنی تبدیل کرده است. از سوی دیگر، کاهش توان خرید مردم موجب افزایش فشار بر بازار اجاره شده و قیمت اجاره‌بها به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. در همایش «چشم‌انداز صنعت ساختمان ایران»، راهکارهایی برای احیای قدرت خرید مصرف‌کنندگان و ایجاد توازن در بازار مسکن بررسی خواهد شد.

نتیجه‌گیری

در شرایط کنونی، بازار مسکن ایران در بن‌بست قرار دارد و مداخلات دولتی به‌ویژه در پروژه‌های مسکن مهر و مسکن ملی نتواسته است مشکلات این بخش را حل کند. صنعتی‌سازی، اصلاح فرآیندهای ساخت و ساز، و بهبود قدرت خرید مردم، از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به حل بحران مسکن کمک کنند. در این راستا، همایش «چشم‌انداز صنعت ساختمان ایران» فرصتی برای بررسی دقیق موانع و ارائه راهکارهای اجرایی است تا شاید بتوان گامی مؤثر در حل این بحران برداشت.