دستاوردهای اقتصادی سفر پزشکیان به عراق

۱۴ یادداشت تفاهم نامه امضا شد ولی برای رسیدن نگاه مشترک، تیم ما و عراق باید برنامه های راهبردی  دراز مدت  بنویسند تا در دیدار بعدی آن برنامه های راهبردی را امضا کنیم تا مردم دو کشور راحت رفت و آمد داشته باشند. در جریان اربعین نشان داده شد این تفاهم چقدر می تواند تاتیرگذار باشد. رئیس جمهور ادامه داد: جلسه ای با فعالان اقتصادی در عراق داشتیم و قرار شد وزیر اقتصاد تمام مسائل مطرح شده را در ایران حل کند و طرف عراقی هم آن مسائل را دنبال  کند.
سندهای همکاری نقشه راه توسعه بین ایران و عراق
نخست وزیر عراق در نشست خبری با رییس جمهوری اسلامی ایران گفت که این سندهای همکاری می توانند نقشه راهی برای توسعه روابط بین دو کشور باشند.
از این رو، «الصباح» روزنامه پرتیراژ عراق در خصوص امضای این سندهای همکاری بین دو کشور نوشت که ایران و عراق به سوی شراکت راهبردی در حرکت هستند.
پزشکیان نیز با اشاره به اینکه امضای ۱۴ سند همکاری نقطه آغاز راه گسترش همکاری بین دو کشور است تاکید کرد که دو کشور نقطه اتصال اروپا و آسیا هستند و دو طرف درباره تشکیل کمیته‌ای از کارشناسان در این زمینه گفت‌وگو کردند.
وی همچنین تاکید کرد که نیازمند اجرای تفاهم‌نامه‌های همکاری امنیتی میان دو کشور هستیم تا با تروریست‌ها و دشمنان مقابله کنیم، همان‌ها که در گذشته ثبات و امنیت منطقه را هدف قرار دادند.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه همکاری‌ها برای مقابله با تروریسم داعش و مقابله با قاچاق بین دو کشور ایران و عراق افزایش می‌یابد، گفت: نقاط ضعف توافق‌نامه‌های قبل شناسایی و بر ضرورت رفع عیوب آن تاکید شد.
رییس جمهوری اسلامی ایران و نخست وزیر عراق در موضع واحدی در قبال نسل کشی علیه مردم مظلوم غزه خواهان توقف جنایات رژیم صهیونیستی و نسل کشی در غزه شده و از جامعه جهانی خواستند تا به مسوولیت خود در این راستا عمل کنند.
اموال بلوکه‌شده
یکی از مسائل مطرح میان ایران و عراق که به عنوان یکی از برنامه‌های سفر رئیس‌جمهور و هیات همراه به بغداد در دستور کار قرار داشته،  آزادسازی ۱۱ میلیارد دلار اموال بلوکه شده ایران در عراق است. حضور وزیر اقتصاد در این سفر که پیش‌تر رئیس کل بانک مرکزی بود،  نشان‌دهنده پیگیری جدی این مساله روی میز دو کشور است. با این حال آزادسازی این دارایی‌های مسدود شده ظاهرا در این سفر مورد توافق قرار نگرفته و همچنان بغداد منتظر چراغ سبز واشنگتن برای حل این موضوع است. درست دو ماه پیش فواد حسین وزیر خارجه عراق به واشنگتن سفر کرد تا آزادسازی اموال بلوکه شده ایران در عراق را مورد رایزنی قرار دهد. وزیر خارجه عراق در دیدار با معاون وزارت خارجه آمریکا در واشنگتن با بررسی مساله اموال بلوکه شده جمهوری اسلامی ایران در عراق،  بر لزوم ایجاد راه‌حل سریع و عادلانه برای آن تاکید کرد.
این مساله طبیعتا بخشی از مناقشه ایران و آمریکا بر سر تحریم‌هاست و تا زمانی که شاهد تحولی در این خصوص نباشیم،  بعید است که عراق بتواند این دارایی‌ها را در اختیار تهران قرار دهد. در یک سناریو مشابه مانند مقطع شهریور ۱۴۰۲ که ایران و آمریکا در چارچوب محدودسازی تنش‌ها توانستند اموال بلوکه شده تهران در کره‌جنوبی را آزاد کنند و آن را نزد یک بانک قطری برای استفاده از اقلام بشردوستانه چون غذا،  دارو،  تامین کالا قرار دهند،  می‌تواند این سناریو در مورد اموال بلوکه شده در عراق هم مدنظر قرار گیرد.
راه‌آهن شلمچه -بصره
یکی دیگر از موضوعات بسیار مهم که روی میز گفت‌وگوهای ایران و عراق قرار دارد،  تکمیل راه‌آهن شلمچه به بصره در داخل خاک عراق است. پزشکیان در سفر به بصره و دیدار با مردم و فعالان این کشور گفت: مصمم هستیم مسیر قطار شلمچه به بصره را با قدرت پیگیری کنیم. فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی نیز در جریان این سفر به رسانه‌ها گفت: رایزنی و مذاکراتی با مقامات عراق برای تکمیل پروژه ریلی شلمچه – بصره و تقویت مسیر جاده‌‌‌‌ای در دستور کار قرار خواهد گرفت.
راه‌اندازی خط ریلی شلمچه- بصره از ۲۰ سال گذشته مطرح بوده و در این سال‌ها همواره فرآیند پرفراز و نشیبی داشته است،  اما به دلایل متعدد از حضور داعش در عراق تا نبود اعتبار و عدم‌توافق با عراق برای واگذاری اراضی مورد نیاز،  این پروژه بارها به تعویق افتاده است. مقامات مربوطه مین‌‌‌‌روبی را از جمله موانع سر راه این طرح عنوان کردند و تاکید دارند: از سال گذشته باتوجه ‌‌‌‌به تلاش‌‌‌‌های صورت‌‌‌‌گرفته توانستیم تاکنون حدود ۴ کیلومتر در عمق خاک عراق مین‌‌‌‌روبی کنیم. مدیرعامل سابق شرکت راه‌‌‌‌آهن ایران درباره ویژگی‌‌‌‌های پل احداثی برای این خط گفت: احداث پل بر روی اروندرود در شمال بصره در حال انجام است که ۱۷ پایه در خشکی و آب دارد و این طرح به لحاظ فنی بسیار پیچیده است.
با این حال و فراتر از مشکلات فنی،  از همان روز نخست،  بین عراق و ایران بر سر هدف از احداث این خط آهن فرعی اختلاف بروز کرد.عراق می‌گوید هدف از احداث این خط آهن صرفا انتقال زائران به عتبات مقدس در نجف و کربلاست،  اما ایران فراتر از این انتظار دارد و معتقد است این خط آهن برای انتقال مسافر و کالا و متصل کردن شبکه راه آهن ایران به خط آهن سوریه از طریق عراق احداث می‌شود. این اختلاف‌نظر،  در اختلاف نگرش اقتصادی و راهبردی بین دوطرف ریشه دارد.

منبع:آرمان امروز