سهام جایزه چیست؟ / چه کسانی مشمول دریافت سهام جایزه می‌شوند؟

سهام جایزه چیست؟

هر زمان شرکتی تصمیم به افزایش سرمایه از طریق یکی از روش‌های موجود (سود انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی‌ها) داشته باشد، بسته به میزان افزایش سرمایه‌ای که دارد، تعداد سهام کل شرکت افزایش می‌یابد. در این حالت اگرچه تعداد کل سهام بیشتر شده اما قیمت تئوریک هر سهم باید کاهش بیابد تا ارزش بازار سهم به صورت کاذب بالاتر نرود.

با این شرایط احتمالا بسیاری خواهند گفت که کاهش قیمت سهم به ضرر سهامدارانش تمام خواهد شد. بنابراین برای حل این مشکل، به میزان کاهش قیمت هر سهم و بسته به میزان افزایش سرمایه، به سهامداران فعلی که سهم مورد نظر را در زمان افزایش سرمایه در پرتفوی خود داشته‌اند، سهام اضافه تعلق می‌گیرد. در این حالت سهامداران بابت سهام جدید پولی پرداخت نمی‌کنند، از طرفی ارزش دارایی‌هایشان نیز تغییر نخواهد کرد. به این سهام جدید، سهام جایزه گفته می‌شود.

نکته: سهام جایزه شامل مالیات نمی‌شود و بدون پرداخت کارمزد در اختیار سهامداران قرار می‌گیرد. اما در زمان فروش، سهامدار باید کارمزد فروش را به کارگزاری مربوطه پرداخت کند.

چگونه اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه را دریافت کنیم؟

برای دریافت اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه و محاسبه میزان سهام جایزه می‌توانید از سایت کدال استفاده کنید. در این سایت تمامی اطلاعات و اطلاعیه‌های مربوط به شرکت‌هایی که سهام‌شان در بورس اوراق بهادار است، قرار داده می‌شود.

یکی از این اطلاعیه‌ها، افزایش سرمایه است. شما می‌توانید در بخش جستجوی اطلاعیه، گروه اطلاعیه را انتخاب کرده و اطلاعیه‌های مربوط به افزایش سرمایه را ببینید. همچنین می‌توانید نام سهمی که در نظر دارید را نیز جست‌وجو کنید.

قیمت سهم پس از افزایش سرمایه چگونه تعیین می‌شود؟

پس از افزایش سرمایه (از محل سود انباشته یا از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها)، قیمت هر سهم متناسب با تعداد سهام جایزه، به گونه‌ای تعدیل می‌شود که ارزش دارایی سهامداران ثابت بماند. بر همین اساس، قیمت تئوریک هر سهم پس از افزایش سرمایه و تعداد سهم هر سهامدار را می‌توان با توجه به فرمول‌های زیر تعیین کرد:

به عنوان مثال، شرکت x قصد دارد از محل سود انباشته، 250% افزایش سرمایه بدهد. بنابراین، با فرض این که آخرین قیمت پایانی سهم شرکت x پیش از افزایش سرمایه 500 تومان باشد، قیمت جدید سهم x به شکل زیر محاسبه خواهد شد:

بر فرض قبل از افزایش سرمایه و دریافت سهام جایزه، ما 2 میلیون تومان از سهام این شرکت، یعنی 4000 سهم داشته باشیم. تعداد سهام پس از افزایش سرمایه به صورت زیر محاسبه می‌شود:

بنابراین تعداد سهام ما از شرکت x، به 14000 سهم می‌رسد. 4000 سهم از قبل داشتیم، 10000 سهم جایزه هم دریافت کردیم. حال اگر قیمت تئوریک سهام را در تعداد سهام پس از افزایش سرمایه ضرب کنید، می‌بینید که ارزش کل سهام ما پس از این افزایش سرمایه، هم‌چنان تغییری نمی‌کند و همان ارزش قبل باقی خواهد ماند.

چه کسانی مشمول دریافت سهام جایزه می‌شوند؟

سهام جایزه تنها به سهامدارانی تعلق می‌گیرد که در تاریخ برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، سهام آن شرکت را در پرتفوی خود داشته باشند. بنابراین افرادی که سهام خود را پیش از برگزاری این مجمع به فروش برسانند، سهام جایزه دریافت نخواهند کرد. همچنین لازم به ذکر است که تعداد سهام جایزه که به هر سهامدار تعلق می‌گیرد، با توجه به درصد افزایش سرمایه شرکت و نسبت مالکیت هر سهامدار در شرکت محاسبه خواهد شد.

سهام جایزه چه فایده‌ای برای سهامداران دارد؟

همان‌طور که در مثال فرضی مطرح‌شده هم دیدیم، با انتشار سهام جایزه، قیمت هر سهم متناسب با تعداد سهم‌های جدیدی که به سهامدار تعلق می‌گیرد، کاهش می‌یابد. در نتیجه دارایی شخص سهامدار تغییر نمی‌کند. پس دقیقا فایده سهام جایزه چیست؟

در پاسخ به این سوال می‌توان گفت که اگرچه در ابتدا انتشار سهام جایزه، تاثیری در سوددهی و ارزندگی سهام سهامداران ندارد. اما با گذشت زمان، قیمت سهم تمایل دارد تا این شکاف قیمتی ایجاد شده را جبران کند. بنابراین، با پر شدن این شکاف قیمتی، سود قابل قبولی نصیب سهامداران خواهد شد.

چرا شرکت‌ها تصمیم به انتشار سهام جایزه می‌گیرند؟

سهام جایزه، در نتیجه فرایند افزایش سرمایه منتشر می‌شود و در این حالت از افزایش سرمایه، سرمایه جدیدی وارد شرکت نشده و صرفا نوعی فرایند حسابداری صورت می‌گیرد. بنابراین با وجود افزایش سرمایه، دارایی خالص شرکت افزایش نمی‌یابد.

در واقع تخصیص سهام جایزه به سهامداران، در ارزندگی سهام یک شرکت تأثیر مستقیم نخواهد داشت، اما می‌تواند در بلندمدت از طریق طرح‌های توسعه‌ای، تاثیرات مثبتی بر سوددهی و در نتیجه ارزش سهام شرکت‌ها داشته باشد.

نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که پس از افزایش سرمایه و تعدیل قیمت سهام شرکت، متناسب با میزان افزایش سرمایه، یک تقاضای روانی ایجاد خواهد شد و سرمایه‌گذاران بیشتری را برای خرید سهام شرکت ترغیب می‌کند. بنابراین شرکت‌ها سعی دارند که از طریق انتشار سهام جایزه، سرمایه‌ بیشتری جذب کنند تا درنهایت بتوانند میزان سوددهی خود را افزایش دهند.

چه زمانی سهام جایزه به پرتفوی سهامداران اضافه می‌شود؟

با توجه به میزان افزایش سرمایه، دو حالت وجود خواهد داشت:

حالت اول: میزان افزایش سرمایه کمتر از ۲۰۰ درصد باشد

در صورتی که میزان افزایش سرمایه شرکت کمتر از ۲۰۰ درصد باشد، حداکثر ۲ روز کاری پس از افشای تصمیمات مجمع، سهم مورد نظر بازگشایی و معاملات آن انجام می‌شود.

نکته: لازم به ذکر است که در هنگام بازگشایی، سهام جایزه در پرتفوی شما قرار نمی‌گیرد و در نتیجه نمی‌توانید آن را بفروشید.

سهام جایزه نیز پس از تکمیل تمامی فرآیندهای مربوط به آن و ثبت افزایش سرمایه نزد سازمان ثبت شرکت‌ها به پرتفوی شما اضافه خواهد شد. البته این فرآیند تقریبا زمان‌بر بوده و ممکن است چند ماه زمان ببرد.

حالت دوم: میزان افزایش سرمایه بیشتر از ۲۰۰ درصد باشد

در صورتی که میزان افزایش سرمایه شرکت بیشتر از ۲۰۰ درصد باشد، تا زمانی که فرآیند افزایش سرمایه تکمیل نشود و سهام جایزه به پرتفوی سهامداران اضافه نشود، سهم در وضعیت مجاز قرار نمی‌گیرد و بازگشایی نماد انجام نمی‌شود. مشابه حالت قبل، این فرآیند نیز زمان‌بر بوده و ممکن است تا چند ماه طول بکشد.

چگونه سهام جایزه را به سهام عادی تبدیل کنیم؟

تبدیل سهام جایزه به سهام عادی، نیازمند اقدام خاصی نیست. به محض این که شرکت سهام جایزه را به پرتفوی سهامدار انتقال داد، این سهام عیناً مانند سهام اصلی است و هیچ تفاوتی با آن ندارد. لازم به ذکر است که نماد سهام جایزه دقیقا همان نماد سهام اصلی است.

کلام آخر

سهام جایزه به عنوان یک ابزار جذاب و کارآمد در دنیای سرمایه‌گذاری، فرصتی است که می‌تواند به رشد پورتفوی شما کمک کند. این نوع سهام به عنوان یک پاداش برای سرمایه‌گذاران عمل می‌کند. با درک بهتر این مفهوم و نحوه عملکرد آن، می‌توانید از مزایای ویژه‌ای که سهام جایزه به همراه دارد بهره‌مند شوید. آیا آماده‌اید که از این فرصت ارزشمند استفاده کنید؟