عاجل‌ترین مطالبات بازار سرمایه از دولت جدید چیست؟!

چالش‌هایی نظیر قیمت گذاری دستوری و بی اعتنایی به سازوکار بازار در تخصیص بهینه منابع، شکاف قابل توجه میان نرخ‌های رسمی و بازار آزاد و توزیع رانت از محل نرخ‌های ارز چندگانه، عدم همسویی میان سیاست‌های اقتصادی و ایجاد سردرگمی در فعالان اقتصادی با ارایه سیگنال‌های متناقض، انباشت مطالبات شر‌کت‌های بورسی از دولت و ایجاد مشکل سرمایه در گردش و افزایش هزینه تأمین مالی آنها با اعمال سیاست‌های پولی انقباضی و افزایش ناگهانی نرخ بهره به بالای، ۳۰ درصد تعدد تغییرات در دستورالعمل‌ها و مصوبات موثر بر صنایع و اخذ تصمیمات خلق الساعه، ناترازی انرژی و قطعی برق صنایع در فصل تابستان و قطعی گاز آنها در زمستان و نیز انتصابات و دخالت‌های سلیقه‌ای و نامناسب توسط نهادهای دولتی و نهادهای عمومی در شرکت‌های زیر مجموعه موجب شده تا نه تنها سرمایه‌گذاران رغبتی به ورود منابع خود به بازار سهام نداشته باشند، بلکه مستمراً شاهد خروج منابع از بازار سرمایه باشیم.

در این نامه آمده است که کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران و کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار به نمایندگی بیش از هزار نهاد مالی فعال در بازار سرمایه ایران و کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت به نمایندگی بیش از ۵۰ میلیون سهامدار حقیقی و اقشار آسیب پذیر جامعه، از مهم‌ترین تشکل‌های مستقل تعریف شده در بازار سرمایه ذیل قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران هستند که بدین‌وسیله با توجه به شرایط فعلی بازار سرمایه و نقش محوری آن در رشد و شکوفایی اقتصاد ایران و با هدف صیانت از سرمایه‌های میلیون‌ها سهامدار و فعالان صنعت مالی، نکاتی را در خصوص اهم مشکلات بازار سرمایه به خدمت جنابعالی ارایه می‌کنند. امید است با توجه ویژه و عاجل به این موارد که همراستا با ارزش‌های کلیدی و برنامه‌های اعلامی رییس‌جمهور محترم می‌باشد، موجبات اعتلاء جایگاه اقتصاد ایران در سطح منطقه و جهان فراهم گردد.

بازار سرمایه شفاف‌ترین، کاراترین و منصفانه‌ترین بستر تامین مالی تولید ملّی از طریق تجهیز منابع خرد و مشارکت مستقیم آحاد مردم در فرآیند خلق ارزش افزوده حاصل از فعالیت‌های اقتصادی مولد است. بدیهی است که سرمایه‌گذار برای جذب به این بازار فارغ از عایدی انتظاری، نیازمند اعتماد است. اعتماد، حاصل کاهش عدم اطمینان‌ها از طریق اقدامات عملی متولیان اقتصاد کشور می‌باشد . از این رو، توصیه می‌شود که در شرایط حساس کنونی، دولت منتخب نسبت به شفاف‌سازی مواضع و بسته سیاستی خود در زمینه اقتصاد کلان (سیاست‌های پولی، مالی، ارزی، تجاری و غیره) و خصوصاً بازار سرمایه اقدام کرده و عدم اطمینان سرمایه‌گذاران را در این خصوص کاهش دهد.

علاوه بر این، بازار سرمایه طی سه سال اخیر، بیش از پیش با چالش‌هایی جدی مواجه بوده که همگی موجب ایجاد نیروی دافعه برای اقبال سرمایه‌گذاران به این بازار شده‌اند . چالش‌هایی نظیر قیمت گذاری دستوری و بی اعتنایی به سازوکار بازار در تخصیص بهینه منابع، شکاف قابل توجه میان نرخ‌های رسمی و بازار آزاد و توزیع رانت از محل نرخ‌های ارز چندگانه، عدم همسویی میان سیاست‌های اقتصادی و ایجاد سردرگمی در فعالان اقتصادی با ارایه سیگنال‌های متناقض، انباشت مطالبات شرکت‌های بورسی از دولت و ایجاد مشکل سرمایه در گردش و افزایش هزینه تامین مالی آنها با اعمال سیاست‌های پولی انقباضی و افزایش ناگهانی نرخ بهره به بالای، ۳۰ درصدتعدد تغییرات در دستورالعمل‌ها و مصوبات موثر بر صنایع و اخذ تصمیمات خلق الساعه، ناترازی انرژی و قطعی برق صنایع در فصل تابستان و قطعی گاز آنها در زمستان و نیز انتصابات و دخالت‌های سلیقه‌ای و نامناسب توسط نهادها‌ی دولتی و نهادهای عمومی در شرکت‌های زیر مجموعه موجب شده تا نه تنها سرمایه‌گذاران رغبتی به ورود منابع خود به بازار سهام نداشته باشند، بلکه مستمراً شاهد خروج منابع از بازار سرمایه باشیم.

چالش‌های فوق در سال‌های اخیر موجب شده تا متوسط حاشیه سود خالص صنایع از بیش از ۲۸درصد در زمستان ۱۳۹۹ به حدود ۱۲درصد در زمستان ۱۴۰۲ کاهش یابد که عملا توجیه پذیری سرمایه‌گذاری مولد در کشور از بین رفته است. این کاهش در حاشیه سود سبب شده تا ضمن از بین رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سهام، هم‌زمان با کاهش ۵۰ درصدی ارزش دلاری کل بازار سهام طی همین بازه زمانی، بیش از ۱۳۵ هزار میلیارد تومان پول توسط اشخاص حقیقی از این بازار خارج شده و به سمت سایر بازارها نظیر ارز، طلا و ... گسیل شده یا از کشور خارج شود. در حالی که اقتصاد ایران از زمان اوج شاخص کل بورس تهران در سال ۱۳۹۹ تا به امروز تورم‌های بالایی را تجربه کرده، این شاخص در حال حاضر در سطحی پایین‌تر از مقدار آن در مردادماه آن سال قرار دارد.

لذا از دولت محترم درخواست می‌شود که برای بازگرداندن اعتماد عمومی به سرمایه‌گذاران و اعلام مواضع خود در خصوص بازار سرمایه با توجه به وضعیت نامساعد این بازار در روزهای اخیر، اقدامات عملی نیز برای صیانت از سرمایه‌ها انجام دهد. در پایان، این سه کانون در اولین فرصت آمادگی خود را برای برگزاری نشست‌های تخصصی با متولیان امر جهت تبیین شرایط و ارایه راهکارهای برونرفت از شرایط نامناسب کنونی اعلام می‌دارد.

منبع:تعادل