دیدگاه‌های اقتصادی پزشکیان و جلیلی مشخص شد

مسعود پزشکیان کیست؟

مسعود پزشکیان نماینده فعلی (مجلس دوازدهم) مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی است. پزشکیان سابقه نمایندگی در ادوار هشتم، نهم دهم و یازدهم مجلس را در کارنامه خود دارد که در مجلس دهم در جایگاه نایب رئیس اول قرار داشت.

وی همچنین در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دولت هشتم بود.

پزشکیان با شعار «دولت عدالت، قانون و انصاف» به صحنه انتخابات وارد شده است.

او طی سال‌های اخیر در گفت‌وگوهای مختلف خود به بیان برخی از دیدگاه‌های اقتصادی‌ خود پرداخته است که در این گزارش سعی شده به این دیدگاه‌ها اشاره شود.

دیدگاه‌های اقتصادی مسعود پزشکیان

مسعود پزشکیان از ارز ۴۲۰۰ تومانی به عنوان رانت یاد می‌کند. وی معتقد است که این ارز در اختیار هر کس قرار بگیرد باعث ایجاد رانت می‌شود و اگر قرار است دولت پول بدهد و یک عده با رانت، پول را در جای دیگری خرج کنند، همان بهتر که این کار انجام نشود و می‌گوید در رابطه با موضوع ارز، مخالف هر نوع ارز غیر آزاد هستم. ما در شرایط تروم هستیم و در عین حال نرخ دلار ثابت بود که این وضعیت یعنی هرکس که می‌توانست دلار بگیرد، رانت ایجاد می‌کرد.

وی معتقد است: دولت می‌تواند گروه‌های هدف را شناسایی کند تا این ارز به صورت مستقیم و بدون واسطه در اختیار افرادی که واقعا به آن نیاز دارند، قرار بگیرد.

به گفته او، مشکل اصلی که ما با آن مواجه هستیم نداشتن یک نقشه راه است. ظاهرا در تئوری می‌گوییم اما در عمل یک چنین نقشه‌ای را رسم نکردیم و در جایی هم که یک چنین برنامه‌ای می‌نویسیم یا نقشه راهی را طراحی می‌کنیم افرادی که برای اجرای این نقشه انتخاب می‌کنیم، مهارت، علم و برنامه کافی برای اجرای چنین برنامه‌ای را ندارند.

مخالف با قیمت‌گذاری دستوری

پزشکیان در گفته‌های خود بر مخالف با اقتصاد دستوری تاکید کرده و معتقد است که اگر قرار باشد اقتصاد به صورت دستوری پیش رود، سرمایه‌گذار از سرمایه‌گذاری و تولیدکننده هم از تولید دست کشیده و منصرف می‌شود.

وی می‌گوید مگر می‌شود وقتی نرخ نهایی یک محصول برای تولیدکننده ۱۰ واحد (برای نمونه) تمام می‌شود، به او دستور بدهیم که با نرخ ۸ واحد محصول خود را به فروش برساند و اینکه الان نرخ در کارخانه‌های خودروسازی و بازار آزاد متفاوت است، به خاطر دستوری بودن اقتصاد است.

نظر پزشکیان درباره مسئله بنزین

دیدگاه پزشکیان در رابطه با مسئله بنزین، حاشیه‌ساز است. وی با اختصاص سهمیه بنزین به کسانی که خودرو ندارند موافق است و معتقد است کسانی که خودرو ندارند، در صورت دریافت سهمیه بنزین دولتی و فروش آن با هزینه آزاد می‌توانند تا حدودی فشار شرایط تورمی و افزایش قیمت‌ها را برای خود کاهش دهند.

به عقیده او، اگر دولت نرخ بنزین را به فرض مثال ۱۰ تا ۲۰ هزار تومان اعلام کند و سهم هر فردی ۱۵ لیتر بنزین باشد، ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان پول به او تعلق گرفته است و سهم یک خانواده پنج نفره از بنزین ماهانه حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌شود. درحال‌حاضر دولت یارانه به بنزین اختصاص می‌دهد. افرادی که ماشین دارند از سهمیه ماهانه ۶۰ لیتر دولت استفاده می‌کنند، اما افرادی که خودرو ندارند از یارانه بنزین محروم هستند. افراد فاقد خودرو از این یارانه محروم هستند درحالی‌که گرانی‌های ناشی از اختصاص این یارانه در زندگی روزمره، بیشتر به آنها تحمیل می‌شود.

پزشکیان درباره افزایش نرخ بنزین نیز گفته که افزایش نرخ بنزین در برنامه هفتم توسعه پیشی‌بینی نشده است و دولت نیز نمی‌تواند خارج از قانون اقدام به افزایش نرخ بنزین کند.

این نماینده مجلس درباره احتمال افزایش نرخ بنزین با تصمیم سران سه‌قوه، نیز اظهار کرد که این اختیاراتی است که مقام معظم رهبری به سران سه‌قوه داده و ممکن است که به این افزایش نرخ اقدام کنند.

بورس

مسعود پزشکیان در رابطه با بورس بیشتر متکی به نظر کارشناسان است و می‌گوید برنامه‌ام برای بازار بورس در وهله اول شنیدن سخن کارشناسان طبق شواهد علمی است.

انتقاد از عرضه خودرو در بورس کالا

پزشکیان در رابطه با عرضه خودرو در بورس کالا معتقد است «ما باید انحصار خودرو را از بین ببریم. زمانی می‌توانیم در بورس کالا عرضه داشته باشیم که مصرف از تولید کمتر باشد. وقتی مصرف بیشتر از تولید است بورس نرخ را بالا می‌برد.

عرضه خودرو در بورس را نمی‌دانم از کجا ابداع کرده‌اند، در خارج، خودرو را می‌خرند و پنج سال دیگر پولش را می‌دهند، اما اینجا چندین میلیون نفر اسم نویسی می‌کنند تا ۱۶ هزار خودرو را بخرند که این مسئله درست نیست و نمی‌دانم این روش را از کجا یاد گرفته‌اند.

دفاع از مالیات بر عایدی سرمایه و طرح شفافیت

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری معتقد است: اینکه ما تلاش کنیم رأی را شفاف کنیم اشتباه است؛ بلکه به جای شفاف کردن رأی، جریان پول، داده، کالا، زمین و کوه‌هایی که می‌خورند شفاف شود. اعتقاد دارم که در شرایطی که افشای بعضی مسائل باعث سوء استفاده دشمنان شود می‌توانیم شفاف نباشیم.

دولت اگر می‌خواهد روند داخلی شفاف باشد، FATF داخلی را تصویب کند. آن زمان همه چیز درست می‌شود و من نمی‌توانم اطلاعات غلط بدهم و کسی نمی‌تواند معامله‌ای بکند و مالیاتش را حذف کند. اگر سیستم شفاف شود این اتفاقات رخ نمی‌دهد و طرح مالیات بر عایدی هم جواب خواهد داد.

وی همچنین معتقد به بازار آزاد و اخذ مالیات از مردم است. باید سازوکاری تعیین شود که براساس کدملی، کدپستی و ابزارهای دیگر، واحدهای مالیاتی تشکیل دهیم و آن را به بانک‌ها متصل کنیم؛ چراکه شفافیت چرخه مالی رخ می‌دهد و دولت موظف به جبران کسری بودجه می‌شود؛ ما نمی‌خواهیم در زندگی مردم سرک بکشیم، اما قانون دنیا این است.

انتقادات از نحوه ساخت مسکن

پزشکیان معتقد است مشکل اساسی ما با ساخت این تعداد مسکن حل نمی‌شود. آن همه پول و امکانات به‌دست احمدی‌نژاد آمد اما نتوانست دو میلیون مسکن را تا آخر بسازد، بقیه‌اش را دولت روحانی انجام داد و هنوز هم تتمه‌اش مانده است. چطور می‌خواهند در هر سال یک میلیون مسکن بسازند؟ اصلا مصالحش را دارند و جایگاهش را مشخص کرده‌اند؟

ما قانون گذاران، سیاستمداران و حاکمان باید سیاستی را برای حل این مشکل در نظر داشته باشیم. رئیس‌جمهوری محترم قول ساخت سالانه یک میلیون مسکن را داده بود که عملا غیرممکن است اما می‌شود حداقل تلاش کرد به آن سمت برویم اما متاسفانه این تلاش را نمی‌بینیم.

موافق حذف یارانه‌ها

وی معتقد است: اگر یارانه‌ها حذف شود و بازار آزاد شود و یارانه‌ها به دهک‌های پایین تعلق بگیرد، مشکلات اقتصادی حل خواهد شد.

اعتقاد گزینشی به بازار آزاد و خصوصی سازی

به نظر پزشکیان، اصلی‌ترین چالش اقتصادی کشور، اجرا نشدن صحیح اصل ۴۴ قانون اساسی و دستور مقام‌معظم‌رهبری در رابطه با تقویت بخش خصوصی و تعاونی‌هاست.

وی می‌گوید در مواردی به‌خصوصی‌سازی معتقد نیستم. مثلا اعتقاد دارم که حوزه بهداشت و درمان غیرقابل واگذاری به بازار آزاد است اما در بقیه حوزه‌ها بازار آزاد را قبول دارم.

دیدگاه‌های اقتصادی سعید جلیلی

سعید جلیلی یکی از شش کاندیدای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در حالی پا به عرصه گذاشته که در برنامه‌های پیشین او شعارهای اقتصادی زیادی از جمله حل مشکل تورم، روشن کردن موتور تولید و اشتغال، شفاف‌سازی خصوصی‌سازی در کشور، جلوگیری از نوسانات در بازار ارز، رفع مشکل مسکن و توزیع سبد غذایی به چشم می‌خورد.

از آنجایی که اقتصاد در اولویت اول ایران قرار دارد، چشم افکار عمومی به دیدگاه‌های اقتصادی نامزدهای ریاست جمهوری دوخته شده است. در همین راستا ایسنا در سلسله گزارش‌هایی با بازخوانی نظرات گذشته نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم دیدگاه‌های اقتصادی آنها را در معرض قضاوت مردم خواهد گذاشت.

سعید جلیلی کیست؟

سعید جلیلی جزو یکی از افراد تایید صلاحیت شده‌ای است که در نخستین روز ثبت نام به وزارت کشور رفت و نام خود را برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری ثبت کرد. او «استمرار خدمت، صداقت و کارآمدی دولت» را به عنوان شعار خود انتخاب کرد و برنامه هایی از جمله شکست انحصارها و از بین بردن خط کشی‌های نادرست را در روز کاندیداتوری اعلام کرد.

وی یکی از هفت کاندیدای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران بود و در انتخابات دوره قبل آنطور که در مناظره‌ها و نشست‌های خبری اعلام کرده بود برنامه‌های بسیاری در بخش‌های مختلف از جمله اقتصادی داشت که گفته می‌شود برنامه‌های خود را در دولت سایه در اختیار سید ابراهیم رئیسی قرار داده بود.

برنامه‌های اقتصادی جلیلی چه بود؟

شاید بتوان گفت جلیلی یکی از معدود کاندیدایی است که در دوره‌های قبل برنامه‌های اقتصادی بیشتری نسبت به رقبای خود داشته است.

وی در برنامه‌های انتخابات ریاست جمهوری دوره قبل اظهار کرده بود که در خصوص یارانه‌ها چندین برنامه اساسی دارد تا محرومیت مردم به حداقل برسد. یکی از این برنامه‌ها این بود که حق مردم از سهم شان در مصرف انرژی به آنها داده شود و این کار تحت عنوان طرحی به نام” وان” صورت گیرد.

تامین سبد غذایی برای مردم

طرح دوم جلیلی در خصوص تامین سبد غذایی برای مردم بود زیرا بنابر گفته وی مردم باید روزانه ۲۵۰۰ کیلوکالری دریافت کنند.

وی همچنین طرح هایی در خصوص سفر و تفریح مردم و تحکیم خانواده نیز داشت که شامل برنامه سفر سه روزه برای تمام خانواده‌ها و پنج روزه برای تمام زوج‌های جوان، توسعه تفریحات مردم با استفاده از اماکن تفریحی دولتی که شش ماه از سال خالی است، می‌شد.

تبدیل سیستان و بلوچستان به قطب اقتصادی

از برنامه‌های دیگر جلیلی در انتخابات ۱۴۰۰ نیز اجرای طرح سلامت، اجرای توسعه متوازن و عادلانه در سیستان‌وبلوچستان و تبدیل این استان به نوار و قطب اقتصادی در جنوب شرق ایران بود.

جلوگیری از نوسانات ارز/ حل تورم اقتصادی

از دیگر برنامه‌های انتخاباتی این کاندیدای چهاردهمین دوره ریاست جمهوری جلوگیری از نوسانات در بازار ارز، اجرای برنامه از سوی همه وزارتخانه‌ها برای ارزآوری و اشتغالزایی، استفاده از ظرفیت همسایگی با دو کشور پاکستان و افغانستان، تبدیل هفت میلیون مرزنشین به صادرکننده، تعامل گسترده با کشورهای خارجی، توسعه ارتباطات با کشورهای دارای نقاط مشترک، غیرفعال‌سازی اهرم فشار اقتصادی دشمن برای همیشه و حل مشکل تورم با اقتصاد مقاومتی بود.

مشکل گرانی را حل می‌کنیم

آن طور که در وعده‌های جلیلی در ادوار گذشته آمده است وی قصد حل مشکل گرانی با استفاده از ظرفیت استان‌ها را داشت و اعلام کرده بود که روزانه ۲۰۰۰ میلیارد تومان خلق پول در کشور صورت می‌گیرد و با این میزان خلق پول نمی‌توان به‌طور شایسته جلوی تورم را گرفت.

افزایش مشارکت عمومی در اقتصاد

وعده افزایش مشارکت عمومی در اقتصاد کشور، بسیج همه دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها برای ایجاد اشتغال، تامین مالی توسط مردم برای ساخت پالایشگاه، جلوگیری از صدور بخشنامه‌های غیرهماهنگ از سوی دستگاه‌های دولتی، روشن کردن موتور تولید و اشتغال از طریق اجرای طرح‌های پیشران، شکل‌گیری طرح‌های پیشران برای اشتغالزایی و توسعه اقتصادی، عدم ضربه‌زنی دولت به ثبات اقتصادی در کشور نیز از دیگر برنامه‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ جلیلی بود.

مردم را خانه دار می‌کنیم/ ساخت حداقل یک میلیون مسکن در سال

وعده‌های جلیلی به حوزه مسکن نیز رسیده بود. که از جمله آنها می‌توان به اعطای تسهیلات و اختصاص زمین برای توسعه ساخت‌وساز مسکن، برطرف کردن نقایص طرح مسکن مهر و اجرای آن، تهیه برنامه جامع برای تولید مسکن، خانه‌دار کردن مردم با واگذاری زمین‌های دولتی به تعاونی‌های مسکن و ساخت حداقل یک میلیون مسکن در سال اشاره کرد.

ایجاد شفافیت مالی

از دیگر برنامه‌های جلیلی درانتخابات ۱۴۰۰ نیز می‌توان به ارتقای کارآمدی در واگذاری‌ها به بخش خصوصی، شفافیت در واگذاری‌ها، تحقق شفافیت اقتصادی و ایجاد بانک‌های اطلاعاتی برای شفافیت مالی هم اشاره کرد.

حال اما وی با این شعار به میدان آمده است که باید فرصت‌های فرهنگی، تاریخی، منطقه‌ای، اقتصادی، علم و فن‌آوری را از قبل شناخته باشیم، اولویت‌بندی و برنامه‌ریزی کرده باشیم و با اشراف لازم بر برنامه، آن را به اجرا درآوریم تا نتیجه تحقق برنامه‌ها، بهره‌بردن همه مردم ایران باشد، نه فقط عده‌ای خاص. همچنان که باید آسیب‌ها را که مانع این پیشرفت است شناخته باشیم و اجازه ندهیم مانع این پیشرفت شود.

وی در اظهارات اخیر خود گفته است که آسیب‌های اداری، اجرایی، سیاسی که به ظاهر ساده و پیش‌پاافتاده به نظر می‌آید، موجب انحصارها، اتلاف سرمایه‌ها، معطل ماندن ابتکارها، و کندی و توقف در مسیر تعالی کشور می‌شود. کشور ما برای پیشرفت بیشتر و عدالت پایدارتر به تصمیم‌های نقطه‌زن نیاز دارد.

۱۰ سال دولت سایه بوده ام

کاندیدای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری همچنین اعلام کرده است که در ۱۰ سال گذشته در «دولت سایه» به این اندیشیده‌ایم و با شبکه‌ای گسترده از نخبگان و اساتید حوزه‌های مختلف پیرامون آن بررسی‌های کارشناسی انجام داده‌ایم. پیشرفت‌های مردم ما و روندهای جهانی به ما نشان می‌دهد، ما امروز در یک فرصت تاریخی هستیم.