کارگران از پرداخت مالیات معاف شدند؟

رای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

در جدیدترین رای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که در تاریخ نهم مردادماه ۱۴۰۳ صادر شد، مجدداً تأکید شد که مزایای رفاهی و انگیزشی کارگران از مالیات معاف هستند. در این رای آمده است:

این رای نشان می‌دهد که سازمان امور مالیاتی موظف است پس از کسر این مزایا، مالیات بر حقوق کارگران را محاسبه کند. به عبارتی، فقط مزد ثابت در کارگاه‌های فاقد طرح طبقه‌بندی مشاغل و مزد مبنا در کارگاه‌های دارای طرح طبقه‌بندی، مشمول مالیات هستند.

تعریف مزایای رفاهی و انگیزشی

طبق تبصره ۳ ماده ۳۶ قانون کار، مزایای رفاهی و انگیزشی شامل هزینه‌های مسکن، خواربار، کمک عائله‌مندی، پاداش افزایش تولید و سود سالانه می‌شود. این موارد جزو مزد ثابت و مزد مبنا محسوب نمی‌شوند. با وجود این تعریف، تا پیش از بهمن ۱۴۰۳، معافیت مالیاتی این مزایا در عمل رعایت نمی‌شد.

استرداد مالیات اضافی و نحوه اجرای آن

در روز‌های میانی بهمن‌ماه ۱۴۰۳، رئیس سازمان امور مالیاتی طی بخشنامه‌ای به ادارات کل استان‌ها دستور داد که اضافه برداشت از حقوق بابت مالیات به کارگران بازگردانده شود. بر اساس این بخشنامه:

چالش‌های بازگرداندن مالیات اضافی

علیرضا خرمی، فعال کارگری، معتقد است که پرداخت مالیات اضافی پس از گذشت سال‌ها، بدون اعمال ترمیم یا بهره، عادلانه نیست. او پیشنهاد می‌دهد که به جای بازپرداخت پول نقد، سهام شرکت‌ها به کارگران داده شود تا زیان انباشته این سال‌ها جبران شود.

خرمی همچنین به کاغذبازی و بروکراسی موجود اشاره دارد که بازپس‌گیری مالیات برای کارگران را به یک «امر فورمالیته» تبدیل کرده و عملاً چیزی به سود کارگران ایجاد نمی‌کند.