پیشبینیهای جذاب درباره بازار ارز در سال آینده
اقتصاد 100- تحریمهای تازه علیه نفت ایران و کسری بودجه سنگین سال ۱۴۰۴ در کنار رشد بیسابقه نقدینگی، چشمانداز نگرانکنندهای برای بازار ارز در سال آینده ایجاد کرده است. آیا فشارهای داخلی و خارجی به تغییرات قابلتوجه در نرخ ارز منجر خواهد شد؟

وزارت خزانهداری آمریکا اخیراً مجموعهای از تحریمها را علیه ایران وضع کرده است که شامل تحریم ۱۸ شرکت و ۱۳ کشتی مرتبط با صنعت نفت ایران میشود. هدف اصلی این اقدامها، محدود کردن صادرات نفت ایران و رساندن آن به صفر اعلام شده است. بسیاری از این شرکتها در کشورهای چین و هند فعالیت میکنند و به ادعای آمریکا، در حمل و نقل نفت ایران نقش دارند. بدون شک این موضوع نقش مهمی در نوسانات آینده بازار ارز بازی خواهد کرد.
چالش داخلی: کسری بودجه و نقدینگی
در داخل کشور نیز وضعیت اقتصادی تحت فشار قرار دارد. به گفته عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، کسری بودجه سال ۱۴۰۴ به بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان رسیده است. در کنار آن، نقدینگی نیز به رقم قابل توجه ۹۶۰۳ هزار میلیارد تومان رسیده که پنج برابر کل نقدینگی شش سال پیش است.
رشد نقدینگی در اقتصاد ایران، غیرطبیعی و بدون پشتوانه اقتصادی است؛ این امر باعث شده تا ارتباطی میان افزایش نقدینگی و رشد تولید ناخالص داخلی وجود نداشته باشد. نتیجه این وضعیت، افزایش تورم و بالا رفتن قیمتهاست که بر بازار ارز نیز تأثیر خواهد گذاشت.
تحلیل تورم در سالهای اخیر
بررسیهای آماری نشان میدهد که تورم دوساله از ۱۰۷ درصد در سال ۱۳۹۹ به ۱۲۳.۱ درصد در سال ۱۴۰۲ رسیده است. تورم چهار ساله نیز در همین سال به ۳۷۹ درصد رسیده که این رقم بیسابقه بوده و نشاندهنده یک بحران جدی اقتصادی است. تورم هشت ساله نیز به نزدیکی ۱۰۰۰ درصد رسیده و اکنون در سال ۱۴۰۲ در حوالی ۱۵۰۰ درصد در نوسان است که انتظار میرود به زودی از مرز ۱۶۰۰ درصد عبور کند.
مدتزمان نرخ تورمتورم دوساله | ۱۲۳.۱ درصد |
تورم چهار ساله | ۳۷۹ درصد |
تورم هشت ساله | ۱۵۰۰ درصد |
عوامل تأثیرگذار بر بازار ارز
به باور کارشناسان، آیندۀ نرخ ارز در سال آینده وابسته به مجموعهای از عوامل داخلی و خارجی است؛ از جمله کسری بودجه، برداشت اضافی بانکها، تهدیدات خارجی، صادرات و واردات، و وضعیت کلی اقتصاد کشور. بهاءالدین حسینیهاشمی، کارشناس اقتصادی، معتقد است که پیشبینی دقیق آینده بازار ارز در شرایط فعلی امکانپذیر نیست. او بر این باور است که تا زمانی که عوامل بزرگی مانند کسری بودجه، اضافه برداشت بانکها، و تنشهای خارجی وجود داشته باشد، نابسامانی و جهشهای ناگهانی در بازار ارز ادامه خواهد داشت.
اثر تحریمها بر اقتصاد و ارز
تحریمهای تازه آمریکا و افزایش فشارها بر تجارت نفت، هزینههای صادرات و روشهای دور زدن تحریمها را افزایش داده است. حسینیهاشمی یادآور میشود که حتی اگر تحریمهای جدید اثر چشمگیری نداشته باشند، همین میزان هزینه تحریمها ضربه بزرگی به اقتصاد کشور وارد کرده است. او تاکید میکند که تجارت آزاد، ارتباط بانکی جهانی، و مبادلات مالی بینالمللی برای ایران همچنان یک چالش بسیار پرهزینه باقی مانده است.
این وضعیت غیرعادی بهطور مستقیم بر نرخ ارز تأثیر گذاشته و انتظار میرود که در سال آینده ادامه پیدا کند.