اخراج بی بازگشت افغان ها از ایران / اتباع نقره داغ شدند !

مرزهای مشترک ایران و افغانستان، به‌ویژه در استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی، همواره صحنه تنش‌ها و درگیری‌های مختلفی بوده است. این تنش‌ها عمدتاً میان نیروهای مرزبانی ایران و گروه طالبان رخ داده و گاهی متأسفانه، منجر به تلفات جانی شده است. ریشه این اختلافات را می‌توان در موضوعاتی مانند عدم تعیین دقیق خطوط مرزی، جابجایی در نواحی مرزی و فعالیت گروه‌های مسلح جستجو کرد.

چالش‌های حضور مهاجران افغانستانی در ایران

ایران میزبان جمعیت قابل‌توجهی از مهاجران افغانستانی است که تعداد زیادی از آن‌ها به‌صورت غیرقانونی وارد کشور شده‌اند. سقوط دولت اشرف غنی و روی کار آمدن طالبان موج جدیدی از مهاجرت را به وجود آورد. در این میان، برخی مسئولان ایرانی نسبت به پیامدهای این مهاجرت‌ها، شامل مشکلات اجتماعی، امنیتی و حتی اقتصادی، هشدار داده‌اند. البته مهاجران افغانستانی هم با انتقادهایی نسبت به سخت‌گیری‌های قانونی و شرایط اقامتی در ایران مواجه هستند.

طرح احداث دیوار امنیتی در مرز ایران و افغانستان

با افزایش پدیده‌هایی مانند قاچاق، مهاجرت غیرقانونی و تنش‌های مرزی، ایران اقدام به احداث دیواری امنیتی در طول هزار کیلومتر از مرز مشترک خود با افغانستان کرده است. این پروژه، که هزینه‌ای بالغ بر سه میلیارد یورو برآورد شده، با هدف تقویت امنیت مرزی و جلوگیری از ورود غیرقانونی افراد به کشور اجرایی شده است. حسین موسوی، رئیس اداره مهندسی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، اعلام کرد که این اقدام بی‌سابقه حدود هشت سال زمان خواهد برد.

اهمیت دیوار امنیتی در مدیریت تهدیدات

این دیوار امنیتی با هدف جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی، کاهش قاچاق مواد مخدر و مقابله با تهدیدات تروریستی احداث می‌شود. موسوی اضافه کرده است که مسئولیت اجرای این پروژه در مناطق شمال‌شرقی با ارتش جمهوری اسلامی و در مناطق جنوب‌شرقی برعهده نیروی زمینی سپاه پاسداران است. علاوه بر این، احداث شش پادگان نظامی در امتداد مرز نیز بخشی از این پروژه بزرگ است که تاکنون حدود ۸۵ درصد پیشرفت داشته است.

افزایش چالش‌های مرزی پس از قدرت‌گیری طالبان

با بازگشت طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱، مرزهای ایران با چالش‌های جدیدی مواجه شدند. ازجمله این چالش‌ها می‌توان به افزایش قاچاق مواد مخدر، به‌ویژه نوع صنعتی آن، و فعالیت گروه‌های شبه‌نظامی مانند جیش‌العدل اشاره کرد. این گروه که از ناامنی‌های مرزی بهره‌برداری می‌کند، ویدیوهایی از حمله به نیروهای ایرانی با سلاح‌های پیشرفته آمریکایی منتشر کرده است، مسئله‌ای که نگرانی‌های امنیتی را دوچندان کرده است.

تجارب مشابه در سایر کشورها

احداث دیوارهای امنیتی سابقه‌ای گسترده در سایر نقاط دنیا دارد. مرز میان آمریکا و مکزیک، کرانه باختری در اسرائیل یا مرز میان هند و پاکستان همگی نمونه‌هایی از این تلاش‌ها برای کنترل مهاجرت و کاهش تهدیدات امنیتی هستند. ایران نیز در تلاش است با استفاده از سازوکارهای مشابه، مرزهای خود را ایمن‌تر کند.

چالش‌ها و راهکارها

اگرچه دیوارهای امنیتی راهکاری مؤثر برای مدیریت مرزها محسوب می‌شوند، اما معایبی مانند هزینه بالا و احتمال ایجاد روش‌های جدید قاچاق و مهاجرت غیرقانونی نیز همراه دارند. با این حال، به گفته مسئولان، این اقدام در درازمدت باعث کاهش هزینه‌های نظارت و گشت‌زنی در مرزها خواهد شد.

جمع‌بندی

احداث دیوارهای امنیتی و تقویت نظارت مرزی به‌عنوان یکی از راهبردهای کلیدی در حفظ امنیت ملی نقش حیاتی ایفا می‌کند. در شرایط خاص جغرافیایی و سیاسی مانند شرق ایران، چنین اقداماتی می‌تواند به افزایش امنیت داخلی و منطقه‌ای کمک کند. با این حال، اجرای این پروژه‌ها نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی‌های بیشتر است.