تیر خلاص افغانستان به قلب مردم ایران
اقتصاد100- خروج کارگران افغانستانی از ایران، صنعت ساختمان را فلج کرد. با افزایش نرخ ارز افغانستان و خروج کارگران مهاجر، پروژههای ساختمانی در ایران با بحران کمبود نیروی کار مواجه شده و پیشرفت بسیاری از پروژهها متوقف شده است.

یکی از پیامدهای مهم حضور تعداد بالای کارگران مهاجر، کاهش فرصتهای شغلی برای نیروی کار داخلی است. بسیاری از کارگران ایرانی به دلیل دستمزدهای پایینتر و شرایط سخت کاری، تمایلی به ورود به این حوزه ندارند. از سوی دیگر، کارفرمایان نیز ترجیح میدهند از کارگران مهاجر استفاده کنند؛ چرا که معمولاً این افراد به دستمزدهای پایینتر راضی هستند و نیازی به بیمه و مزایای شغلی احساس نمیکنند.
در نتیجه، کارگران ایرانی یا بیکار میشوند یا باید به مشاغلی با درآمدهای پایینتر روی بیاورند. این موضوع بهطور مستقیم در افزایش نرخ بیکاری کشور تأثیرگذار است.
وابستگی شدید صنعت ساختمان به کارگران افغان
طی چند سال اخیر، صنعت ساختمان ایران به طرز نگرانکنندهای به نیروی کار افغان وابسته شده است. این وابستگی به حدی است که هرگونه تغییر در شرایط اقتصادی یا قوانین مهاجرتی میتواند باعث ایجاد بحران در پروژههای ساختمانی شود. بر اساس شواهد، افزایش نرخ ارز افغانستان (افغانی) موجب خروج بسیاری از این کارگران از کشور شده است.
این خروج کارگران مهاجر، توقف یا به تأخیر افتادن بسیاری از پروژههای ساختمانی را در پی داشته است، از آنجایی که جایگزین داخلی کافی برای این نیروها وجود ندارد.
بخش عمدهای از این کارگران بدون مدارک قانونی و تحت نظارتهای کافی به انجام فعالیت مشغول هستند. نبود نظارت صحیح، چالشهایی از جمله کاهش کیفیت کار، مشکلات ایمنی، فرار مالیاتی و عدم پرداخت بیمه را رقم زده که نیازمند رسیدگی جدی از سوی مسئولان است.
چالشها پیامدهانبود آموزشهای فنی استاندارد | کاهش کیفیت ساختوساز |
عدم نظارت کافی | افزایش حوادث کارگاهی |
ثبتنشدن کارگران | فرار مالیاتی و زیان به دولت |

کارگران افغان بخش قابلتوجهی از درآمد خود را به کشور مبدأ منتقل میکنند. گزارشها حاکی از آن است که این میزان به میلیونها دلار میرسد که از طریق صرافیها به افغانستان وارد میشود. این خروج ارز در شرایط فعلی بحران ارزی، تأثیر منفی قابلتوجهی بر اقتصاد کشور ما دارد.
خروج چنین حجمی از سرمایه موجب افزایش تقاضا برای ارزهای خارجی، به ویژه دلار و افغانی، و کاهش ارزش ریال میشود. کاهش ارزش پول ملی نیز هزینههای زندگی را برای شهروندان ایرانی افزایش داده و فشار مضاعفی بر اقتصاد خانوادهها تحمیل کرده است.

افزایش نرخ دلار موجب شده تا بسیاری از کارگران افغان دستمزدهای ریالی را نپذیرند و درخواست حقوق دلاری کنند. این موضوع باعث افزایش هزینههای ساختوساز و در نتیجه بالا رفتن قیمت خانهها شده، که تأثیر مستقیمی بر توان خرید مردم دارد.
در کشورهای پیشرفته، گرانی نیروی انسانی عامل سرمایهگذاری در فناوریهای مدرن است؛ اما در ایران، نیروی کار مهاجر به راحتی و با هزینه پایین قابل دسترس بوده و این موضوع مانع از پیشرفت در بهکارگیری فناوریهای جدید شده است.

با توجه به شرایط موجود، ارائه راهکارهایی مانند آموزش مهارتهای فنی به نیروی کار داخلی، کاهش وابستگی به نیروی کار خارجی، نظارت مؤثر بر کارگران مهاجر و سرمایهگذاری در فناوریهای نوین میتواند به بهبود شرایط کمک کند.
جمعبندی
حضور گسترده کارگران افغان در ایران بهطور موقت هزینههای کارفرمایان را کاهش داده، اما در درازمدت مشکلاتی مانند خروج سرمایه، افزایش هزینههای ساخت و عقبماندگی در فناوریهای ساختمانی را به همراه داشته است. برای کاهش این آسیبها، حرکت به سمت کاهش وابستگی به نیروی کار خارجی و استفاده از فناوریهای مدرن ضروری است.