وام دو منظوره برای مردم؛ بازار مسکن در آستانه تحولی عظیم

بازار مسکن کشور همچنان با چالش‌های بزرگی نظیر افزایش بی‌وقفه قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید دست‌وپنجه نرم می‌کند. این عدم تعادل در بازار باعث شده بخش گسترده‌ای از مردم توانایی خرید خانه را از دست بدهند. این در حالی است که از سوی دیگر چالش‌های مربوط به تأمین مالی، به ویژه در بخش عرضه و تقاضا، موجب تشدید رکود و تعمیق بحران در این حوزه شده است.

چالش‌های تأمین مالی در بازار مسکن

در چنین شرایطی، پیشنهادات گوناگون در راستای ایجاد محدودیت‌های مالی برای حمایت از یکی از طرفین بازار، نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه ممکن است بحران را شدیدتر کند. اما راهکاری مانند ارائه وام دو منظوره ساخت، مشروط به پیش‌فروش واحدها به متقاضیان، می‌تواند قفل رکود را باز کرده و مسیر تازه‌ای در بازار مسکن ایجاد کند.

اخیراً پیشنهادی به سیاست‌گذاران بخش مسکن ارائه شده که تسهیلات به‌جای متقاضیان خرید خانه، به تولیدکنندگان مصالح ساختمانی اختصاص یابد. این پیشنهاد، با وجود نیت خیر، انتقادات زیادی را به دنبال داشته و حتی با الگوهای جهانی تامین مسکن نیز همخوانی ندارد.

تأمین مالی مستقل برای عرضه و تقاضا

موضوع تأمین مالی باید به‌صورت علمی و ویژه بررسی شود. اینکه محدودیت‌هایی برای تقاضا ایجاد شود تا از عرضه حمایت بیشتری گردد، از نظر اقتصادی غیرقابل قبول است. تجربه نشان داده در بازارهای موفق دنیا، توجه به تقاضای قوی عنصر کلیدی تأمین ثبات و رونق است؛ چراکه ضعف در تقاضا به‌ویژه تقاضای مصرفی، می‌تواند به رکود و از بین رفتن تعادل در بازار مسکن منجر شود.

مروری بر سیاست‌های پیشین: تکرار اشتباهات

تجربه‌ای مشابه در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ نیز اجرایی شده است. در این دوره، عمده تسهیلات به ساخت مسکن حمایتی اختصاص یافت و در مقابل، سقف تسهیلات خرید مسکن تغییر چندانی نداشت. این رویکرد نه تنها به تضعیف قدرت خرید متقاضیان مصرفی انجامید، بلکه رکود بازار را نیز تشدید کرد.

این ارقام نشان‌دهنده فاصله بسیار بالای قدرت خرید متقاضیان و قیمت واقعی مسکن در بازار است، که خود به مانعی بزرگ برای حل مشکلات تبدیل شده است.

مزایای وام دو منظوره: سازنده و خریدار

برای حل مشکلات فعلی، سیاست‌گذاران می‌توانند رویکردی متفاوت اتخاذ کنند. ارائه وام دو منظوره که به‌طور همزمان سازندگان و خریداران را شامل می‌شود، می‌تواند راه‌حلی عملی باشد. این وام باید به سازندگانی تعلق گیرد که واحدهای خود را به متقاضیان خانه اول پیش‌فروش کنند و اعتبار وام به نام پیش‌خریدار صادر شود. در این ساختار:

• وام پرداختی به سازنده ۵۰ تا ۶۰ درصد هزینه‌های ساخت را پوشش می‌دهد.
• خریدار با پیش‌خرید خانه و تامین آورده خود در طول دوره ساخت، می‌تواند صاحب خانه شود.

این روش تامین مالی، نه تنها دسترسی به سرمایه برای ساخت مسکن را آسان‌تر می‌کند، بلکه امکان خرید خانه برای خانوارهای فاقد مسکن را نیز فراهم می‌آورد.

نتیجه‌گیری

در وضعیت فعلی که بازار مسکن با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند، راهکاری همچون اعطای وام دو منظوره می‌تواند قفل رکود را باز کند. این شیوه نه تنها به افزایش تولید و عرضه در بازار منجر می‌شود، بلکه قدرت خرید بخش زیادی از مردم را نیز بازیابی می‌کند. حال، نوبت سیاست‌گذاران است که تصمیمی درست برای آینده بازار مسکن کشور بگیرند.