افشای خبر بزرگ: رئیس بانک مرکزی توسط دولت برکنار شد

تغییرات احتمالی در ریاست بانک مرکزی؛ محمدرضا فرزین در آستانه برکناری

طبق گزارش‌های منتشرشده از روزنامه سازندگی نزدیک به دولت محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی، ممکن است به زودی از سمت خود برکنار شود. پس از حدود دو سال تصدی این مقام، او که در دی‌ماه ۱۴۰۱ در دولت ابراهیم رئیسی بر صندلی ریاست بانک مرکزی نشست، به نظر می‌رسد دیگر جایگاهی در ساختمان آبی میرداماد نخواهد داشت.

مسیر پرپیچ‌وخم ریاست محمدرضا فرزین

فرزین در طول دو سال مدیریت خود، با چالش‌های بزرگی از جمله جهش شدید نرخ ارز مواجه شد. در آغاز ریاست او، دلار در بازار آزاد حدود ۴۴ هزار تومان قیمت داشت، اما در دوره مدیریت او نرخ دلار تا سقف ۹۲ هزار تومان نیز رسید. به رغم وعده‌های فراوان وی برای کنترل بازار ارز، عملکرد اقتصادی ایران با دو شوک بزرگ ارزی روبه‌رو شد.

پس از روی کار آمدن دولت چهاردهم، گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر کنار گذاشتن محمدرضا فرزین شکل گرفت. این در حالی بود که برخلاف انتظار بسیاری، مسعود پزشکیان ترجیح داد او را در سمتش ابقا کند. اما انتقادها به مدیریت او در زمینه سیاست‌های پولی و ارزی ادامه داشت و بسیاری این اقدامات را ناکافی و گاه ناکارآمد ارزیابی کردند.

عملکرد محمدرضا فرزین از منظر نقد و تحلیل

ارزیابی عملکرد رئیس‌کل بانک مرکزی به شاخص‌هایی نظیر ثبات نرخ ارز، کنترل تورم و مدیریت رشد نقدینگی وابسته است. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های دوران ریاست فرزین، نوسانات شدید ارزی بود که به افزایش قیمت دلار منجر شد. از طرف دیگر، توانایی او در سیاستگذاری برای مهار تورم نیز مورد انتقاد قرار گرفت. برخی از منتقدین باور دارند که سیاست‌های او در این حوزه‌ها کافی نبوده و باعث تداوم مشکلات تورمی شده است.

دستاوردهای فرزین در زمینه تک‌نرخی کردن ارز نیز نقدهایی را به همراه داشت، چرا که برخی معقتد بودند این رویکرد باعث افزایش قیمت ارز در بازار آزاد شده است. همچنین، عدم شفافیت او در ارتباط با جامعه اقتصادی و عموم مردم نیز از دیگر مواردی است که مخالفان مطرح کرده‌اند.

مدافعان فرزین چه می‌گویند؟

در مقابل انتقادها، گروهی از طرفداران فرزین بر این باورند که او به طور نسبی در کنترل تورم تولیدکننده موفق عمل کرده و از افت بیشتر ارزش ریال جلوگیری کرده است. به اعتقاد این گروه، فرزین توانسته فرصت‌هایی همچون پیشبرد پیمان‌های ارزی برای تجارت خارجی ایران ایجاد کند که به کاهش تأثیر تحریم‌ها کمک کرده است. آنان همچنین کاهش نوسانات نرخ ارز و بازگشت بخشی از ثبات به بازار ارز را به عملکرد وی نسبت می‌دهند.

جمع‌بندی

ارزیابی عملکرد محمدرضا فرزین ترکیبی از نقاط قوت و ضعف را نشان می‌دهد. او در سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی توانست برخی دستاوردها را به ثبت برساند، اما چالش‌های مهمی همچون مدیریت نرخ ارز و کنترل تورم همچنان باقی ماند. انعطاف‌پذیری سیاسی او از نقاط قوت کاری‌اش به شمار می‌رود؛ چرا که هم با دولت محمود احمدی‌نژاد و هم با دولت مسعود پزشکیان همکاری کرد. اما انتخاب برخی معاونان و تصمیم‌گیری‌های پشت‌پرده او گاه باعث نگرانی‌هایی شد که منتقدان به آنها اشاره می‌کردند.

در کل، هرچند فرزین عملکرد مردودی نداشت، اما نمی‌توان او را در جمع موفق‌ترین روسای بانک مرکزی قرار داد. حالا که احتمال تغییرات در پست ریاست بانک مرکزی مطرح شده، این پرسش باقی می‌ماند که گزینه‌های احتمالی جدید چگونه به چالش‌های اقتصادی کشور پاسخ خواهند داد و آیا می‌توان امیدی به بهبود وضعیت جاری داشت؟